Niks hightech, gewoon 'oldskool' spieken met een briefje

Ja, ik spiek ook weleens", biecht Sterre Teunissen op. Net als de meeste studenten. ,,Maar bij het eindexamen zou ik het nooit doen", zegt de 5-vwo'er van het Christelijk Gymnasium Utrecht. Daarmee verwoordt ze de sfeer die om het centraal examen hangt. Het risico is te groot.

Zelfs de grootste toetscriminelen bedenken zich wel twee keer voordat ze een spiekbriefje de examenzaal binnensmokkelen. Want: fraude bij het examen betekent direct een 1 en dus het examen overdoen. Teunissen, nu in haar rol als woordvoerder bij klachtencommissie LAKS: ,,Tijdens examens gebeurt het zelden, het is veel te tricky." Afkijken is daarnaast bijna onmogelijk, de tafels staan zo ver uit elkaar dat het op z'n zachtst gezegd opvallend is als je opeens boven het papier van je buurman hangt.

Verboden hulpmiddelen

Maar áls studenten gebruikmaken van verboden hulpmiddelen, hoe gaat dat dan? ,,Dat varieert: van oldskool-methodes zoals afkijken en spiekbriefjes tot pogingen om via mobieltjes, usb-stickjes of andere apparaten antwoorden uit te wisselen. Of door een ander je examen te laten maken", zegt Annette Peet van Surf, een organisatie voor ict in het onderwijs.

Er ontstaan ook nieuwe, James Bond-achtige mogelijkheden. Bijvoorbeeld door de opmars van smartwatches, die soms exact op normale horloges lijken. ,,In theorie kun je met slimme pennen of via je contactlenzen foto's maken die je kunt doorspelen naar de buitenwereld", zegt Peet.

Gewoon afkijken

Teunissen merkt het ook in de klas. ,,Als ik spiek" - wat ze bijna nooit meer doet, benadrukt ze nog maar eens - ,,kijk ik gewoon af bij andere mensen. Er worden bij ons ook wel smartwatches gebruikt, leraren zien vaak niet het verschil met normale horloges. Erg handig, want je kunt ermee op internet zoeken. En soms worden er foto's van toetsen gemaakt. Ik kreeg ook eens zo'n foto doorgestuurd, waardoor ik dus een 10 had. Het viel wel op toen de hele school een 10 had. Die toets telde helaas niet."

Al met al winnen moderne technieken het niet van het ouderwetse spieken, merkt Joost van Oort, docent geschiedenis aan het Sint-Joriscollege in Eindhoven. ,,Smartwatches zijn ook erg duur, een spiekbriefje is goedkoop en makkelijk te maken." In enkele gevallen wordt de grafische rekenmachine nog gebruikt als opslagplaats voor informatie, maar ook daar worden maatregelen tegen getroffen. Van Oort: ,,Die worden vooraf door docenten gereset."


Lees alles over de eindexamens in ons dossier