Mensen met maskers in de Chinese provincie Jiangxi. © REUTERS

Eerste fabrieken in China mogen weer open

De eerste stilgelegde fabrieken van buitenlandse concerns in China gaan vandaag weer open. De Nieuwjaarsvakantie die door de uitbraak van het coronavirus op last van de overheid werd verlengd is daarmee officieel ten einde.

Hans van Zon 10-02-20, 10:00 Laatste update: 10:15

Het is nog wel te vroeg om te zeggen hoeveel pijn dit ons heeft gedaan. Laten we eerst weer opstarten
Steve Klink, Philips Healthcare

De megafabriek van Tesla in Sjanghai en ook de bedrijven van Philips Healthcare, met achtduizend werknemers, behoren tot de gelukkigen. Zij mogen vandaag tot hun grote opluchting de productie hervatten. Andere concerns moeten nog minimaal een week geduld hebben, waaronder Toyota en Foxconn, de grootste iPhone-fabriek ter wereld in Shenzhen. Zij krijgen nog geen toestemming van de autoriteiten.

Met de herstart komt voor een deel een einde aan de groeiende onrust op hoofdkantoren van internationale bedrijven. Elke extra dag waarop de productie in Chinese vestigingen stil ligt brengt concerns, van techgiganten als Apple tot automakers als Volkwagen, Fiat Chrysler en Hyundia, dieper in de problemen. Niet dat daar meteen een einde aan komt als de deuren weer opengaan – het tekort aan producten en onderdelen is niet onmiddellijk ingehaald – maar het ergste leed is geleden. ,,Het is nog wel te vroeg om te zeggen hoeveel pijn dit ons heeft gedaan. Laten we eerst weer opstarten’’, zegt Steve Klink van Philips Healthcare.

Volgens Iris van Delden, woordvoerder van FME, de ondernemersorganisatie voor de technologische industrie, zijn er in China ongeveer 900 Nederlandse bedrijven actief, met in totaal 1500 vestigingen. ,,Het is nu nog niet te overzien hoeveel bedrijven (direct en indirect) zullen worden geraakt door de economische gevolgen van het coronavirus’’, aldus Van Delden.

Nederlandse import

In Nederland importeren bedrijven volgens cijfers van ABN AMRO voor ongeveer 40 miljard euro direct vanuit China: dat is gelijk aan 9 procent van onze totale import. In feite ligt dit cijfer nog hoger, omdat een deel van de Chinese producten via andere landen in Nederland terechtkomt. Het gaat om onder meer speelgoed, kleding, muziekinstrumenten, meubels en kantoormachines.

Na de uitbraak van het corona-virus gingen fabrieken in en rond Wuhan en daarna ook snel elders in China op slot. Op last van de overheid moesten directies de vakantieperiode rond het Chinese Nieuwjaar verlengen tot 10 februari. Aanvankelijk leek het er nog op dat de sluitingstermijn over de hele linie zou worden verlengd. Maar afgelopen weekeinde meldden de eerste bedrijven, waaronder Tesla, dat de fabrieken vandaag weer opengaan.

China, de ‘fabriek van de wereld’, speelt een cruciale rol in de internationale bevoorrading en de wereldeconomie. Neem Apple. Doordat twee belangrijke leveranciers van de iPhone – Foxconn en Pegatron – dicht gingen, stokte vooral de aanvoer van het jongste topmodel, de iPhone 11. Analisten berekenden dat er daardoor dit jaar 5 tot 10 procent minder mobieltjes worden geëxporteerd.

Auto’s

Ook automakers voelen de pijn. Hyundai, de vijfde autoproducent ter wereld, heeft al zijn productie in Zuid-Korea – zeven fabrieken – moeten stilleggen door een tekort aan onderdelen uit China. Ook bedrijven als Volkswagen en Toyota waarschuwen voor zwaar weer. Alleen al de Duitse autoconcerns hebben in China 40 grote bedrijven waar auto’s en auto-onderdelen worden gemaakt. Bij Volkswagen in China werken 100.000 mensen.

Luchtvaartmaatschappijen, de toeristen- en hotelsector, McDonalds, Starbucks, Disneyland en Ikea zijn enkele andere bedrijven die zijn geraakt door de uitbraak van het coronavirus. Vluchten en reizen zijn geschrapt, vestigingen in China zijn gesloten. Wynn Resorts, beheerder van casino’s in Macao, verliest elke dag 2,5 miljoen dollar nu het deuren heeft moeten sluiten.

We hebben een sociale verantwoordelijkheid
Directie Foxconn

Sars

Het verlies aan productie en verkoop wijst het internationale bedrijfsleven op zijn kwetsbare positie. China speelt een nog veel grotere rol in de internationale bevoorrading dan in 2003 toen het land kampte met de uitbraak van Sars, eveneens een coronavirus. De grote vraag is of internationale concerns hun aanwezigheid in China zullen aanpassen om minder afhankelijk te zijn van de aanvoer bij nieuwe crises.

In de tussentijd laat Foxconn, de leverancier van de iPhone’s van Apple zien hoe veelzijdig het bedrijf kan zijn. In afwachting van een herstart van de productie van mobieltjes, iPad’s, Playstations en e-books voor Amazon, heeft het wel toestemming gekregen voor het maken van gezichtsmaskers voor de gezondheidszorg in China. Foxconn verwacht dat het einde van deze maand twee miljoen maskers per dag kan leveren. ,,We hebben een sociale verantwoordelijkheid’’, aldus de directie van Foxconn.