'Met een witte blijf je zitten.' Nog niet zo lang geleden was dit een gevleugelde uitspraak in Nederlandse autoshowrooms. Omdat een witte auto minder populair zou zijn op de tweedehands markt, raadden verkopers hun klanten aan om een andere tint te kiezen. Dan had je tenminste geen zorgen over een lagere restwaarde. Dat credo is inmiddels achterhaald: mede dankzij de opkomst van hippe parelmoervarianten en daken in contrasterende kleuren is wit - na grijs, zwart en blauw - zelfs de meest verkochte autokleur van Nederland.

Nee, op dit moment is het de dieselmotor die het moet ontgelden. Sinds het dieselschandaal in 2015, waarbij aan het licht kwam dat onder meer Volkswagen sjoemelde met de uitstoot van hun TDI-dieselmotoren, zit er een smet op. Dieselmotoren waren al langer minder populair, maar het sjoemelschandaal duwde ze nog dichter naar de afgrond. Autofabrikanten als Volvo en Toyota zijn zelfs al gestopt met het ontwikkelen en verkopen van nieuwe diesels.

Merken die ze nog wel in de prijslijsten hebben, lijden onder de ingestorte verkoop. Kopers van nieuwe auto's kiezen, mede vanwege fiscaal voordeel, liever voor versies met een (deels) elektrische aandrijflijn. Op de tweedehands markt is dat beeld niet anders, ook daar laten autokopers dieselversies steeds vaker staan.

Het gevolg is dat eigenaren van een diesel minder makkelijk van hun auto afkomen. ,,Als het even kan, ruil ik een diesel niet meer in'', bekent Manfred Bavelaar van autobedrijf Baaf Automotive in Delft. ,,Als ik zo'n auto in mijn showroom zet, raak ik hem niet kwijt. Ze blijven gewoon staan! Daarom ben ik voorzichtig met inruilen. Laatst kwam hier een mevrouw met een Fiat Bravo; op zich een nette auto, maar omdat het een diesel was en hij al 220.000 kilometer had gelopen, heb ik een inruilvoorstel gedaan van slechts 500 euro. Ik wil die dingen niet.''

Wie nu een gebruikte diesel verkoopt, heeft dus op z'n zachtst gezegd een uitdaging. Je moet er rekening mee houden dat je simpelweg minder geld krijgt voor je auto. Leaserijders merken de gevolgen ook. Omdat voor nieuwe dieselauto's op den duur een lagere restwaarde wordt verwacht, stijgt het leasebedrag ten opzichte van auto's met een benzine- of elektromotor.

Maar dat diesels minder populair zijn, biedt ook kansen voor autokopers, meent Tom Huyskens van brancheorganisatie Bovag. ,,De verwachte restwaardedaling leidt ertoe dat je een interessante slag kunt slaan wanneer je nu als particulier een dieselauto wilt kopen. Veel dieseluitvoeringen zijn fors voordeliger in aanschaf dan een vergelijkbare benzinevariant.''

Een snelle ronde op autozoeksite Gaspedaal.nl bevestigt dat beeld: een Volkswagen Golf met 1.4 TSI-benzinemotor (bouwjaar 2015) moet 17.500 euro kosten, terwijl een vergelijkbare 1.6 TDI uit hetzelfde jaar voor 14.900 euro te koop staat. Duurdere modellen vertonen een vergelijkbaar beeld: een Jaguar XF met dieselmotor uit 2015 koop je al voor minder dan 20.000 euro, terwijl een vrijwel identieke benzinevariant pas voor 25.950 euro de showroom uit mag.

De aanschaf van een gebruikte dieselauto kan dus aantrekkelijk zijn, maar is het ook verstandig? De te verwachten lagere inruilprijs is een belangrijk aandachtspunt bij die overweging. Hoe lang ben je van plan om in de auto te blijven rijden? Als je over een jaartje alweer een andere wil, loop je de kans dat je in twaalf maanden veel meer afschrijft op een diesel dan je met een courantere benzineversie zou doen. Maar ben je van plan om jarenlang dezelfde auto te houden en hem 'op te rijden', dan is de te verwachten forse afschrijving veel minder belangrijk.

Verder koop je met een diesel nog altijd een auto met fijne rijeigenschappen, veel trekkracht en lage gebruikskosten. Zeker bij langere ritten verbruikt de uitvinding van Rudolf Diesel immers minder brandstof dan een vergelijkbare benzinemotor, terwijl de prijs per liter aan de pomp al gauw zo'n 40 eurocent lager ligt. Ook blijken de motoren over het algemeen zeer betrouwbaar: je kunt er lang mee doen.