'Ramp in Londen kan zo bij ons gebeuren'

De bewoners van de afgebrande Grenfell Tower in Londen zaten volgens brandweerexpert Fred Vos ‘in een rattenval’. Volgens emeritus hoogleraar bouwkunde Kees van Weeren gaat bij de ramp in de Britse hoofdstad ‘alles mis wat maar fout kan gaan’. ,,Er is maar één hoofdregel bij zo’n brand: zorg dat de mensen er altijd veilig uit kunnen komen, maak goede vluchtwegen. Als ik nu naar de beelden kijk, dan schrik ik niet eens zo van de buitenkant. Zo hoog kan de brandweer niet komen om te blussen, zo is het nu eenmaal. Maar van binnen moet alles goed zitten. En dat is hier zo te zien absoluut niet het geval, in de preventie noch in de signalering. De alarmen zouden niet hebben hebben gewerkt en ik heb niet de indruk dat er brandwerende schachten waren. Die zouden de bewoners de tijd hebben moeten geven om weg te kunnen komen.’’ 

Brandweerexpert Fred Vos vindt de beelden van de buitenkant van het flatgebouw van 24 etages wel schrikbarend. ,,Het vuur heeft zich zo snel verspreid, daar moet wel brandbaar materiaal hebben gezeten. Dat zie je ook aan al die kleine deeltjes die naar beneden kwamen, dat duidt op materiaal dat makkelijk vlam vat. In combinatie met een binnenzijde die niet brandwerend was en een gebrek aan stijgleidingen - waarmee de brandweer snel water op de hogere etages kan krijgen. Dit is echt een rattenval, dit zou helemaal niet mogen bestaan.’’

Maar het bestaat en niet alleen in Londen. Overal ter wereld en ook in Nederland, benadrukt Vos, worden flatgebouwen uitgerust met kunststof platen. ,,En die zijn per definitie brandbaar. Maar ook bouwtechnisch makkelijk aan te brengen, want lichter. En goedkoper. Bovendien komen zulke constructies soms ook voort uit onwetendheid. Er is, ook in Nederland, gewoon veel te weinig kennis over met name brandpreventie in flatgebouwen. Bestuursleden van de Vereniging van Eigenaren weten er doorgaans geen snars van. Maar de burgemeesters, die als voorzitters van de veiligheidsregio’s optreden, weten er ook net zo veel van als een koe van spruiten plukken. De kennis die er in Nederland was, is weggedrukt door het heersende onbenul. Lees alle onderzoeken na brandrampen in Nederland er maar op na: telkens is de conclusie dat de preventie ondermaats was. En dat komt door een gebrek aan kennis.’’

Vos vreest dat de rampzalige gebeurtenissen in Londen de wereld niet wakker schudden. ,,En dat komt ook doordat ik die Engelse brandweercommandant net hoorde verklaren dat ze zoiets in dertig jaar tijd nog niet heeft meegemaakt. Daardoor ebt de angst weer weg, terwijl het een oneerlijke statistiek is. Deze flat is twee jaar geleden nog helemaal gerenoveerd, dan begint de teller voor zo’n gebouw opnieuw. Want je moet toch kijken wat voor een materiaal hierbij in de aankleding en stoffering is gebruikt, om daar iets zinnigs over te zeggen.’’

Daarbij wordt de laatste tijd volop gewaarschuwd voor opladers van allerlei apparaten die in brand kunnen vliegen. Vos: ,,Ik focus me niet op één moderne ontwikkeling. Maar we mogen ze zeker niet uit het oog verliezen.’’