Executie van Che Guevara bleef de beul tot aan zijn dood achtervolgen

Met naar verluidt negen kogels, waarvan er drie hun doel misten, maakte Mario Terán op 9 oktober 1967 een eind aan het leven van Ernesto ‘Che’ Guevara. De Boliviaanse soldaat, die toen 24 jaar oud was, kreeg de opdracht om Guevara te executeren.

Een Boliviaanse legereenheid had Guevara een dag eerder na een klopjacht gevangengenomen. De marxistische revolutionair en Cubaanse guerrillaleider raakte gewond en werd daarna vastgehouden in een lokaal van een school in La Higuera. Aanvankelijk zou Guevara berecht worden, maar de president van Bolivia gelastte direct zijn executie.

Terán liep die dag de ‘cel’ binnen. Hij zag Guevara met zijn rug tegen de muur op de vieze grond zitten. De soldaat richtte zijn M2-machinegeweer op Guevara, die opstond. Even keken de twee elkaar in de ogen keken en aarzelde Terán. Toen Terán in een naastgelegen lokaal het geluid hoorde van de executie van een medegevangene van Guevara, haalde hij onder druk van Boliviaanse officieren alsnog de trekker over.

Terán zei later: ,,Het was het verschrikkelijkste moment in mijn leven. Op dat moment zag ik Che groot, heel groot, reusachtig. Zijn ogen lichtten fel op. ‘Blijf rustig’, zei ik tegen mezelf, ‘en richt goed. Je gaat iemand doden.’ Ik ging dus een stap achteruit, sloot de ogen en schoot.’’

Terán vuurde negen kogels. Volgens biografen misten drie kogels. Drie andere kogels doorboorden de longen. Soldaten poseerden bij het lichaam als een soort ‘jachttrofee’ en Guevara werd uitgebreid gefotografeerd als een ‘souvenir’.

Het blijft onduidelijk waarom Terán de executie moest voltrekken. Volgens sommigen zou hij zich vrijwillig hebben aangeboden. Anderen - onder wie de broer van Guevara - beweren dat de soldaat met tegenzin gedwongen werd door zijn superieuren.

Vijf dagen na de executie van Guevara pleegden studenten van de Revolutionair Linkse Beweging met een zelfgemaakte bom een aanslag op de Boliviaanse ambassade in Mexico-Stad. Twee jaar later werd de boer die het leger had getipt over de schuilplaats van Guevara gedood met een dozijn schotwonden in zijn hoofd.

Toen een Franse journalist van het tijdschrift Paris Match de beul van Guevara onthulde, werd Terán het mikpunt van een wereldwijde haatcampagne van linkse radicalen. Hij trok zich onder een schuilnaam terug in de anonimiteit, weigerde met journalisten te praten en slechts weinigen wisten waar hij verbleef.

Terán trouwde en kreeg twee kinderen. Hij ging na 33 jaar trouwe militaire dienst met pensioen.

Cuba gebruikte Terán later om de nalatenschap van Guevara te verheerlijken. Verschillende media meldden in 2007 dat de Cubaanse autoriteiten de ‘beul’ gratis aan staar lieten opereren. Terán zou vrijwel blind zijn geweest, maar de ingreep zou hem hebben genezen. Terán ontkende dat hij bijna blind was, maar bevestigde dat hij in Cuba aan staar geopereerd was.

Donderdag overleed Terán na een langdurige ziekte in een militair ziekenhuis in Santa Cruz de la Sierra, zo meldde de krant El Deber na informatie van een pastoor die zijn familie bijstond.

Voormalig generaal Gary Prado Salmón, die de operatie tegen de rebellengroep van Guevara destijds leidde, noemde Terán een moedig man. ,,Hij heeft vrijwillig een opdracht uitgevoerd die van de president kwam.’'

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: