EU-Commissie in de knel met voorkennis Selmayr

In een ruim twee uur durende parlementaire hoorzitting erkende vice-Commissievoorzitter Oettinger vanmiddag impliciet dat Selmayr in de Brusselse krant Le Soir correct is weergegeven. ,,Ik heb er niets aan toe te voegen”, zo antwoordde hij op een vraag van SP-Europarlementariër Dennis de Jong.

Op de zeer talrijke en indringende vragen die verder over dit onderwerp werden gesteld ging hij niet in, tot stijgende woede van een overgrote meerderheid van het Parlement. Dat besloot prompt een nieuwe schriftelijke vragenronde in te lassen. Het punt is brisant omdat Parlementsleden voorliegen ook in Brussel een doodzonde is. Oud-buitenlandminister Halbe Zijlstra weet hoe dat kan aflopen.

Over de uitlatingen van Selmayr is Le Soir ondubbelzinnig. ,,Juncker zei me vóór Kerst dat ik ervoor moest gaan, dat ik moest nadenken”, zo citeert de krant de topambtenaar. En ook: ,,Ik wist tijdens de voorzitterschapsreis naar Sofia dat dit (de voortijdige maar inmiddels definitieve pensionering van de vorige SG, Alexander Italianer – red.) eraan kwam.”

De voorzitterschapsreis naar Sofia was op 11 en 12 januari. Selmayr wist dus een maand voordat Italianer zijn ontslagbrief ging schrijven dat hij dit zou gaan doen, en werd twee maanden voordien gepusht om zijn plaats in te nemen.

Oettinger reageerde fel toen D66’er Gerben Jan Gerbrandy de Commissie verweet ‘op bijna Trumpiaanse wijze’ de reputatieschade te ontkennen die ze met Selmayrgate zelf heeft veroorzaakt. Gerbrandy sprak ook van ‘een minutieus voorbereide politiek-administratieve coup’ en ‘een toneelstuk op basis van een script van Juncker en Selmayr, hopelijk in die volgorde, waarin de 27 andere Commissarissen geen rol speelden’. Oettinger, boos: ,,Ik doe niet aan politiek door te liegen, ik wil er ook niet van worden beticht. Als we ergens hebben gelogen, dan wil ik horen waar en wanneer.”

De hoorzitting vanmiddag was zowel voor hem als voor het Parlement knap vernederend. De Eurocommissaris praatte de hem toegemeten tijd vol zonder op de meest cruciale vragen te antwoorden, het Parlement kon daardoor niet echt aan waarheidsvinding doen. Zo bleef niet alleen vaag in welke onderonsjes Juncker en Selmayr de topbenoeming hebben voorgekookt, maar ook wat Selmayr te zoeken heeft op EVP-partijbijeenkomsten (de partij van Juncker en Oettinger) en waarom Juncker hem zelfs over personeelskwesties eerder in vertrouwen neemt dan zijn eigen vice-Commissievoorzitter die politiek verantwoordelijk is voor het personeelsbeleid.

Selmayr wist al sinds najaar 2015 dat Italianer voortijdig weg zou gaan, Oettinger hoorde dat op 20 februari 2018. ,,Al meer dan twee jaar wordt u in uw hemd gezet”, aldus nogmaals Gerbrandy. Bart Staes van de Vlaamse Groenen richtte zijn pijlen op de andere Commissarissen: ,,Een kudde schapen, een bende ja-knikkers die zich koud door Juncker hebben laten pakken door in te stemmen met zijn dictaat.”

De verontwaardiging over wat er is gebeurd en over het halfslachtige optreden van Oettinger was zeer breed, alleen zijn eigen EVP nam er afstand van. SP’er De Jong nodigde de Duitser expliciet uit om uit zijn ivoren toren te komen. ,,Een Commissie die zichzelf politiek noemt zou kritiek uit de samenleving moeten begrijpen en media en Parlementsleden die haar verwoorden niet moeten wegzetten als kleine kinderen.”

Oettinger daarop: ,,Niemand kan blij zijn met wat er de afgelopen weken is gebeurd, maar iedereen moet kijken wat hij kan doen om dit debat weer feitelijk te laten verlopen.”

Eerder maakte hij al duidelijk wat dat in zijn optiek betekent: Selmayr is ‘persoonlijk en politiek gekwalificeerd en zijn benoeming was volgens de regels, dus verder niet zeuren. Dat Selmayr een verslaggever van Der Spiegel na een slecht gevallen artikel ooit toevoegde dat ‘rotjournalisten rotjournalistiek maken’, paste niet helemaal in het plaatje van grote communicator. Oettinger: ,,Als dit zo is gegaan, getuigt het niet van goede smaak.”

De komende dagen pakt het Parlement de zaak opnieuw op. Allereerst met een nieuwe schriftelijke vragenronde, maar ook met een resolutie die wordt gestemd in de eerstvolgende plenaire zitting, in de week van 16 april. Juncker, Oettinger en Selmayr zijn nog niet uit de brand.