Levenslange celstraf voor Utrechtse tramschutter Gökmen Tanis

Rechtbankvoorzitter Ruud Veldhuisen was duidelijk in zijn vonnis. De kans dat Tanis ooit nog op vrije voeten komt moet zo klein mogelijk worden gemaakt en dus is een levenslange straf passend. Bovendien is de rechtbank van mening dat als de schutter ooit vrij zou komen de kans op herhaling groot is. Veldhuisen stelde vast dat Tanis in de periode voor de aanslag is geradicaliseerd, en bovendien geen spijt of berouw heeft getoond. Hij zei dat is gebleken dat Tanis nog pal achter zijn daden van 18 maart 2019 staat. De levenslange straf moet bovendien afschrikken. ,,De verdachte heeft op klaarlichte dag dood en verderf gezaaid. Met zijn huiveringwekkende daad heeft hij de samenleving ernstige vrees aangejaagd. Dat is precies wat hij met zijn terroristische aanslag heeft beoogd.” 

De rechtbankvoorzitter stond stil bij de indringende slachtofferverklaringen die werden afgelegd bij de rechtszaak. ,,Een groot aantal slachtoffers heeft het spreekrecht uitgeoefend en ieder van hen heeft op eigen wijze indringend verwoord hoe diep het toegebrachte leed is, dat levens zijn verwoest of ernstig zijn ontregeld.” Tanis reageerde daarop ook, door hen te beledigen. ,,Hij heeft niet nagelaten ook hen te provoceren en beschimpen. In zoverre heeft hij zelfs tijdens de terechtzitting nog leed toegevoegd.” 

Woensdag was het een jaar geleden dat Gökmen Tanis het vuur opende in de tram bij het 24 Oktoberplein in Utrecht. Hierbij kwamen vier mensen om het leven. Drie anderen raakten zwaargewond, en nog eens vele anderen wisten op soms miraculeuze wijze te ontsnappen aan de kogelregen. Om onduidelijke reden heeft het semi-automatisch wapen dat Tanis gebruikte meermaals gehaperd, waardoor een aantal mensen aan de dood is ontsnapt. 

Tanis heeft meermaals toegegeven dat hij verantwoordelijk is voor de aanslag en dat hij alleen heeft gehandeld. Op zijn wapen had hij een handgeschreven tekst geplakt. ‘Jullie maken mensen dood die moslim zijn en Allah laat mij jullie doodmaken. Voel de pijn die moslims voelen. Ik erken jullie en jullie wetten niet. Ik erken alleen de wetten van Allah’, stond daarop. 

De advocaat van Tanis verzette zich tijdens de inhoudelijke behandeling tegen de levenslange eis. Advocaat Seebregts stelde dat zijn cliënt een stoornis heeft die behandeld moet worden. ,,Levenslang en verminderd toerekeningsvatbaar gaan niet samen. Het risico op herhaling is matig tot hoog en dat blijft zo als hij niet wordt behandeld. Tanis heeft dit niet gedaan voor Allah. Hij heeft dit gedaan vanwege zijn narcistische stoornis. Juist dat geeft mogelijkheden tot behandeling. Dat zal dan wel gedwongen moeten zijn, vrijwillig zal hij niet meewerken.’’ Na de zitting wilde hij niet reageren op het vonnis van de rechtbank.

Advocaat Sébas Diekstra staat de vader van de doodgeschoten Roos Verschuur bij. De raadsman laat weten dat zijn cliënt ‘heel opgelucht’ is door de uitspraak. ,,Een levenslange gevangenisstraf was ook de enige passende straf in deze zaak en bij een verdachte zoals deze. Hopelijk wordt de uitspraak snel onherroepelijk, zodat dit hoofdstuk afgesloten kan worden.’’ Diekstra noemde de oplegging van een levenslange gevangenisstraf tijdens de inhoudelijke behandeling van de zaak ,,de enige humane straf. Humaan richting de nabestaanden, slachtoffers en de samenleving.’’

De nabestaanden hopen dat het niet tot een hoger beroep zal komen. ,,Iedereen is blij maar houdt ook zijn hart vast. Want wat als de raadsman van T. in hoger beroep gaat?”, stelt advocaat Wendy van Egmond. Zij woonde het vonnis bij namens de nabestaanden van een van de vier doden die vielen bij de aanslag.

Vanwege de uitbraak van het coronavirus en de maatregelen die het kabinet heeft getroffen, kunnen niet alle nabestaanden van de slachtoffers de uitspraak van de rechtbank bijwonen. Wel is er een speciale videozaal ingericht in de rechtbank, maar ook hier is maar een beperkt aantal plekken beschikbaar. Tanis is bij de uitspraak niet aanwezig in de rechtbank. Niet vanwege zijn bizarre gedrag tijdens de rechtszaak, maar omdat het vervoer en het verwachte verzet van hem vanwege het coronavirus een te grote belasting is voor de parketpolitie.

Verslaggever Peter Koop is in de videozaal in de rechtbank en doet via Twitter verslag

Bekijk hier reacties op de uitspraak: