Miljoenen pasfoto's onschuldige buitenlanders in database politie, deskundigen kritisch

Die mensen belanden in een fotodatabase met daarin acht miljoen gezichtsfoto’s van zeker 6,5 miljoen mensen die in de vreemdelingenadministratie staan geregistreerd. Het gaat onder meer om expats, asielzoekers en buitenlandse studenten die van buiten de Europese Unie naar Nederland komen. Die zijn bij binnenkomst verplicht een pasfoto aan te leveren, bijvoorbeeld voor hun verblijfsvergunning.

De foto's worden gebruikt voor het geval dat een verdachte op beeld staat, maar diens identiteit onbekend is. Via gezichtsherkenning probeert de politie alsnog te achterhalen om wie het gaat.

Deskundigen zeggen tegen RTL Nieuws dat de politie daarmee de wet overtreedt. De miljoenen foto's staan naast een andere database met daarin 1,2 miljoen foto's van Nederlanders en buitenlanders die daadwerkelijk door de politie als verdachte zijn aangemerkt, of zijn veroordeeld voor een strafbaar feit.

,,Met deze twee databases behandelt de politie buitenlanders hetzelfde als verdachten’’, aldus Fieke Jansen van de Universiteit van Cardiff, waar ze het gebruik van technologie door de politie onderzoekt. ,,Alleen omdat ze van buiten de Europese Unie naar Nederland kwamen voor werk, studie, een geliefde of als vluchteling. Als ze iets fout hadden gedaan, hadden ze wel in die andere database gestaan.’’

Ook Evelien Brouwer, werkzaam bij de Universiteit Utrecht als expert rond recht, migratie en technologie, oordeelt dat dit niet kan. ,,De politie stigmatiseert onschuldige expats, asielzoekers en studenten van buiten Europa. Ze worden bij voorbaat hetzelfde behandeld als verdachten. Dit is discriminatie.’’

De politie laat weten dat toestemming van de rechter-commissaris nodig is voordat de politie de database mag doorzoeken. Dat is vorig jaar in twee gevallen gebeurd. ,,We kunnen en mogen het dus niet lichtzinnig gebruiken’’, aldus een woordvoerder.

Het ministerie van Justitie en Veiligheid wijst erop dat de politie vingerafdrukken uit de vreemdelingenadministratie mag gebruiken bij onderzoeken. Gezichtsfoto's zouden daarom onder dezelfde voorwaarden ook mogen worden ingezet. Deskundigen zijn het daar niet mee eens.