Slachtoffer bemoeide zich met onderzoek naar wangedrag politietopman: ‘Vooropgezet plan’

Gedurende het onderzoek naar het vermeende wangedrag van Van de Kamp zijn door meerdere mensen grote (inschattings)fouten gemaakt, bevestigt de onderzoekscommissie. Dit heeft geleid tot een verscheurde politiebond, met veel personen die onherstelbaar beschadigd zijn geraakt. ‘Er is heel veel herstelwerk aan de winkel’, valt te lezen in het interne rapport. ‘We hebben gezien wat voor een intens persoonlijk leed deze crisis heeft gebracht. De ontstane situatie zit bij veel mensen nog heel hoog.’

Politiebond ACP - met 23.000 leden de op een na grootste politiebond in Nederland - krabbelt langzaam op na een onrustig jaar, waarin ex-voorzitter Gerrit van de Kamp, 18 jaar hét boegbeeld van de bond, zijn functie moest neerleggen wegens beschuldigingen van seksueel wangedrag. Gedurende het onderzoek kwam intern veel kritiek. Volgens oud-bestuurders zou de huidige (vrouwelijke) directeur zich als een van de vermeende slachtoffers intern bemoeid hebben met het proces. ,,Dit duidt op een vooropgezet plan”, zegt oud-bestuurder Chris Uiterwijk Winkel.

Een externe commissie, onder leiding van voormalig ProRail-directeur Pier Eringa, bevestigt die signalen na gesprekken met 15 betrokkenen. De vrouwelijke directeur blijkt na haar eigen klacht zelf actief mee te hebben gedaan aan overleg over maatregelen en communicatie rondom Van de Kamp. Er zou door haar veel druk zijn uitgeoefend om ‘nu te handelen’, zo wordt gezegd door betrokkenen. Ook passeerde ze vertrouwenspersonen en deed ze een oproep aan collega’s om zich te melden met verhalen. Daarmee week ze bewust af van het protocol, luidt de kritiek. ‘Dit is wel heel slordig en is misschien wel kwalijk te noemen’, oordeelt de commissie.

Het verhaal doet sterk denken aan de kwestie rond Khadija Arib. Ook daar bleek later een topambtenaar die de leiding had over het onderzoek zélf een van de personen te zijn die had geklaagd dat de voormalig Kamervoorzitter een ‘onveilige werksfeer’ zou hebben gecreëerd. ,,Dit kan absoluut niet”, zei Rob van Eijbergen, hoogleraar integriteit aan de Vrije Universiteit, toen daarover. ,,Het is ongelooflijk belangrijk dat de opdrachtgever onafhankelijk is.” Arib mocht ook lange tijd niet weten wat zij exact zou hebben misdaan. En ook hier werd - net als in de zaak-Van de Kamp - van bovenaf bedrijfsrecherchebureau Hoffmann ingeschakeld om uit te zoeken of er sprake is geweest van grensoverschrijdend gedrag.

Gerrit van de Kamp voelde zich gedurende het onderzoek machteloos - zo zei hij in een interview met deze site - omdat hij niet wist waarvan hij werd beticht. Dat neemt de commissie de bond kwalijk. ‘Wat deze casus leert is dat je uitermate voorzichtig moet zijn met anonieme meldingen. Ook het feit dat lang de inhoud van de meldingen niet bekend was, hielp niet.’ Van de Kamp moest op basis van twee anonieme meldingen tijdelijk zijn functie neerleggen. Dat had anders gemoeten, oordeelt de commissie.

Ook het voormalige bondsbestuur krijgt er van langs, omdat ze onvoldoende naar de voorgrond traden. ‘In hoeverre had het bestuur de directeur en de collega-bestuurder niet ver weg moeten houden van een casus waar de voorzitter in het geding was?’, vraagt de commissie zich hardop af. Uit de tijdlijn blijkt dat het bondsbestuur in een tijd van crisis in een kort tijdsbestek uit elkaar is gevallen, waardoor de bond in een diepere chaos werd gestort. ‘Wat de individuele afweging ook moge zijn, hiermee zijn de overgebleven bestuurders met nog meer verantwoordelijkheden opgezadeld’, klinkt het.

In de loop der maanden ontstonden binnen de ACP dan ook verschillende kampen, ziet ook de commissie. Het onderzoek van bedrijfsrecherche Hoffmann naar de gedragingen van Van de Kamp leidde niet tot een toenadering tussen deze kampen, maar eerder tot een verdere tweespalt. ‘Er is een groep die zich kan vinden in de uitkomsten hiervan en een andere groep ervaart onrechtvaardigheid, omdat de pijlen zich te eenzijdig op de heer Van der Kamp hebben gericht.’ Er zou bij de bond sindsdien een sfeer hangen van ‘waarom moest de voorzitter bloeden en komt de directeur ermee weg?’ Voor de commissie is overigens niet vast te stellen of de uitkomst (vertrek Van de Kamp) anders was geweest als bestuurlijk ‘de lijnen zuiverder waren gevolgd’.

Hoogleraar bestuurskunde Michiel de Vries, die vaker onderzoek doet naar integriteitskwesties en bezig is met een boek erover, vermoedt dat hier sprake is van machtsmisbruik. ,,Van wat ik zo hoor en lees, is er op een slechte, onzorgvuldige manier invloed uitgeoefend op een zaak die héél gevoelig ligt. Hiermee is de beklaagde buitenspel gezet zonder dat hij zich kan verweren. Een kwalijke zaak.”

De vrouwelijke directeur van de ACP zit al enige tijd ziek thuis en is derhalve onbereikbaar voor commentaar. De ACP en de advocaat van Van de Kamp willen niet op het rapport reageren. Ook probeerde deze site om met de andere twee vermeende slachtoffers in contact te komen, maar dat is tot op heden niet gelukt.

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: