Twee tornado's in korte tijd verrassen Nederland: ‘Het lijkt wel een oorlogsgebied’

In Barendrecht (Zuid-Holland) richtte de harde wind forse schade aan en in ’s-Heerenberg (Gelderland) werd de tornado door meerdere mensen op film vastgelegd. Volgens Weer.nl komen windhozen of tornado’s zoals deze vaker voor, maar dat een windhoos voor grote schade zorgt is volgens het weerbureau wel zeldzaam.

Volgens radarbeelden ging het in Barendrecht om een heel kortlevende tornado. In een tijdsbestek van 10 tot 15 minuten kwam een sterke rotatie in de bui op gang, is een tornado ontstaan en vervolgens weer opgelost. Bewoners van twee straten zijn druk bezig met het ruimen van puin. De ravage is het grootst aan de Thurleede. Maar ook aan de Lisleede meldt een rijschool forse schade. ,,De dakpannen vlogen door de lucht”, zegt een medewerker. ,,Het dak lekt en op de zolder is het erg nat. Ook is de voorruit gesneuveld.”

Glaszetters hebben het er druk mee, zegt Marvin Emmery van glashandel en -servicebedrijf Emmery Groep. ,,Het is best heftig, we zijn volle bak aan het puinruimen.” Het bedrijf heeft ‘s nachts normaal één spoedmonteur, maar moest door de harde wind plots opschalen. ,,Dit maak je eigenlijk nooit mee. Het lijkt wel een oorlogsgebied. We zijn nog tot donderdagavond bezig, verwacht ik.” Volgens Emmery ‘stroopt de buurt de mouwen op‘ en hangt er ondanks de schrik een positieve sfeer. ,,We zorgen er met zijn allen voor dat alles straks weer netjes is.”

De tornado nabij het ’s-Heerenberg Gelderse was maar een paar minuutjes ‘aan de grond’ geweest, zeggen ooggetuigen. ,,Als we deze situatie in de zomer hadden gehad, was de schade nog groter geweest”, zegt Weerplaza-metereologe Diana Woei over het natuurfenomeen. ,,Ook is het een geluk dat dit in de nacht was gebeurd. Hierdoor is de schade wat slachtoffers betreft beperkt gebleven.”

_{Tekst gaat verder onder deze video.}

Ondanks de flinke hoeveelheid schademeldingen, is Nederland vannacht dus goed weggekomen. ,,De dynamiek was ontzettend krachtig en meer dan gunstig voor het laten ontstaan van meerdere tornado’s. Het ontbrak echter vaak aan onstabiliteit om buien lang genoeg in leven te houden om een sterke roterende beweging te genereren. Beschikte de atmosfeer in de afgelopen 24 uur over iets meer onstabiliteit, dan was het niet ondenkbaar dat op veel meer plaatsen tornado’s waargenomen konden worden”, aldus Weerplaza.

De laatste keer dat een windhoos een schadespoor achterliet in Nederland was op 4 juni 2019, in Rheden. De kans dat een tornado, een zware windhoos, in Nederland in open gebied blijft is een stuk groter. Bovendien zijn die dan meestal maar korte tijd op de grond. 

Volgens verzekeraar Interpolis heeft het inmiddels 241 meldingen van schade ontvangen. Het grootste gedeelte daarvan is afkomstig uit Barendrecht. 

In diverse plaatsen in Nederland zorgde de harde wind vannacht voor grote problemen. Politie, brandweer en andere hulpdiensten hadden het druk met omgewaaide schuttingen, bomen en dakpannen die er zijn afgewaaid. Uit het hele land kwamen meldingen van stormschade binnen. Het KNMI kondigde voor alle provincies code geel af. Op het hoogtepunt stond er bijna 330 kilometer aan files op de Nederlandse wegen. Inmiddels is de ochtendspits voorbij. 

Vooral in het westen en noorden van het land regende het vanochtend hard. In Rotterdam en in de omgeving van IJmuiden was in de vroege ochtend al meer dan 40 millimeter regen gevallen.

Rijkswaterstaat riep weggebruikers daarom op extra alert te zijn. Ook de ANWB waarschuwde bestuurders in de ochtendspits voor barre weersomstandigheden en drukke snelwegen. 

Het verkeer had vanochtend in de ochtendspits op een flink aantal plaatsen last van de harde wind en regen. Vanwege de wind werd de rechterrijstrook van de A29 (Rotterdam-Bergen op Zoom) afgesloten. Daar dreigde een portaal waar matrixborden aan hangen over de snelweg te waaien, aldus de ANWB.

Rond 08.15 uur stond er in totaal bijna 330 kilometer aan files op de Nederlandse wegen, aldus de woordvoerster van de ANWB. ,,In het zuiden staan de meeste files. Dat komt door een aantal ongevallen, onder meer op de A58/A59, en omdat in dat deel van het land de herfstvakantie nog niet is begonnen”, zei een woordvoerder vroeg in de ochtend.

Rijkswaterstaat meldt dat het de hele dag code geel blijft en dat het verkeer daar rekening mee moet houden. ,,Op de wegen ligt vrij veel rommel, zoals afgewaaide takken, en daar ondervindt het verkeer hinder van”, aldus een woordvoerder. ,,Vanwege het stormachtige weer, met windstoten van 70 tot 100 kilometer per uur, kunnen motorrijders en mensen die de weg op willen in een auto met aanhanger of caravan hun reis beter uitstellen.”

Op verschillende plekken in het land reden tijdelijk ook geen treinen, waaronder in Brabant en delen van Utrecht en Amsterdam.

In het Gelderse ’s-Heerenberg was een mini-tornado, die voor zover bekend weinig schade heeft aangericht. In Barendrecht leidde een andere tornado tot gewonden. ,,Ik zal het beeld nooit vergeten, van mijn buurman met ontbloot bovenlijf, helemaal onder het bloed”, vertelt een getroffen inwoner tegen deze site. Volgens de veiligheidsregio zijn vier mensen gewond geraakt. Een van hen is afgevoerd naar het ziekenhuis.

De tornado veroorzaakte forse schade. Tuinhuisjes werden vernield, bomen waaiden om en kwamen op auto’s terecht en trampolines waaiden door de lucht. De veiligheidsregio verwacht dat bewoners en hulpdiensten in de Zuid-Hollandse plaats een groot deel van deze dag bezig zullen zijn met het opruimen van de ravage. De precieze omvang van de schade is nog onduidelijk.

Loco-burgemeester Nico Bults van Barendrecht heeft een bezoek gebracht aan de wijk. Hij zei onder meer de situatie ‘overweldigend’ te vinden. ,,Je ziet het: de ruiten zijn eruit geblazen, de dakpannen zijn de lucht in gegaan. Dat is best indrukwekkend en natuurlijk ook beangstigend voor de bewoners”, aldus Bults. Ook sprak hij zijn dank uit richting de hulpdiensten. Volgens Bults zal de gemeente haar best doen de ontstane schade in de openbare ruimte zo snel mogelijk te verhelpen.

Tekst gaat verder onder deze video.

Volgens de radarbeelden was het een heel kortlevende tornado, meldt Weerplaza. In een tijdsbestek zo'n vijftien minuten kwam een sterke rotatie in de bui op gang, is een tornado ontstaan en vervolgens weer opgelost. ,,Mogelijk heeft de tornado al ten zuiden van de Oude Maas contact gehad met de grond. Deze is dan min of meer parallel aan de A29 richting Barendrecht getrokken, precies tussen Mijnsheerenland en Oud-Beijerland door. Eventuele schade nabij de A29 kan dit bevestigen, maar daar zijn donderdagochtend geen meldingen van bekend”, meldt Weerplaza.

Kort nadat de tornado Barendrecht is gepasseerd, was geen roterende beweging meer zichtbaar op de radar.

_{Tekst gaat verder onder deze video.}

Volgens het KNMI waaide het deze ochtend vooral in het zuiden en zuidwesten, met windstoten van 100 kilometer per uur. Vanmiddag kunnen in heel Nederland zware windstoten van zo’n 75 kilometer per uur voorkomen. In de kustgebieden kan het nog harder gaan waaien met windstoten van 80 tot 90 kilometer per uur. ’s Avonds neemt de wind geleidelijk af vanuit het westen, aldus het KNMI.

Behalve het natuurgeweld in Barendrecht en ’s-Heerenberg was er ook op veel andere plaatsen onweer met soms zware windstoten. In Hoek van Holland ontstond volgens weer.nl een noordwesterstorm met windvlagen met snelheden tot boven de 100 kilometer per uur. ,,Terwijl het in Hoek van Holland stormde uit het noordwesten bereikte de wind in De Bilt slechts een windkracht 2 uit het zuidwesten”, aldus het weerbureau. Ook uit Flevoland kwamen meldingen over stormschade, onder meer vanuit Zeewolde en Biddinghuizen.

_{Tekst gaat verder onder deze tweet.}

Het onstuimige weer veroorzaakte in verschillende plaatsen forse schade. De brandweer in de regio Utrecht was de afgelopen uren druk met het weghalen van afgebroken takken en omgewaaide bomen. Rond 03.00 uur kwamen de eerste meldingen. Op de provinciale weg N409 tussen Houten en Nieuwegein zijn tientallen takken afgebroken en op de weg terechtgekomen. De meeste grote takken en stronken zijn inmiddels van de weg gehaald, maar er liggen nog veel bladeren en kleine stokken op de weg.

Op de Prins Bernardlaan in Utrecht viel een grote boom vlak voor een auto die daar op dat moment reed. De bestuurder kon niet meer op tijd stoppen en botste er tegenaan. De inzittende is wel door de ambulancedienst nagekeken, maar raakte volgens de politie niet gewond. De brandweer is uren bezig geweest om de boom in stukken te zagen en de weg weer vrij te maken. De auto werd door een bergingsbedrijf opgehaald.

In Hengelo kwamen twee bomen op een woning terecht. De bewoners bleven ongedeerd.

_{Tekst gaat verder onder deze tweet.}

Op de N411 tussen Utrecht en Bunnik vielen twee grote bomen om en kwamen op de weg terecht. Ook lagen er diverse grote takken verspreid over de weg. De politie sloot de weg tijdelijk af. De brandweer was druk bezig om de weg vrij te krijgen. 

,,Zware windstoten kunnen takken van bomen die nog deels in blad staan losrukken”, vertelde Weerplaza. ,,Ook losse objecten op straat zoals lege vuilcontainers, licht bouwmateriaal en dergelijke, kunnen aan de wandel gaan. Het is verstandig om vandaag nog even een rondje door de tuin te doen en te kijken of er niet nog iets moet worden opgeruimd of uit de wind worden gezet.”

Weerplaza-weerman Klaassen spreekt van een weersomslag: ,,De herfst gaat de komende paar dagen uit een ander vaatje tappen. Het is gedaan met het rustige weer. Wind en buien nemen de regie in handen.” Met het warme weer van de afgelopen dagen is de omslag al ingezet, maar we gaan het pas echt deze middag merken. Het koufront zet in, en de warme chocomel kan weer uit de kast.

In onderstaande video laat Weerplaza zien wat een zware storm als die van morgen, maar ook veel erger, voor schade kan aanrichting door middel van VR-technieken: