De onthulling van duizenden nieuwe dossiers over grootscheepse, wereldwijde belastingontwijking hebben Moscovici ‘geschokt, maar niet verrast’, zei hij vanochtend. ,,We weten al heel lang dat multinationals, zeer rijke belastingplichtigen en banken samenwerken om enorme bedragen aan de schatkist te onttrekken. Dit zijn geen incidenten, dit gebeurt systematisch en wereldwijd. En het ergste is dat het, waarschijnlijk, grotendeels ook nog legaal is. Dat betekent dat we dringend onze wetten moeten aanpassen. Transparantie invoeren en de straffeloosheid uitbannen.”

De elkaar snel opvolgende belastingschandalen – Luxleaks, Bahama Leaks, Panama Papers, Paradise Papers, om er maar een paar te noemen – verkleinen de ruimte om er passief onder te blijven. Dat is de goede kant ervan, aldus Moscovici. Het geeft zijn voorstellen meer kans om er eindelijk door te komen bij de lidstaten. 

De Fransman legde deze zomer al voorstellen op tafel om fiscalisten, advocaten en financieel adviseurs te verplichten om alle transacties waarbij ze behulpzaam zijn te melden. Er moet een land-tot-land-rapportage komen die boekhoudkundige gegevens die nu al beschikbaar zijn voor de belastingdiensten, ook toegankelijk maakt voor pers en publiek.

Er moet een gemeenschappelijke grondslag komen voor vennootschapsbelasting, zodat grote bedrijven niet net zolang met hun winst kunnen schuiven tot ze er bijna geen belasting meer over schuldig zijn. En dan moet volgende maand nog de gevreesde zwarte lijst van belastingparadijzen verschijnen. ,,Meer dan 90 landen hebben we aangeschreven, meer dan 50 hebben gereageerd. De rest heeft tot eind deze week de tijd om te rapporteren en zijn wetgeving aan te passen. Doen ze dat niet, dan komen ze op de zwarte lijst”, aldus Moscovici.

Het Parlement hakte vooral keihard in op de lidstaten, die elke maatregel frustreren en nauwelijks vooruit te branden zijn. ,,Ze doen weinig of niets”, aldus Gianni Pittella, fractieleider van de Europese sociaaldemocraten. ,,We krijgen straks een zwarte lijst met daarop Trinidad en Tobago. Dat is dus niks. We moeten een geloofwaardige lijst hebben, en sancties voor wie zich niet gedraagt. Banken en tussenpersonen die geld wegsluizen moeten we hun licentie afpakken. Als de lidstaten blijven weigeren om mee te werken, dan verliest de politiek haar laatste greintje geloofwaardigheid.”

Dat vond ook Groen-fractieleider Philippe Lamberts: ,,Onze democratie wordt aangevreten door landen die deze schandalen toelaten en niets doen aan de roofbouw die wordt gepleegd op de samenleving.”