Raad van State: Opnieuw zoeken naar tapverslagen over moord op Van Gogh

Van Gogh werd 15 jaar geleden op straat vermoord door jihadist Mohammed B. Die Amsterdammer bleek onderdeel uit te maken van de zogenoemde Hofstadgroep. Inlichtingendienst AIVD had verschillende leden van die groep al in zicht en luisterde ze af. Er is jarenlang discussie of de dienst de moord had moeten zien aankomen.

Freelancejournalist Peter Wierenga  heeft daarom bij het ministerie gevraagd om meer informatie over de verslagen van die getapte gesprekken. Hij wil zo onderzoeken of Mohammed B. alleen handelde of hulp kreeg. De minister weigerde echter meer informatie te geven in verband met de staatsveiligheid. De Raad van State tikt de minister nu op meerdere manieren op de vingers.

Voor enkele documenten geldt inderdaad ‘dat de nationale veiligheid geschaad zou kunnen worden als ze openbaar worden’, zo oordeelt de Raad, die inzage kreeg in de papieren. Voor een ander deel van de stukken is dat niet direct duidelijk, vindt de Raad, de minister (Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken, red.) moet daarom opnieuw beargumenteren waarom ze niet openbaar mogen worden.

Dat de Raad van State aangeeft te twijfelen of ‘we wel alle tapverslagen hebben gekregen’, is opmerkelijk. ,,De afdeling bestuursrechtspraak is er vooralsnog niet van overtuigd dat er niet meer is van voor de moord.’’ Uit rapporten van de CTIVD, de toezichthouder op de inlichtingendiensten, is eerder duidelijk geworden dat er op drie verschillende momenten voor de moord (in november 2004) tapverslagen zijn uitgewerkt. Ook was er toen een tekort aan audiobewerkers die de verslagen konden uitwerken. ,,Dat laat zich niet goed rijmen met de beperkte omvang van de aan ons verstrekte tapverslagen.’’

Daarom vindt de Raad dat de minister (Ollongren, red.) nu opnieuw moet gaan onderzoeken of  er echt niet meer tapverslagen zijn. En als die er ooit wel waren, maar nu niet meer, moet zij verklaren waarom die verslagen zijn verdwenen. Ook moet de minister opnieuw beoordelen of ze de tapverslagen wel of niet aan de journalist geeft.

Het gaat daarbij om afgeluisterde gesprekken in een pand aan de Antheunisstraat in Den Haag. In dat appartement kwamen leden van de Hofstadgroep bij elkaar, de inlichtingendienst had het volgehangen met afluisterapparatuur. Enkele dagen na  de moord op Van Gogh werd er een inval gedaan, er waren toen twee mannen aanwezig. Een van hen , Jason W., gooide een handgranaat naar de politie. Beide mannen hebben lange celstraffen gehad. W. is inmiddels weer vrij en werkt als radicaliseringsdeskundige. Mohammed B.  werd direct na de moord op Van Gogh opgepakt in Amsterdam en zit een levenslange celstraf uit.

Roger Vleugels, expert in de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB), staat journalist Wierenga bij in de procedure. Hij vindt de uitspraak van de Raad ‘opmerkelijk'.  ,,Het heeft ook tot gevolg dat we nu eindelijk op termijn voor het eerst een uitspraak gaan krijgen of de tapverslagen van voor de moord wel of niet openbaar gaan worden.”