Draaideurjihadist Samir A. zamelde 100.000 dollar in voor IS-vrouwen en hielp ze ontsnappen

Al bijna 20 jaar is Samir A. (36 jaar, geboren Amsterdammer, maar nu Rotterdammer) een van de bekendste namen uit de Nederlandse jihad-scene. Toen hij 17 jaar was probeerde hij naar Tsjetsjenië te komen om zich daar aan te sluiten bij jihadistische milities. In 2004 duikt hij op als lid van de Hofstadgroep, een groep jonge radicale moslims onder wie Mohammed B., de moordenaar van Theo van Gogh. En in 2008 krijgt Samir negen jaar cel, voor het voorbereiden van een aanslag in Nederland. In 2013 kwam hij vrij.

Vandaag, in 2022, zit hij weer in de rechtbank Rotterdam. Dit keer niet met lang haar en in een djellaba, zoals bij vorige processen. Nu is hij kort geknipt, inmiddels wat grijzend aan de slapen, en draagt hij een zwart T-shirt van het populaire merk Balr. 

Maar hoe verder de dag vordert hoe duidelijker wordt dat Samir nog midden in de scene zit. Zo zou hij nog graag op bezoek gaan bij Mohammed B., die in de gevangenis in Vught een levenslange celstraf uitzit. En geeft hij direct toe dat hij vanuit Rotterdam contact had met meerdere oude vrienden die naar Syrië afreisden en zich bij IS aansloten. Oud-Hofstadlid Jermaine Walters bijvoorbeeld. Of bekeerling Thijs Belmonte uit Dordrecht. Allebei kwamen ze jaren geleden om in Syrië. De reden dat Samir niet ging? Hij wilde zijn gezin in Nederland niet in de steek laten.

De zaak van vandaag draait om heel veel andere contacten die A. ook had in Syrië. Hij noemde het zelf ‘project Prison Break’ (naar de gelijknamige hitserie op Netflix) en gaf zichzelf daarin de bijnaam van hoofdpersoon Michael Scofield. A. wilde vanuit Rotterdam de Nederlandse vrouwen en kinderen helpen die vastzaten in Koerdische detentiekampen in Syrië. Die vrouwen waren jaren eerder naar Syrië gereisd om zich daar bij jihadistische groepen als IS aan te sluiten. Nadat het kalifaat van die terreurgroep viel, belandden de vrouwen in gevangenkampen. Samir zamelde geld in onder hun familieleden in Nederland en zorgde dat dat geld (in totaal meer dan 100.000 dollar) via ondergronds bankieren bij de vrouwen terechtkwam. Sommigen gebruikten het voor eten en kleding. Voor anderen betaalde Samir het geld aan smokkelaars die de vrouwen hielpen te ontsnappen.

Voor het Openbaar Ministerie is dat strafbaar en terrorismefinanciering. Op de lijst van vrouwen die geld ontvingen van Samir staan vrouwen die inmiddels in Nederland terug zijn en veroordeeld tot jarenlange celstraffen voor het lidmaatschap van IS. Ze kwamen de afgelopen maanden één voor één in rechtbankverslagen voorbij. Andere vrouwen ontsnapten uit de kampen en zijn waarschijnlijk nu in de Syrische regio Idlib, waar jihadistische groepen nog steeds de dienst uitmaken. Ook Ojone I. staat op de lijst, die ontsnapte uit het kamp en naar Turkije trok. Van haar is, vooralsnog als enige Nederlandse, bekend dat ze in het kalifaat een Jezidi-vrouw als slavin hield.

Samir A. heeft een heel andere kijk op wat er gebeurd is. De meeste terreurverdachten zwijgen in de rechtbank. Of zeggen dat ze onschuldig zijn en slachtoffer van de omstandigheden. Zo niet Samir A.. Hij praat honderduit en erkent wat hij heeft gedaan. Het kan toch niet strafbaar zijn wat hij heeft gedaan, zo stelt hij. Zijn lezing: hij hielp de vrouwen en vooral de kinderen om in veiligheid te komen, de situatie in de Koerdische kampen was gevaarlijk en erbarmelijk. Onder hen de gezinnen van zijn twee overleden vrienden Jermaine en Thijs.  Tijdens de zitting donderdag laat de verdediging videobeelden zien van een van blijdschap huilende vader, hij heeft op dat moment net via Samir gehoord dat zijn dochter Siobhan uit kamp al-Hol is ontsnapt.

,,Maar heeft u niet het risico genomen dat die vrouwen zich weer zouden aansluiten bij IS?", wilde de rechtbank weten van A. ,,Dat kon ik voor mezelf uitsluiten", is zijn antwoord. Waarom hij niet gewoon geld overmaakte naar één van de hulporganisaties die ook in het kamp aanwezig waren? ,,Dan kwam het geld niet bij de vrouwen voor wie het bestemd was.”

De vraag die donderdag niet werd behandeld: waarom kwam justitie pas in 2019 in actie tegen de inzamelingsactie van Samir, nadat hij er open en bloot over had verteld in een interview in NRC. Terwijl de inlichtingendiensten het waarschijnlijk allang wisten, omdat ze de bekendste jihadi van Nederland ongetwijfeld nauw in de gaten hielden na zijn vrijlating. ,,Een van de vrouwen kreeg in het kamp ook bezoek van de Nederlandse militaire inlichtingendienst en die vroeg of het klopte dat ze met ‘een bekend iemand’ in Nederland  bezig was om te ontsnappen", aldus Samir. 

De rechtszaak tegen A. gaat vrijdag verder. Volgende week woensdag volgt de strafeis van het Openbaar Ministerie.