ACM weigert wob-verzoek, geen openheid over eigen rol bij faillissement Welkom Energie

Energiebedrijf Welkom Energie werd afgelopen 29 oktober failliet verklaard door de rechtbank Midden-Nederland. Twee dagen eerder maakte de ACM bekend dat Eneco de circa 90.000 klanten van Welkom Energie mag overnemen. 

Eneco, dat 2 miljoen euro hiervoor betaalde, hoefde daarbij de bestaande klantcontracten niet te respecteren. De 90.000 ex-klanten kregen vervolgens torenhoge gas- en stroomtarieven opgelegd.

De gang van zaken leidde tot veel ophef. Volgens onder meer onafhankelijk Kamerlid Pieter Omtzigt heeft toezichthouder ACM niet in het belang van consumenten gehandeld. 

Het AD vroeg daarop met een beroep op de Wet Openbaarheid Bestuur (WOB) alle communicatie op die de toezichthouder tussen 1 september en 18 november over Welkom Energie voerde. Of het nu communicatie met Eneco, het ministerie van Economische Zaken, de curator van Welkom Eneco, of GasTerra betrof. 

Ook wilde dit medium alle documenten over de prijsontwikkeling op de energiemarkten van medio augustus tot half november boven tafel. In die periode schoten met name de gasprijzen omhoog.

_{Tekst gaat verder na de foto}

De ACM laat deze week weten het Wob-verzoek van het AD te weigeren. Volgens de toezichthouder geldt de Wob niet ‘op gegevens die de ACM heeft verkregen in het kader van de uitoefening van haar wettelijke taken'. ,,Voor dit soort gegevens geldt een afzonderlijk geheimhoudingsregime. Dit regime heeft voorrang boven de Wob.” 

De toezichthouder beroept zich ook op een uitspraak van de rechtbank Rotterdam uit 2018, waar dat volgens de ACM nog eens bevestigd is.

Daarbovenop weigert de Autoriteit Consument en Markt zelf opgestelde documenten over de zaak openbaar te maken. ,,Deze bevoegdheid gebruikt de ACM slechts indien zij het wenselijk of noodzakelijk vindt in het kader van voorlichting of transparantie.” 

Dat belang ziet de toezichthouder echter niet. ,,Hierbij weegt de ACM mee dat zij op haar website en de website van ACM Consuwijzer al de nodige informatie heeft verstrekt over de uitvoering van de wettelijke regeling naar aanleiding van het intrekken van de vergunningen van Welkom Energie en de overdracht van de klantenportefeuille van Welkom Energie door Eneco.

Kamerlid Pieter Omtzigt betreurt het gebrek aan openheid door toezichthouder ACM. ,,De afwikkeling van het faillissement van Welkom Energie is enorm onbevredigend, veel consumenten zijn zeer benadeeld. Wij, maar ook jullie als de pers, moeten kunnen controleren of de ACM op de juiste manier toezicht heeft gehouden en dat kan nu niet.”

_{Tekst gaat verder na de foto}

Omtzigt zegt komende maanden met voorstellen te komen om dit te verbeteren. Zo vindt hij dat de Tweede Kamer het recht moet krijgen om toezichthouders als de ACM te bevragen. ,,Hoe hebben ze gebruik gemaakt van hun wettelijke bevoegdheden? Zijn die in de ogen van de toezichthouder zelf voldoende? Dergelijke vragen moeten we kunnen adresseren.” 

Het kamerlid kondigt verder alvast aanvullende vragen aan over Welkom Energie. ,,Ik heb al eerder om een onderzoek naar de gang van zaken gevraagd. Eerder antwoordde de staatssecretaris dat openheid onder meer zou kunnen door middel van een Wob-verzoek. Maar kennelijk gaat dat niet.” 

De bemoeienis van Omtzigt en andere kamerleden heeft overigens wel degelijk effect gehad. Want waar de ACM  kritiek op het eigen functioneren tot nu toe wegwuift, kijkt het kabinet of het de positie van consumenten bij energiefaillissementen kan verstevigen. 

Toenmalig staatssecretaris van Economische Zeken Yesilgöz zei vorige maand te willen onderzoeken ‘of het wenselijk en mogelijk is nadere eisen te stellen aan de financiële positie van energieleveranciers.’ 

Klanten moeten er volgens haar vanuit kunnen gaan dat hun leverancier voldoende financiële middelen heeft om de inkoop van energie ook bij hogere marktprijzen te kunnen garanderen. 

_{Tekst gaat verder na de foto}

Het kabinet wil daarnaast wat doen aan de zwakke positie van huishoudens bij faillissementen. Momenteel gelden gewone huishoudens bij een bankroet als ‘concurrent schuldeiser’. Ze komen pas aan de beurt na ‘preferente schuldeisers’ zoals de Belastingdienst.