De dieselmotor verliest overal terrein. Vorig jaar daalde het marktaandeel in Europa met bijna 8 procent. In Nederland was 17 procent van de nieuwe verkochte auto’s in 2017 een diesel. In 2015 was dat nog 30 procent.

Ook de restwaarde van diesels lijkt in een vrije val beland. Een derde van de Duitse autodealers geeft al kortingen van 50 procent op occasions met een Euro 5 dieselmotor. Euro 5 is de Europese emissienorm die in 2009 van kracht werd.

Analisten voorspellen het einde van deze brandstof, in combinatie met de heropleving van benzine en de doorbraak van de elektrische auto over een jaar of vijf. Dit tot grote vreugde van milieuorganisaties en verenigingen van longpatiënten.

Want de afkeer van diesel is niet alleen het gevolg van negatieve publiciteit door de sjoemeldiesels en uitlaatgastests met aapjes. De neergang is al eerder ingezet doordat de nieuwe Euro 6-norm diesels relatief duur heeft gemaakt. Maar het gesjoemel van Volkswagen en andere fabrikanten heeft uiteindelijk wel bijgedragen aan de zorgen van het grote publiek over de volksgezondheid. Diesels zijn namelijk verantwoordelijk voor een groot deel van de luchtvervuiling. Exact 15 jaar geleden opende het AD al met de kop ‘Doden door diesel’ en onthulde toen dat jaarlijks 3.000 tot 4.000 Nederlanders vroegtijdig sterven door de uitlaatgassen van dieselmotoren.

Ook de komst van steeds geavanceerdere filtersystemen bracht daar geen oplossing voor. Moderne diesels stoten weliswaar minder CO2 uit dan benzinemotoren, ze worden nog steeds verdacht van het veroorzaken van longaandoeningen en problemen met hart en bloedvaten. Verantwoordelijk daarvoor zijn de fijne roetdeeltjes (fijnstof), die ontstaan bij de verbranding van dieselolie. Jaarlijks wordt in Nederland zo’n 50 miljoen kilo fijnstof de lucht in geblazen.

Inademing van die deeltjes kan leiden tot ontstekingen van de luchtwegen, astma en bronchitis. Ook kan het stof via de longen het centraal zenuwstelsel aantasten en zelfs longkanker tot gevolg hebben. Bovendien stoten diesels stikstofoxiden (NOx) uit, die in 2012 officieel ‘kankerverwekkend’ zijn genoemd door de ­Wereldgezondheidsorganisatie.

Een studie van kenniscentrum ICCT bracht vorig jaar aan het licht dat wereldwijd 107.600 doden per jaar vallen als gevolg van de uitstoot van stikstofoxiden, waarvan 38.000 doordat auto’s meer uitstoten dan wat de normen toelaten.

Ook overheden hebben hun aandeel in de impopulariteit van de dieselmotor. Duitse steden mogen diesels weren en ook in Nederland zijn er steeds meer plannen voor milieuzones waar diesels - ook moderne – niet welkom zijn.

Analisten van de Zwitserse UBS-bank verwachten dan ook dat het marktaandeel voor dieselauto’s in Europa in 2025 daalt naar 10 procent en wereldwijd zelfs naar 4 procent.

Volgens marktanalist Clem Dickmann van Aumacon is er sprake van demonisering van de dieselmotor. ,,Diesels zijn goed voor het terugdringen van de CO2-uitstoot, ze zijn sterk verbeterd en ze rijden lekker, met hun goede trekkracht bij lage toerentallen. Maar omdat de industrie en transportsector lastig te bestraffen zijn, kiest de overheid weer voor de automobiel.

Duitse steden voeren lokaal beleid zonder veel kennis van zaken en dat dreigt ook in Nederland te gebeuren. Volgens de minister komt er een voorstel voor uniform beleid en dat lijkt mij uitstekend, want nog even en de chaos is compleet. Deze onzekerheid leidt tot lagere inruilprijzen en dus durven steeds minder mensen te kiezen voor een auto met dieselmotor.’’

Weliswaar stoot ook de moderne, direct ingespoten benzinemotor veel fijnstof uit, maar deze krachtbron heeft – zeker als hybride met elektromotor – een veel beter imago en stoot minder gifstoffen uit. Aan de andere kant hebben overheden de dieselmotor nu nog hard nodig. De Nederlandse regering bijvoorbeeld, om de recente afspraken in het regeerakkoord over de Parijse klimaatdoelen te halen. Dieselmotoren stoten nu eenmaal veel minder CO2 uit dan benzinemotoren.

Het laatste zetje voor de definitieve ondergang van diesel kan van grote leasemaatschappijen en particuliere autokopers komen. Uit angst te blijven zitten met onverkoopbare auto’s zullen zij komende tijd kiezen voor zekerheid en gaan voor auto’s met een minder omstreden imago.