De horeca is al maanden gesloten en daar komt na 2 maart nog geen verandering in, bleek dinsdag uit de persconferentie van premier Mark Rutte en coronaminister Hugo de Jonge.

Toch roept een groep van 65 afdelingen van Koninklijke Horeca Nederland op om volgende week terrassen open te gooien. ,,Zeker na het zien van de beelden van afgelopen weekend en afgelopen dagen. Amper tot geen handhaving maar wel volle parken door het hele land”, zegt initiatiefnemer en horeca-ondernemer Johan de Vos.

 De voorgeschreven 1,5 meter afstand zal bij de heropening wel in stand worden gehouden, zo benadrukt hij. ,,De regels zijn helder”, zegt een woordvoerder van het ministerie, zonder verder op de voorgenomen openingen in te gaan. ,,De lokale driehoek gaat over de handhaving.”

KHN spreekt van duizenden zaken die komende dinsdag hun terrassen openen, zegt voorzitter Robèr Willemsen tegen deze site. ,,Hier is geen stoppen meer aan, het gaat echt gebeuren”, zegt Willemsen. ,,Het water staat de ondernemers niet aan de lippen, ze zijn al aan het verdrinken. Ze staan op het punt om kapot te gaan. Dit is gewoon pure noodzaak. Wij hebben alle begrip voor deze actie.” Het is een heel duidelijk signaal naar Den Haag en dat steunt KHN volop, laat een woordvoerder weten.

In Nederland zijn 244 afdelingen van de KHN. Willemsen verwacht dat het aantal afdelingen dat meedoet aan de actie zal oplopen de komende dagen. ,,Wij roepen niet op tot burgerlijke ongehoorzaamheid en roepen ook niet landelijk op tot een opening van de terrassen, maar ik verwacht wel dat nog meer KHN-afdelingen dit gaan doen.”

Tekst gaat verder onder deze tweet

Alleen als het kabinet binnen enkele dagen met perspectief komt, zoals een datum van de heropening, kan Willemsen de ondernemers mogelijk nog op andere gedachten brengen. ,,Zo niet, dan is burgerlijke ongehoorzaamheid de volgende stap. De geest is uit de fles. Het is nu aan het kabinet om met een goede tegenreactie te komen. Anders gaan veel terrassen dinsdag weer open.”

Ondernemingen die tegen de regels en zonder wettelijke grondslag de deuren weer openen, lopen het risico beboet te worden, zegt Richard Gerrits, voorzitter van vakbond BOA ACP. ,,Je schiet er helemaal niets mee op om de overheid en de politiemensen op deze manier uit te dagen”, zegt Gerrits. Politiemensen en boa’s zullen dinsdag gewoon gaan handhaven, verwacht hij. ,,Ik roep de ondernemers op om nog even twee weken geduld te hebben. We zitten allemaal in dezelfde crisis, deze actie doet de lange termijn geen goed.”

Tekst gaat verder onder deze tweet

De ondernemers die dinsdag de deuren opengooien stellen dat er een gebrek aan perspectief is en dat de grens niet alleen financieel maar ook psychisch is bereikt. De actievoerende KHN-afdelingen vinden dat de horeca en de reis-, evenementen- en cultuurbranche de rekening betalen voor de coronacrisis. De steunmaatregelen zijn daarnaast ook niet toereikend, vinden de ondernemers, die ook de tijd die het kost om de tegemoetkoming in de vaste lasten uit te keren hekelen.

Initiatiefnemer Johan de Vos trekt de vergelijking met het toestaan van winkelen op afspraak en vindt dat de horeca ook open kan. ,,Bij ons kwamen mensen al op afspraak, zijn er al looproutes en is er, net als bij de winkels en kappers, triage vooraf. Er is dus geen enkele gegronde reden dat de winkels wel weer ruimte krijgen en de horeca niet.” Volgens de groep hebben burgemeesters in het Veiligheidsberaad ook al gepleit voor opening van de terrassen om drukte van mensen beter te kunnen spreiden.

,,Wij begrijpen echt de onvrede onder horeca-ondernemers”, zegt Koen Simmers van de Nederlandse Politiebond. Volgens hem zijn er regionaal én landelijk veel verschillen in wat gemeenten toestaan en hoe burgemeesters zich juist wel of niet uitspreken. ,,Wij willen graag (landelijk) duidelijkheid en perspectief voor zowel de ondernemer als voor handhavers en politieagenten. Je ziet nu dat mensen massaal samen komen op alternatieve plekken, dat werkt ook niet.”

Een goed gecoördineerd opengaan van de horeca met inachtneming van de coronaregels is daarom niet zo’n gek idee en heeft de sympathie van de Nederlandse Politiebond, stelt Simmers. ,,Uiteraard in goed overleg met duidelijke afspraken die handhaafbaar zijn.” De terrassen zonder overleg opengooien steunt Simmers echter niet. Ook Maarten Brink van politiebond ACP vindt het ‘onwenselijk’ dat ondernemers op deze wijze hun ongenoegen laten blijken. ,,Deze massale overtreding van de maatregelen zou enkel verliezers kennen. Het is ook niet goed voor het beeld van de horeca. Ik begrijp hun frustratie en wanhoop, maar het zou goed zijn als zij hun pijlen direct richten op het (demissionair) kabinet.”

Burgemeester Paul Depla van Breda gaat de komende dagen met horecaondernemers in zijn gemeente meedenken over wat er buiten mogelijk is. ,,Terrassen openen kan ik niet toestaan, maar ik snap het probleem. De parken puilden de afgelopen dagen uit met mensen die zelf eten en drinken meebrachten en de horeca moet de terrassen maar gesloten houden. We kunnen als gemeente ook niet steeds parken blijven leegvegen. Dan kom je als handhavers tegenover de maatschappij te staan.”

Dat burgemeesters verdeeld zijn over het opengooien van de terrassen, helpt allemaal niet mee, zegt Albert Springer van de NPB. ,,Dit wordt wel een dingetje. Het wordt voor politiemensen echt ingewikkeld als de ene burgemeester oogluikend toestaat en de ander opdracht geeft te handhaven. Laten we hopen dat men voortijdig een betere oplossing vindt.”

KHN kondigde deze week een rechtszaak aan tegen de overheid. Zo wil de branchevereniging afdwingen dat de sector weer open mag. Daarnaast wil KHN dat de rechter verklaart dat de Staat onrechtmatig handelt door de grondrechten van horecaondernemers te schenden zonder de noodzaak behoorlijk te onderbouwen en zonder de schade te vergoeden. Daarom wil de organisatie ook inzage in de wetenschappelijke onderbouwing op basis waarvan het kabinet zijn besluiten neemt. Wanneer die zaak dient, is nog niet bekend.

Ondertussen gaat het overleg tussen de horecabranche en de overheid over de corona-aanpak wel verder, geeft Willemsen aan. Maar het vertrouwen bij hem is weg, omdat de regering afspraken niet zou zijn nagekomen. Het zou daarbij gaan om toezeggingen over FieldLabs-experimenten in de horeca en een nationaal onderzoek naar de ventilatie van horecagelegenheden.

Tekst gaat verder onder deze tweet

Pas een volgende versoepeling van de coronamaatregelen wil het kabinet kijken naar de horeca. Volgens demissionair minister-president Mark Rutte probeert het kabinet de weinige ruimte die er is ‘zo eerlijk mogelijk te verdelen‘ over verschillende sectoren.

De Tweede Kamer zegt de redenatie van het kabinet te snappen. Maar er moet toch meer gebeuren voor de horeca en de studenten. Veel partijen dringen aan te onderzoeken wanneer de terrassen open kunnen, al kunnen regeringspartijen in de Kamer zich er in vinden dat ze nu nog niet open gaan.

In januari riepen de rebellerende horecaondernemers ook al op tot heropening, maar zagen toen van een dergelijke actie af vanwege het toenemend aantal besmettingen en de druk op de zorg.

De burgemeesters uit het Veiligheidsberaad begrijpen de moeilijke situatie van ondernemers, laat een woordvoerder in een reactie aan deze site weten. Het Veiligheidsberaad ziet drie soorten crises ineen: een gezondheidscrisis met het virus, een economische crisis en een sociaal-maatschappelijke crisis. ,,Vanuit gezondheidsperspectief is er weinig ruimte voor versoepeling. Vanuit sociaal-maatschappelijk en economisch oogpunt is er echter wel heel veel behoefte aan versoepelingen. Dat horen de burgemeesters dagelijks.”

Burgemeesters pleiten er dan ook voor dat wanneer versoepelingen mogelijk zijn, deze eerste in de buitenruimte plaatsvinden en daarna in de binnenruimte. ,,De burgemeesters vertrouwen erop dat meerdere versoepelingen op korte termijn mogelijk zijn, gezien de voortgang van het vaccineren. Versoepelen in de buitenruimte vinden zij dan een logische eerste stap.”

De Nijmeegse tak van KHN heeft Hubert Bruls, voorzitter van het Veiligheidsberaad, vanochtend een brandbrief gestuurd met daarin een oproep de terrassen direct te openen. ,,We weten dat de burgemeesters eerder in het veiligheidsberaad hebben aangedrongen op een heropening van terrassen. En ook in de Tweede Kamer is er een meerderheid vóór. Het draagvlak is er nu dus wel echt”, zegt voorzitter Dennis Dekkers.

Bekijk hier onze video's over de lockdown: