‘Adembenemend heldendom’: Aanvaller Londen door stadsgidsen en moordenaar op verlof gestopt

VIDEOEen dag nadat de 28-jarige Usman Khan in Londen twee mensen doodstak en drie voorbijgangers verwondde, maakt Groot-Brittannië de balans op. ‘Hoe kwam hij tot zijn daad?’ Agenten schoten Khan dood, nadat alerte omstanders hem met gevaar voor eigen leven hadden gevloerd. Hun heldendaad wordt luid bejubeld in de media en oogst lof vanuit de politiek. ,,Zij vertegenwoordigen het beste wat ons land te bieden heeft’’, zegt de Britse premier Boris Johnson.

David van der Heeden 30 nov. 2019 Laatste update: 02-12-19, 08:06

Een omstander loopt weg vermoedelijk een van de messen die Khan gebruikte. © AP

Khan, die naast twee grote messen ook een nepbom bij zich droeg, werd in 2012 veroordeeld voor een terroristisch misdrijf. ,,Hij is in december 2018 onder voorwaarden op vrije voeten gekomen’’, zegt Neil Basu, de hoogste terrorismebestrijder van de Londense politie in een verklaring die vannacht uitging. ,,We onderzoeken nu hoe hij tot deze daad is gekomen.’’

Khan bezocht 's ochtends de ‘Samen Leren’-conferentie van het ministerie van Justitie en volgde daar diverse workshops, meldt de krant The Telegraph. Daar sprak hij over zijn ervaringen als gevangene. Hij droeg een enkelband, maar zou toestemming hebben gehad om het evenement te bezoeken. Even voor twee uur ‘s middags begon Khan in te steken op andere bezoekers. Met dodelijk gevolg.

Brandblusser en slagtand

We keken achterom en zagen een kerel op de hielen gezeten door vijf man met een brandblusser
Thomas Gray

Een aantal mensen uit het publiek wist de maniak, nog voor de komst van de politie, te overmeesteren en tegen het plaveisel van de London Bridge te werken. Het doel heiligde daarbij de middelen, zo blijkt nu de verhalen over hun heldhaftig optreden naar buiten komen. Volgens Britse media gebruikte een omstander een brandblusser om Khan op zijn vlucht neer te slaan.

Stadsgids Stevie en een collega reden op dat moment voorbij en zette zijn auto stil. ,,We reden over London Bridge en zagen meerdere mensen wegspringen’’, verhaalt Thomas Gray tegen The Sun. ,,We keken achterom en zagen een kerel rennen, op de hielen gezeten door vijf anderen met een brandblusser.’’ Het duo, dat toeristen een rondrit door de stad gaf, stapte uit. Beiden renden onversaagd op het tumult af.

Uit alle macht trappen

Usman Khan werd door omstanders heldhaftig overmeesterd. © AP

Gray: ,,Stevie en ik lieten de auto achter en deden wat we moesten doen om hem te overmeesteren.’’ Terwijl anderen de messentrekker vastgrepen, begonnen beide mannen op hem in te trappen om hem het mes te doen loslaten. ,,Ik schopte hem voor zijn kop, zodat hij het mes zou laten vallen’’, vertelt hij. Een van de messen zat met ducttape aan Khans hand vastgeplakt. Thomas trapt uit alle macht om het los te krijgen.

,,Hij schreeuwde ‘ga van me af, ga van me af’, maar ik schopte zo hard als ik kon. We wilden het mes zo snel en zover mogelijk bij hem vandaan krijgen als mogelijk’’, vervolgt Stevie. Weer een ander rukte de anderhalve meter lange slagtand van een narwal van de muur van congrescentrum Fishmongers’ Hall en ging de aanslagpleger daarmee te lijf. ‘We wilden hem raken, iedereen was aan het schreeuwen’, klinkt het.

‘We zagen het bomvest’

Ik schopte hem voor zijn kop, om hem het mes te doen loslaten
Stadsgids Stevie

Het optreden blijkt nog grootser wanneer Khan op zijn rug rolt en zich dreigt op te blazen. De aanvaller, wiens daad als ‘terrorisme’ wordt aangemerkt, blijkt een ‘bom’ op zijn lichaam te dragen. Achteraf blijkt het explosief nep, maar dat wist geen van de Londenaren op het moment van ingrijpen. ,,Toen hij omrolde, zagen we het bomvest.’’ Hoewel de aanblik hen angst inboezemde, liet geen van de omstanders Khan los.

Op videobeelden is te zien hoe iemand wegloopt met een van de door Khan gebruikte messen. ‘Adembenedend heldendom’, noemt burgemeester Sadiq Khan het in een verklaring. ,,Zij renden naar het gevaar toe, terwijl ze niet wisten wat hen te wachten stond.” Zodra de politie Khan overneemt, en de mannen letterlijk van zijn lijf moet trekken, vallen de dodelijke schoten. ,,De politie raakte hem drie keer.’’

Moordenaar op verlof

Ongedeerd, maar geschrokken en vol ongeloof keren de reisleiders huiswaarts. Over de aanslag en de helden zal nog lang worden gesproken. Hoe kon dit gebeuren? En terwijl premier Johnson het vroegtijdig laten lopen van gevaarlijke criminelen een halt wil toeroepen, blijkt het uitgerekend een veroordeelde moordenaar op verlof te zijn die Khan tackelde, meldt de krant Daily Mail vandaag.

De rechter die Khan in 2012 veroordeelde, waarschuwde dat de man een ‘zware jihadist’ is, die niet vrij rond mocht lopen zolang hij gevaar oplevert. De Britse politie zoekt naar eigen zeggen geen medeplichtigen of andere daders meer in het onderzoek naar de terroristische steekpartij. Na gisterenavond huiszoeking te hebben gedaan in de woning van Khan, in de plaats Stoke-on-Trent, is men ervan overtuigd dat hij alleen tot zijn daad kwam.