Almelo op zoek naar oplossingen voor huisuitzettingen

Alles is beter dan een gezin met huurschulden op straat zetten. In uitzonderingsgevallen neemt Almelo liever een betalingsachterstand over. Of ze helpt met schuldsanering.

Geen belofte
„Maar dat is geen belofte of toezegging”, haast wethouder Christien van Wijk zich te zeggen. „Dit zouden oplossingen kunnen zijn in één enkel geval. Bijvoorbeeld als het gaat om een geringe schuld in een situatie waarbij een ontruiming enorm zou escaleren.” De wethouder wil in een vroeg stadium ingrijpen. „De regie bij het gezin zelf leggen. Maatwerk leveren”, zegt Van Wijk. Op verzoek van de gemeenteraad gaat de bestuurder om tafel met woningcorporaties en andere betrokkenen.

Ellende
Vorig jaar waren er in Almelo vijf huisuitzettingen bij verhuurdersorganisatie Beter Wonen. Op een totaal van 21 ontruimingen. Die families stonden in geen geval letterlijk op straat. Beter Wonen regelde altijd opvang. De tweede corporatie in grootte, St. Joseph, zette geen enkel gezin op straat. Uit principe niet. „Het geeft namelijk alleen maar meer ellende”, zegt manager Wonen Mark Weering. St. Joseph voorkomt de ontruiming door inzet van hulpverlening.

Onorthodox
De corporatie noemt het idee van de gemeente om een betalingsachterstand in een enkel geval over te nemen ‘onorthodox’. Als kanttekening bij het plan van de gemeente om huurschulden over te nemen, wijst Weering op het risico van een aanzuigende werking. „Mijn zorg is dat je slecht gedrag beloont. Dat gezinnen bewust niets overmaken, omdat de gemeente de huur toch wel betaalt.” De wethouder zegt dat hiervan geen enkele sprake kan zijn. Maar wat dan wel? Wethouder Van Wijk heeft het nog niet duidelijk voor ogen. Ze schetst een probleem waar meer gemeenten mee worstelen.

De gemeente Amsterdam en corporatie Rochdale houden een proef waarbij de gemeente van een risicogroep uitkeringsgerechtigden de huur inhoudt van de bijstand en het bedrag zelf overmaakt aan de huisbaas.

Enschede kent al jaren een intensieve aanpak om het aantal huisuitzettingen te minimaliseren. Van gesprekken met de drie woningcorporaties tot een helpende hand van wijkcoaches. Alle inspanningen ten spijt, ook in Enschede vinden jaarlijks nog tientallen huisuitzettingen plaats.

Verhaal
„Elke huisuitzetting is er één te veel”, zegt René Kalsbeek van woningcorporatie Ons Huis. Bij een huurachterstand van een maand trekken zijn collega’s al aan de bel, want achter elk schuldprobleem schuilt een verhaal. Het streven naar nul huisuitzettingen is er altijd. „Maar de praktijk is weerbarstiger dan de theorie.”

Vorig jaar noteerden Ons Huis 3, woningcorporatie Domijn 34 en De Woonplaats 37 ontruimingen in Enschede. Bij De Woonplaats ging het in vijf gevallen om een gezin. Huisuitzetting voorkomen bleek onmogelijk. „Een gezin moet wel hulp willen aanvaarden”, zegt een woordvoerder.

Afname
Aedes, de vereniging van woningcorporaties in Nederland, zegt dat ontruimingen in het hele land afnemen. In 2015 waren het er zes procent minder dan het jaar daarvoor. In totaliteit zetten corporaties vorig jaar bewoners uit 5.500 huizen. In de meeste gevallen waren het alleenstaanden, vooral mannen.

In Almelo kan het aantal huisuitzettingen nog dalen, verwacht woningcorporatie St. Joseph. Bijvoorbeeld door het aantal hulpverleners rondom een huurder terug te dringen, en degene die overblijft meer regelautonomie te geven. De verhuurder neemt zelf ook een maatregel. Huurders met betalingsachterstand krijgt binnenkort al na een maand en een paar dagen bezoek aan huis. Dat is veel eerder dan nu gebeurt en moet erger voorkomen.