Duizenden groepachters krijgen verkeerd advies na eindtoets

Dat blijkt uit een brief die het ministerie van Onderwijs naar middelbare scholen heeft gestuurd en in handen is van deze site. Het gaat om alle andere toetsen dan de centrale eindtoets, voorheen bekend als de citotoets. Van de alternatieve toetsen IEP, Route 8, AMN en DIA zijn de toetsadviezen niet goed berekend.

Ruim 178.000 leerlingen in het laatste jaar van de basisschool maakten in april één van de eindtoetsen. Meer dan 75.000 legden een alternatieve toets af. Van alle groepachters hebben er 18.288 een te hoog advies gekregen, 1566 te laag. Alleen leerlingen die praktijkonderwijs of vmbo basis op hun uitslagenformulier zagen staan, hebben kans dat dat advies te laag is. Zij hadden eigenlijk vmbo basis/kader moeten krijgen.

In de week van 6 mei kwamen de eerste signalen binnen dat er iets mis was met de uitslagen. Route 8 was de eerste toetsaanbieder die de rapporten naar de scholen verzond. Een week later besloot het ministerie van Onderwijs op onderzoek uit te gaan. De ‘opvallende’ toetsadviezen waren afzonderlijk wel te verklaren, maar het waren er te veel.  Vorige week woensdag was glashelder dat er een fout is gemaakt. 

Die fout heeft vooral impact op de leerlingen die een hoger toetsadvies kregen. Hoewel de leerlingen vóór het maken van de toets al een schooladvies van hun meester of juf kregen, kan dat nog worden bijgesteld als ze op de eindtoets hoger scoren. Op sociale media zijn de joelende berichten van trotse ouders te vinden. Zij hebben bijvoorbeeld zwart op wit dat hun kind geen vmbo-t maar havo aankan of geen havo maar vwo. 

Hoewel een deel van de achtstegroepers nog op een gesprek over een aanpassing van het schooladvies wachtte, hadden anderen al groen licht om tóch een niveau hoger te proberen. Die bijstellingen blijken echter onterecht. Dat kan al gevolgen hebben voor de aanmelding van leerlingen op middelbare scholen.

Er blijkt een rekenfout te zijn gemaakt. Om het niveau van alle toetsen gelijk te trekken en een passend advies te kunnen geven, worden alle vragen tegen elkaar afgewogen. De uiteindelijke scores worden na die weging pas bepaald. De Expertgroep Toetsen PO, een onafhankelijk adviesorgaan van het ministerie Onderwijs, heeft niet met de juiste waarden gerekend, waardoor de adviezen van de IEP, Route 8, AMN en DIA per ongeluk te hoog zijn uitgevallen. De toetsaanbieders treffen geen blaam, aldus de brief. Leerlingen die de Centrale Eindtoets, voorheen Cito, hebben gemaakt, hoeven niet voor een fout te vrezen.

Op sociale media spraken groep 8-leerkrachten de afgelopen dagen al hun verbazing uit over de ‘bizar’ hoge resultaten van hun leerlingen. Zij constateerden dat de leerlingen gemiddeld bijna een havo-advies haalden, terwijl meer dan de helft van de achtstegroepers naar het vmbo gaat. De leraren spreken van ‘flinke uitschieters’ onder de leerlingen en concluderen dat de norm dit jaar wel erg ‘soepel’ is. Eén leerkracht meldt zelfs dat de helft van haar klas hoger dan het advies scoorde. Een aantal heeft geen enkele leerling met een lager resultaat. De leraren vrezen voor ‘pittige’ gesprekken met ouders.

Ouders en scholen worden de komende dagen verder geïnformeerd over hoe deze fout wordt hersteld. Sommige adviezen die al naar boven zijn bijgesteld, moeten worden teruggedraaid. Het ministerie verwacht dat alle leerlingen vandaag duidelijkheid hebben over hun eigen situatie.