Auto te water! Deze tips kunnen levens redden
Voor veel automobilisten is het een regelrechte nachtmerrie: met je auto in het water terechtkomen. Dat gebeurt in Nederland zo'n 750 keer per jaar, waarvan zestig keer met dodelijke afloop. Wat moet je doen als het je overkomt?
Een gele Citroën Saxo staat op de rand van het zwembad. In de auto zitten drie mensen netjes in de gordel, hun gezichten strak gespannen. De Franse stadsauto begint te rollen en duikt met een plons het water in. Terwijl de motorkap vrijwel direct onder het oppervlak verdwijnt, komen de inzittenden in actie: ramen rollen naar beneden, gordels gaan los en de passagiers komen via de raamopeningen naar buiten. Ze zijn kletsnat, maar veilig. Er kan weer gelachen worden.
,,We doen deze auto-te-water-trainingen ongeveer 80 keer per jaar'', verklaart Joost van Huijkelom, medeoprichter van de Stichting Auto te Water. ,,Zo laten we mensen al jarenlang voelen hoe het is om met een auto te water te raken. Eigenlijk zou iedereen zo'n cursus moeten doen, het is heel leerzaam. Mocht je ooit in het echte leven het water in rijden, dan heb je dit in ieder geval al meegemaakt.''
Maurice Christensen, duikspecialist bij de Veiligheidsregio Haaglanden, is het met Van Huijkelom eens. ,,Persoonlijk vind ik het een goed idee om zo'n watertraining op te nemen in de rijopleiding. Al blijft een dergelijke oefening bij ideale omstandigheden vooral een leuk dagje uit; het ontsnappen uit een auto in een helder zwembad, bij een aangename temperatuur, is heel anders dan in een donker kanaal vol troebel water. Die realiteit zien wij bij veel waterongevallen.''
Afgeleid
Hoewel een zorgvuldige registratie van waterongevallen in Nederland ontbreekt, blijkt uit rapportages van de verschillende veiligheidsregio's dat dit soort ongevallen toeneemt. Er zouden ook steeds meer dodelijke slachtoffers te betreuren zijn. Hulpverleners vermoeden dat die ontwikkeling grotendeels te wijten is aan de toenemende afleiding van bestuurders, zoals het gebruik van de smartphone achter het stuur of het bedienen van de radio of navigatie tijdens het rijden.
Uit onderzoek van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) blijkt bovendien dat de veiligheid van wegen langs water beter kan: 'Aangezien ongeveer de helft van de overleden personen bij dit soort ongevallen niet omkomt door verdrinking maar door verwondingen, zijn preventieve maatregelen gewenst. Het wegontwerp moet adequaat zijn, bijvoorbeeld door afschermingsconstructies in bochten en verharding van bermen.'
Deuren dicht
Simpelweg goed opletten en niet met je mobiel rommelen kan dus vaak al voorkomen dat je het water in rijdt. Maar wat als het toch misgaat? Ontsnappen doe je in alle gevallen, bijvoorbeeld ook wanneer je ondersteboven in het water terechtkomt, via een stappenplan (zie kader).
Verder voorkomt een goede voorbereiding veel ellende. Van Huijkelom: ,,Ik zeg tegen mijn cursisten: zorg dat je weet waar in jouw auto de airbags zitten. Na een botsing zijn die misschien niet in actie gekomen, maar het kan zijn dat ze door de klap wel onder druk staan. Dan moet je ze absoluut niet aanraken.''
De tweede tip: ,,Leg een goede veiligheidshamer in je auto. Vroeger werd geadviseerd om de deuren open te doen, tegenwoordig raden we dat juist af. Door een open portier schept een auto veel water, waardoor hij kan kantelen. In plaats daarvan moet je zo snel mogelijk je ramen openen: doorgaans blijven elektrische ramen een tijdje functioneren in water, maar met zo'n 'lifehammer' de ruit intikken werkt sneller. Stop hem niet in je deurvak of je dashboardkastje, maar maak hem vast aan de dakbekleding zodat iedereen erbij kan in geval van nood. Het is misschien niet mooi, maar wel veilig.''
Het SWOV-veiligheidsrapport geeft een vergelijkbaar advies, net als duikspecialist Christensen: ,,De snelste manier om slachtoffers te bergen is via de raamopeningen. We zouden het publiek beter moeten voorlichten over waterongevallen, dus ook over het nut van veiligheidsuitrusting. Ik vergelijk lifehammers met rookmelders: na spotjes en campagnes daarover was het publiek beter op de hoogte van brandpreventiemiddelen en het nut daarvan.''
Overigens, voor mensen die zelf willen helpen als ze getuige zijn van een waterongeval geldt altijd: bel eerst 112 om de hulpdiensten te waarschuwen en blijf altijd je gezond verstand gebruiken bij een reddingspoging. Ga bijvoorbeeld alleen het water in als je zelf goed genoeg kunt zwemmen. Denk aan je eigen veiligheid!
Elektrische auto's
Over gevaar in water gesproken: hoe zit het met het toenemende aantal elektrische auto's? Zijn die niet levensgevaarlijk bij contact met water? Joost van Huijkelom maakt zich daar inderdaad zorgen over. ,,Elektrische auto's zijn een serieus risico. Het probleem is dat we niet weten waar we goed aan doen als al die batterijen in het water liggen. Wij hebben daar met meerdere brandweerkorpsen in Nederland over gesproken en er is nog te weinig over bekend. Er is geen algemeen protocol en een bedrijf als Tesla maakt geen testresultaten openbaar.''
Toch zien Maurice Christensen en zijn collega's nog geen zorgwekkende taferelen in de praktijk. ,,Wanneer een elektrisch voertuig in het water belandt, zijn de gevaren voor bijvoorbeeld onze duikende collega's nihil. De kans op elektrocutie is nauwelijks aanwezig, dat werkt in open water heel anders dan in een badkuip. Zeker als de auto onbeschadigd te water raakt.''
De officiële handleidingen voor hulpverleners ondersteunen dit beeld: in water leveren beschadigde accu's of blootliggende kabels geen verhoogd risico op, hoewel de richtlijnen het sterk afraden om zulke onderdelen aan te raken. Zodra de auto eenmaal op de kant staat, is er wel kans dat er brand ontstaat in het accupakket, of dat aanwezigen giftige gassen inhaleren.
Losgekoppeld
Volgens Christensen weten de hulpdiensten precies hoe ze bij elk automodel te werk moeten gaan. ,,Daarvoor gebruiken we ons Crash Recovery System. Daar tikken we het kenteken van de betrokken auto in en zien we exact wat de gevaarlijke plekken zijn.''
Navraag bij diverse autofabrikanten leert bovendien dat elektrische modellen vaak over extra veiligheidsvoorzieningen beschikken. Caroline Kjellin, software-expert van de elektrische Volvo XC40 P8: ,,Wij hebben de auto zo geprogrammeerd dat het accupakket wordt losgekoppeld na een aanrijding. Bovendien zijn alle onderdelen met hoge voltage extra goed geïsoleerd en waterbestendig gemaakt.''
Tesla doet hetzelfde en deelt informatie met hulpdiensten via Emergency Response Guides, waarin ook de risico's bij tewaterlating staan beschreven. 'Bij onze modellen is geen grotere kans op elektrische schokken als ze in het water liggen', stelt Tesla. 'Uit voorzorg adviseren we hulpverleners wel om beschermende kleding te dragen.'
Stappenplan: dit moet je doen als je met je auto het water inrijdt
1. De belangrijkste tip: blijf rustig. Probeer logisch na te denken en niet in paniek te raken.
2. Zet het contact NIET uit, maar zet zo veel mogelijk verlichting van de auto aan, zodat hij beter zichtbaar is. Druk, indien aanwezig, op de e-Call-knop om hulpdiensten te waarschuwen.
3. Maak je gordel los. Als hij niet open wil, snij je hem door met het mesje in de veiligheidshamer.
4. Doe de zijramen van de auto open. Willen ze niet open? Dan tik je het glas in met de hamer.
5. Verlaat de auto zo snel mogelijk via de raamopeningen en zwem het liefst achteruit weg, zodat je de auto in het zicht houdt.
Deze stappen gelden ook als de auto op z’n kop in het water belandt. Afzetten tegen het dashboard wordt tegenwoordig afgeraden, onder meer vanwege de aanwezige airbags.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Ben je te streng voor jezelf? ‘Zelfcompassie is echt iets wat je moet oefenen’
Psycholoog Thijs Launspach is stressexpert en auteur van het boek Fokking druk. Hij verwondert zich over het moderne werken en geeft elke week tips voor meer geluk en minder stress op je werk. Vandaag: compassie hebben voor jezelf. -
Helemaal klaar met Windows 11? Zo ga je terug naar 10
Ben je niet tevreden met Windows 11, werken bepaalde toepassingen niet meer of mis je simpelweg de interface van Windows 10? Welke reden je ook hebt om terug te willen naar het vorige besturingssysteem: zo downgrade je van W11 naar W10. -
Levensgevaarlijke capriolen tijdens achtervolging: Belg rijdt zijn Mercedes total loss
Bij een spectaculaire achtervolging op de A27 bij Utrecht haalde een Belgische automobilist gisterochtend vroeg levensgevaarlijke capriolen uit. De politie Utrecht Noord deelt een video van de achtervolging, waarbij de Mercedes van de Belg total loss eindigt. -
PREMIUM
Ronald raakte gewond door fout van Rijkswaterstaat, maar wacht nog altijd op redelijke schadevergoeding
Ronald Ho-Sam-Sooi uit Bleskensgraaf raakte twintig maanden geleden gewond na een zwaar ongeval bij wegwerkzaamheden. Volgens de politie lag de oorzaak volledig bij Rijkswaterstaat, maar nog altijd voert hij een verwoede strijd om een redelijke schadevergoeding. -
PREMIUM
Man (20) veroorzaakte ongeluk waarbij beste vriend om het leven kwam: 'Ik ga nooit meer rijden met iemand zonder gordel’
,,Mijn grootste straf is leven met de wetenschap dat ik achter het stuur zat bij een ongeluk waarbij mijn beste vriend om het leven kwam en een andere vriend gewond raakte.’’ Een 20-jarige man uit Klundert had net zijn rijbewijs en wilde zijn nieuwe auto showen, maar knalde tegen een lantaarnpaal op de Tol in Klundert. Sem Koolhaas (20), ook uit Klundert, kwam om.
-
PREMIUMGeld & Geluk
Millie en Dolf betalen 100 euro per maand aan energie: ‘Centrale verwarming is luxe’
In deze rubriek vragen we lezers naar hun relatie tussen Geld en Geluk. Dolf geeft makkelijker geld uit dan Millie, maar zorgt er ook voor dat niets uit de ijskast wordt weggegooid. En koopt soms een kofferbak vol wijn. -
MET VIDEO
Kapotte klassiekers en zwaaiende nonnen: mee met de Mille Miglia (Deel 3)
De Mille Miglia 2022 is ondertussen lekker op stoom: de karavaan met racende klassiekers baant zich een weg naar Rome. Dat gaat alleen niet voor elke oldtimer zonder slag of stoot, maar gelukkig maakt het enthousiaste publiek veel goed. Presentator Werner Budding en cameraman Pieter van Gend nemen je mee in de ‘mooiste race ter wereld’. -
Shanghai
Chinese automaker onder vuur na 'ongevoelige' tekst over bizar auto-ongeluk met twee doden
De Chinese autofabrikant Nio ligt op sociale media onder vuur vanwege onhandige communicatie na een ongeluk waarbij twee doden vielen. In een eerste verklaring ontkende de ‘Chinese tegenhanger van Tesla’ direct stellig dat het ongeval werd veroorzaakt door de elektrische auto waarin de slachtoffers zaten. ‘Dit toont het koude bloed van het kapitalisme’, luidt een van de vele reacties.