Leraren krijgen een flink bedrag extra, cao eindelijk rond

Bemiddelaar Mariëtte Hamer moest er aan te pas komen om de boel vlot te trekken. Vorige maand klapten de onderhandelingen voor de tweede keer. De onderwijsbonden vonden dat de schoolbestuurders te voorzichtig waren en met een te laag bod kwamen. Bovendien werden ze het niet eens over de afschaffing van een bovenwettelijke uitkering bij ontslag. 

Gisteren zetten ze hun (voorlopige) handtekening wél na tien dagen af en aan onderhandelen. Vanaf 1 januari krijgt al het onderwijspersoneel er 4,5 procent salaris bij. In februari kunnen ze een extra bedrag verwachten van 33 procent van het nieuwe maandloon. Dat bedrag hebben leraren, ondersteuners en schoolleiders nog tegoed, omdat de salarisverhoging van dit jaar op de plank is blijven liggen. Ook krijgen ze een eenmalig bedrag van 875 euro, afhankelijk van hoeveel uren ze werken. Dat geld komt van de 460 miljoen euro die minister Slob vlak voor de staking begin november vrijmaakte. De cao loopt tot 1 november 2020. ,,Met het afsluiten van deze cao is een belangrijke stap gezet en dat werd tijd. Het is belangrijk dat iedereen die werkt in het primair onderwijs dit zo snel mogelijk merkt op de salarisstrook”, reageert CNV-onderhandelaar Hans de Jong.

De leraren, ondersteuners en schoolleiders krijgen de salarisverhoging pas vanaf februari op hun rekening, met januari in terugwerkende kracht erbij. De PO-Raad en onderwijsbonden moeten eerst hun leden nog over het voorstel raadplegen en kunnen pas op 10 januari definitief de handtekening zetten. 

Dat de cao nu wel op tafel ligt, heeft volgens Rinda den Besten, voorzitter van de PO-Raad, alles te maken met de creatieve blik van bemiddelaar Hamer. ,,Ze stelde een langere looptijd van de cao voor, waardoor we een hoger bod konden doen, namelijk 4,5 procent. We gebruiken hiermee wel het hele budget voor 2020 dus er is afgesproken dat er voor de laatste twee maanden niet ineens een nieuwe looneis komt", verklaart ze. 

De looptijd tot november is bewust gekozen. In die tijd staat de onderwijsbegroting weer op de agenda en willen alle partijen zich richten tot de politiek voor meer geld. Met deze nieuwe cao blijft een langgekoesterde wens namelijk onvervuld. De loonkloof tussen leraren op basis- en middelbare scholen wordt er niet kleiner op. Den Besten: ,,Daarvoor hebben we echt meer geld nodig. Iedereen heeft het kunnen narekenen: we gebruiken alles wat we hebben.” 

Daarom heeft deze deal geen enkel gevolg voor de tweedaagse staking op 30 en 31 januari. Het basisonderwijs strijdt nog steeds voor meer structureel geld om de loonkloof met middelbare scholen te dichten en het beroep aantrekkelijker te maken. Op steeds meer basisscholen slaat het lerarentekort hard toe, waardoor noodgedwongen groepen naar huis worden gestuurd bij ziekte of onbevoegden voor de klas staan. 

Ook het andere struikelblok, afschaffing van de bovenwettelijke uitkeringen bij ontslag, is opgelost. Het kabinet wilde van die extra uitkeringen af, omdat ze riant zijn en schoolbesturen veel geld kosten. Als leraren, bijvoorbeeld in gebieden waar het leerlingaantal daalt, boventallig raken, moeten ze voortaan naar nieuw werk worden begeleid. ,,In deze economische tijd willen we geen leraar ontslaan, maar je weet niet wat de toekomst biedt. De vakbonden zullen bij alle ontslagen betrokken worden om die mensen naar ander werk te helpen”, legt Den Besten uit.  

Voor de schoolleiders en het onderwijsondersteunend personeel is deze cao extra belangrijk. Voor hen zijn afspraken gemaakt over vernieuwing van functies, waardoor ze beter kunnen doorgroeien. De Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS) is blij dat de deal rond is. Eerder kregen onder meer de directeuren er nog geen geld bij, terwijl hen was beloofd dat daar afgelopen maart al verandering in zou komen. ,,Schoolleiders verdienen soms minder dan leraren. Er is een groot tekort aan directeuren, eindelijk wordt dit probleem nu rechtgetrokken. Als schoolleiders moesten we heel wat geduld opbrengen, maar in dit akkoord wordt dat beloond", reageert voorzitter Petra van Haren. 

Ook voor de onderwijsondersteuners komen meer mogelijkheden om door te groeien. ,,Onderwijsassistenten zitten nu vaak vast in salarisschaal 4, maar met het akkoord komen er twee nieuwe functies met salarisschaal 5 en 6 bij”, zegt AOb-onderhandelaar Eugenie Stolk. Volgens de bonden doen veel onderwijsassistenten al meer complex werk, waardoor ze verwachten dat veel van hen direct naar hogere salarisschalen kunnen groeien. Voor 1 augustus moeten schoolbesturen alle functies hebben beoordeeld en iedereen in de juiste functie zetten. Stolk: ,,Onderwijsassistenten moeten goed kijken welke werkzaamheden ze op dit moment uitvoeren en of die passen bij één van de voorbeeldfuncties uit het cao-akkoord. Je kunt dat dan bij het schoolbestuur aangeven.”

Minister Arie Slob noemt het 'heel mooi’ dat er een akkoord is gesloten. ,,Dat betekent dat leraren er deze kabinetsperiode gemiddeld 14% bij krijgen. Dat gun ik ze van harte, een extra waardering voor hun vak.’’

Ook de linkse oppositie in de Tweede Kamer vindt het terecht dat leraren meer gaan verdienen. Tegelijkertijd hameren PvdA en SP erop dat de nieuwe cao de problemen in het onderwijs niet oplost, en dat daarvoor blijvend hogere investeringen nodig zijn. ,,Iedereen weet dat dit volstrekt onvoldoende is om het structurele probleem van het lerarentekort aan te pakken”, zegt PvdA-leider Lodewijk Asscher. ,,Ook vandaag zijn er scholen dicht en worden kinderen naar huis gestuurd. Het is crisis, het kabinet moet veel meer doen.”

,,Mooi dat geld wat klaar ligt nu naar leraren kan”, vindt SP-fractievoorzitter Lilian Marijnissen. ,,Maar wil je de onderwijscrisis en het lerarentekort echt oplossen dan is structureel veel meer nodig.” Zij geeft dan ook alle steun aan leraren die in januari gaan staken.

Bekijk hieronder onze video's over het lerarenprotest.