Tim (16) zag geen gevaar... net als al die andere tieners

Ruim een maand na de dag dat het leven van het gezin Reynders in één klap veranderde, zoeken vader Geert en moeder Anita bewust de publiciteit. Omdat zij vinden dat ouders, maar ook de kinderen zelf, niet vaak genoeg gewaarschuwd kunnen worden voor dit soort levensgevaarlijke 'spelletjes'. ,,De boodschap is vooral dat ouders niet moeten denken, 'dat doet mijn kind niet'. Dit paste ook niet bij Tim. Hij was een rustige, voorzichtige jongen die anderen juist wees op gevaren. En toch gebeurde het'', zegt Inge Schopenhouer, die namens de familie het woord voert.

Het idee van de challenge is dat de jongeren hun halsslagader dichtknijpen en pas loslaten vlak voordat ze stikken. Door zuurstofgebrek hallucineren zij, wat een 'kick' zou geven. Toen Tim moest loslaten, gleed hij uit en kwam hij om het leven doordat de ceintuur zijn ademhaling blokkeerde. Hij filmde het ongeluk met zijn eigen mobieltje. De afgelopen jaren kwamen wereldwijd al veel meer tieners om bij het 'spelletje'.

Dat het grappig is om een emmer ijswater over je hoofd leeg te gooien of een liedje achterstevoren te zingen, dat kunnen volwassenen zich nog indenken. Maar waarom probeert een puber zichzelf te wurgen? Begrijpen jongeren niet dat die stunt levensgevaarlijk is?

Nee dus, luidt het simpele antwoord van Jelle Jolles, hoogleraar neuropsychologie en dé kenner als het over het tienerbrein gaat. Tieners kunnen de consequenties van hun daden niet overzien.

Neem de choking challenge. Zo'n tiener ziet een filmpje van een leeftijdsgenoot die zichzelf wurgt, neervalt en zich eventjes geweldig voelt. Hij denkt niet, zoals volwassenen denken, oeh, dat is gevaarlijk. Nee, zegt Jolles, die puber denkt: dat is grappig. Je drukt een halsslagader dicht en dan ga je gekke dingen doen. Gevaarlijk? Nee joh, Jan heeft het ook gedaan, dat ging gewoon goed.

Challenges, of uitdagingen, zijn van alle tijden. ,,Mijn opa hield in 1902 een wedstrijd met vrienden wie als eerste een tram kon laten ontsporen'', vertelt Justine Pardoen van Bureau Jeugd en Media.

Wat kunnen ouders daarmee? Praten, praten en nog eens praten. Grijp een ongeval, zoals in Arkel, aan om met een puber in gesprek te gaan. Het Bureau Jeugd en Media van Justine Pardoen stond, na het noodlottige incident, voor de klasgenoten van de overleden Tim uit Arkel. Wat ze de kinderen hebben verteld? Wat je ook doet: knijp nooit in je eentje je keel dicht. Dan komt er geen bloed meer in de hersenen en ben je na drie of vier seconden dood. Pardoen: ,,Verbieden heeft geen zin. De kans bestaat dat ze het allang hebben gedaan, maar het niet meer durven te zeggen.''

Er is hoop, stelt Jolles. ,,Er zijn ook een heleboel kinderen die niet met die challenges meedoen, omdat ze weten dat het niet goed is. Je moet ze de gevolgen leren door te verbeelden.''

Zelf nam hij eens een groepje tieners mee naar de tweede verdieping van een flat voor een lesje 'springen van een hoge brug'. Hij nam een pakje boter mee en vroeg ze wat daarmee zou gebeuren als hij het naar beneden zou gooien. Een jongen antwoordde: dan stuitert-ie. Maar nee, het pakje boter spatte uit elkaar. Jolles: ,,Je zag die tieners schrikken. Ze beseften dat dat ook met hen kon gebeuren.''