Romeinse Limes toegevoegd aan werelderfgoedlijst

De Romeinse Limes beschermde het Romeinse Rijk tegen Germaanse stammen. Onder meer bij Nijmegen zijn hier nog resten van te zien. Hier was een groot Romeins fort met een stad. De Limes in Nederland en in Duitsland maakt deel uit van een grotere grens van het Romeinse Rijk in Europa en Noord-Afrika, waarvan delen al op de werelderfgoedlijst staan.

,,Wat een mooie dag voor de Romeinse Limes", reageert de organisatie achter de Romeinse Limes. ,,Nederland heeft er een icoon van wereldformaat bij. Het is een wereldwijde erkenning van de unieke en universele waarde van ons deel van de Limes, vertegenwoordigd door in totaal 19 archeologische vindplaatsen uit de Romeinse tijd, verspreid over de provincies Gelderland, Utrecht en Zuid-Holland.”

Sommige delen van de Limes zijn al erkend, zoals de Muur van Hadrianus (Verenigd-Koninkrijk) en de Boven-Germaanse Limes. Andere delen worden nog voorgedragen. Kenmerkend voor het deel dat nu is toegevoegd aan de Werelderfgoedlijst, de Neder-Germaanse Limes, zijn onder meer de innovatieve manieren die de Romeinen bedachten om om te gaan met de grillige rivier, het netwerk van forten dat langs de rivier is gebouwd en de bijzonder goed bewaarde houtresten.  

,,Veel Nederlanders weten niet dat dwars door Nederland de oude grens van het Romeinse Rijk loopt", laat gedeputeerde De Zoete van de provincie Zuid-Holland namens de Stuurgroep LimesSamenwerking weten. ,,Op sommige plekken heeft de Rijn in de afgelopen eeuwen de resten daarvan weggespoeld. Gelukkig zijn op veel andere plaatsen de resten behouden. De Limes vormt dwars door Nederland heen een zichtbare historische band van het heden met het verleden. Dat deze archeologische vindplaatsen nu de status van Werelderfgoed hebben gekregen, is een prachtige en verdiende erkenning van de inspanningen van velen die zijn geleverd voor het behoud van dit unieke erfgoed.”

De Neder-Germaanse limes was de laatste van drie Nederlandse nominaties waar het comité dit jaar een besluit over moest nemen. Gisteren kwam ook voor de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Koloniën van Weldadigheid groen licht. Op de lijst staan 1100 objecten, werken, natuurgebieden en voorwerpen, waaronder twaalf uit Nederland. De molens van Kinderdijk werden in 1997 toegevoegd. 

,,Na de Unesco-status van de Koloniën van Weldadigheid en De Waterlinie, is het met de limes drie keer goud voor Nederland”, zegt Boris van der Ham, voorzitter van de Stichting Werelderfgoed Nederland. ,,De limes is een erfgoed dat vele landen met elkaar verbindt. Het is een fantastisch bewijs van onze gemeenschappelijke geschiedenis.”

Ook Kathleen Ferrier, voorzitter van de Nederlandse Unesco Commissie, reageert enthousiast: ,,Fantastisch dat het Nederlandse stuk van de grens van het Romeinse rijk nu op de werelderfgoedlijst is geplaatst. De Romeinen zijn zo’n 450 jaar lang aanwezig geweest in Nederland en hebben hier allerlei sporen nagelaten. Dat Nederland zo lang, en zo lang geleden al, onderdeel was van een veel groter geheel, is zeer belangrijk voor onze blik op de geschiedenis en onze plek in de wereld.”

Ingrid van Engelshoven, de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, zegt dat de plaatsing van drie Nederlandse ‘iconen’ op de werelderfgoedlijst ‘een bijzondere waardering voor deze gebieden’ is. ,,Ik heb mogen zien wat deze gebieden te bieden hebben. Ook heb ik een gedeelte van de limes zelf gewandeld. Dit is erfgoed waar Nederland trots op mag zijn. Het verbindt ons verleden met het heden. En ik ben blij dat we met plaatsing op de lijst ervoor zorgen dat deze gebieden nu en in de toekomst bewaard en toegankelijk blijven voor iedereen.”

Nijmegen heeft zich samen met een aantal andere gemeenten en provincies jarenlang zeer ingespannen om de limes op de Werelderfgoedlijst te krijgen. Dat gebeurde op verzoek van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. In Nijmegen zijn talrijke Romeinse vindplaatsen. Nog steeds worden er resten uit de tijd van de Romeinen blootgelegd. Dat maakt de stad wereldwijd van uniek belang op dat gebied, zegt blije wethouder Noël Vergunst.

Nijmegen gaat de toekenning komend jaar uitgebreid vieren met tal van activiteiten. Zo komt er een expositie in Museum Het Valkhof en in augustus gaan in de stad de vlaggen uit.

Een felbegeerde plek op de Werelderfgoedlijst - die ontstond in de jaren 70 - betekent wereldwijde erkenning en heeft vaak een groot effect op het toerisme naar een gebied. De status biedt verder vooral veel extra bescherming. Ook zijn er fondsen beschikbaar voor onderhoud en reparatie.

Omdat het comité vorig jaar niet kon samenkomen vanwege het coronavirus, zijn er nu twee weken uitgetrokken voor de vergadering in het Chinese Fuzhou. Van 16 tot en met 31 juli worden in totaal ruim vijftig nominaties besproken.