In het voorjaar moest Mark Zuckerberg zich in Washington verantwoorden voor kiezersmanipulatie via Facebook bij de presidentsverkiezingen van 2016. © AP

Facebookpolitie draait overuren: verkiezingen test voor Zuckerberg

Ook voor Mark Zuckerberg staat er veel op het spel deze Amerikaanse verkiezingen. Lukt het zijn ‘Facebookpolitie’ om kiezersmanipulatie via nepnieuws uit te bannen? ,,Het roer moet drastisch om.”

Niels Klaassen 06-11-18, 20:03 Laatste update: 22:16

Trump zal ongetwijfeld nerveus door het Witte Huis benen op verkiezingsdag, maar helemaal aan de andere kant van het land, in de ‘election war room’ van Facebook, worden ook peentjes gezweet. Daar op het hoofdkantoor van het miljardenbedrijf worden verdachte berichten met veel online bereik opgespoord en zo snel mogelijk verwijderd.

En er is werk genoeg. Vanochtend maakte het imperium van Mark Zuckerberg bekend 115 verdachte accounts, ook in het Frans en Russisch, te hebben verwijderd van Facebook en Instagram: ,,Sommige accounts richtten zich op beroemdheden, anderen op het politieke debat.”

Het zou gaan om ‘gecoördineerd en niet authentiek gedrag’, verdere details ontbreken, maar vanwege de naderende stembusgang wilde Facebook de zaak zo snel mogelijk naar buiten brengen.

_{(Artikel gaat verder na de foto)}

De Facebook ‘war room’ voor de verkiezingen. Medewerkers controleren de inhoud van berichten en groepspagina's. © AFP

Zo zijn de Amerikaanse verkiezingen niet alleen een test voor de Amerikaanse president Trump, maar ook voor Facebook, dat sinds dit jaar met een groot leger controleurs probeert het populairste sociale netwerplatform ter wereld (meer dan twee miljard gebruikers) op te schonen.

Sinds bekend is dat buitenlandse overheden en politieke campaigners massaal probeerden kiezers te beïnvloeden bij de presidentsrace van 2016 is dat een van de grote hoofdpijndossiers voor topman ‘Zuck’. ,,We hebben niet genoeg gedaan om misbruik te veroorzaken”, klonk zijn sorry dit voorjaar voor commissies met kritische politici in de VS en de EU. Zij eisten uitleg over het ogenschijnlijke gemak waarmee buitenlandse ‘trollen’ nepnieuws en propaganda de wereld in konden slingeren, met onder meer opruiende anti-islampagina’s en stevige Clinton-kritiek vanuit Rusland. De desinformatie varieerde van berichten over Osama Bin Laden als CIA-agent en onderzoeken waaruit blijkt dat ‘69 procent van de veteranen’ tegen Hillary Clinton is, tot polariserende advertenties over beroemdheden als Beyoncé. Al met al zouden 150 miljoen Amerikanen via Facebook geconfronteerd zijn met de buitenlandse propaganda.

Dat zal niet nog een keer gebeuren, is de boodschap van Zuckerberg al maanden. Dus is het aantal controleurs verdubbeld van 10.000 naar 20.000, ook is de digitale detectie van haat- en nepberichten verbeterd.

_{(Artikel gaat verder na de foto)}

Maar toch gaat het nog steeds geregeld mis. De dubieuze accounts van vandaag werden pas verwijderd na tips van opsporingsdiensten in de VS. En verschillende journalisten toonden de afgelopen weken aan dat de advertentiesystemen allesbehalve waterdicht zijn. Zo kon het Amerikaanse Vice berichten plaatsen onder valse naam - ‘betaald door Islamitische Staat’ stond erboven - in Nederland slaagde Brandpunt+ erin nepadvertenties door de keuring te krijgen waarin gesteld werd dat ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers zich bekeerd had tot de islam. En in Myanmar heeft Facebook in allerijl honderd man aangesteld om alle haatpagina's en berichten tegen moslimminderheid Rohingya uit te bannen.

‘Verdienmodel moet anders’

Tech-expert Sidney Vollmer vreest dat Facebooks goede bedoelingen niet tot structurele verbeteringen leiden. ,,Ze nemen niet de volledige inhoudelijke verantwoordelijkheid en geven na een relletje telkens maar mondjesmaat toe dat er iets is misgegaan. Om de problemen aan te pakken, moet het roer echt om, systemen moeten anders gaan werken. Nu is het verdienmodel nog gebaseerd op handel in aandacht van mensen. Het moet minder gericht zijn op sensatie en controverse.”