Onderhandelingen betere jeugdzorg vorderen niet, terwijl hulp aan kinderen door de bodem zakt

De inzet afgelopen week was flink, maar ook broodnodig, voor onderhandelingen van vakbond FNV, werkgevers, gemeentes en het Rijk. Niet langer zouden de 5000 jeugdbeschermers in Nederland, die op het moment staken, gemiddeld maar liefst twee keer zo veel gezinnen en kinderen moeten begeleiden als verantwoord is. Maar terwijl honderden kinderen op wachtlijsten staan en de kwaliteit van jeugdzorg door de bodem zakt, lukt het nu niet tot snelle maatregelen te komen.

En dat is extra pijnlijk, omdat gisteren een wederom vernietigend rapport van de Inspecties Gezondheidszorg & Jeugd en Veiligheid & Justitie uitkwam over de staat van de jeugdbescherming. De lijst met pijnpunten is enorm. Besluiten van de rechter worden niet uitgevoerd, omdat de mankracht ontbreekt. Negen van de dertien jeugdbeschermingsorganisatie slaagt er niet in een hulpverlener te vinden voor hulpbehoevende, kwetsbare kinderen. Nog steeds moeten kinderen met een jeugdbeschermingsmaatregel te lang wachten op passende hulp of krijgen helemaal geen passende hulp. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om kinderen die worden verwaarloosd of mishandeld. Wachtlijsten blijven maar groeien.

Het aantal calamiteiten in instellingen neemt ondertussen toe, net als het aantal geweldsincidenten. Gesloten jeugdzorg moet verdwijnen, maar alternatieven komen niet van de grond. En aan terugplaatsing van uithuisgeplaatste kinderen wordt nog altijd onvoldoende gewerkt.

Het is niet de eerste noodkreet. Al eerder stuurden de inspecties een brandbrief naar het kabinet. Ook de kinderombudsman trok vorig jaar aan de bel. En jeugdbeschermers zelf voeren al bijna vijf maanden actie om de werkdruk waarmee zij kampen te verlagen. FNV Jeugdzorg eist dat er zo snel mogelijk wordt begonnen met het afbouwen van het aantal cliënten per jeugdbeschermer. Uit onderzoek blijkt acht à negen gezinnen werkbaar is. Gemiddeld hebben jeugdbeschermers het dubbele onder hun hoede, maar er zijn uitschieters naar bijvoorbeeld dertig.

Maaike van der Aar, bestuurder FNV Jeugdzorg laat weten: ,,Deze week hebben we de eerste gesprekken gevoerd, maar het idee dat er nu stevige keuzes gemaakt moeten worden, die mogelijk ook pijn gaan doen, moet nog landen. Dat is echter de enige manier om uit deze verschrikkelijke impasse te komen. Gesprekken over de middellange en lange termijn zijn er wel, maar de uitkomsten daarvan zijn niet concreet. Daar gaan we ook niet op wachten. Er zijn nu maatregelen nodig.”

Groot probleem bij het verminderen van het aantal te begeleiden gezinnen voor jeugdbeschermers benadrukten werkgevers eerder al: aanbieders worden per kind betaald. Minder kinderen begeleiden betekent dus ook minder geld - er zouden zelfs faillissementen door kunnen ontstaan.

FNV praat in maart verder met de werkgevers en met gemeenten en het ministerie van Justitie en Veiligheid. Dan eist de vakbond dat er concrete voorstellen op tafel komen om zelf de ‘caseloadverlaging’ in te voeren, waardoor jeugdbeschermers minder gezinnen hoeven te begeleiden. FNV onderneemt anders dus zelf actie: jeugdbeschermers zouden dan bijvoorbeeld definitief bepaalde administratieve taken niet meer uitvoeren.