Macron blij met verkiezingswinst, ‘maar moeten rekening houden met boosheid Le Pen-stemmers’

In de tweede en beslissende stemronde kreeg Macron volgens de voorlopige officiële einduitslag 58,55 procent van de stemmen. Zijn rechtse uitdager Marine Le Pen bleef steken op 41,45 procent, meldt het Franse ministerie van Binnenlandse Zaken na het tellen van alle uitgebrachte stemmen. De opkomst lag rond de 72 procent.

Macron is de eerste president sinds Jacques Chirac in 2002 die er in slaagt een tweede termijn als president veilig te stellen. Zijn overwinning volgt op een wekenlange campagne waarbij het soms hard tegen hard ging. Macron noemde Le Pen een racist, een leugenaar en een demagoog. Volgens hem is zij extremistisch. Hij riep de Franse kiezers daarom op om tegen haar te stemmen, oftewel: op hem.

In zijn overwinningsspeech bij de Champ-de-Mars in Parijs bedankte Macron zijn stemmers. Hij zei een president voor iedereen te willen zijn. ,,Veel mensen stemden voor mij, niet omdat ze mijn ideeën steunden, maar om die van extreem-rechts te blokkeren. Ik wil hen bedanken en ik heb de komende jaren een verplichting richting hen.”

Hij richtte het woord ook tot de thuisblijvers en op de teleurgestelde Le Pen-stemmers. ,,We moeten hierop een antwoord vinden. De boosheid van hen die op Le Pen stemden moet geadresseerd worden.” Hij voegde daaraan toe dat de komende vijf jaar geen voortzetting van zijn vorige mandaat zullen zijn.

Marine Le Pen heeft gisteravond in een toespraak haar nederlaag toegegeven. Ze noemt het resultaat van de verkiezingen, waarbij ze ruim vier op de tien Fransen achter zich wist te scharen, ondanks de nederlaag een ‘overwinning’. Le Pen stelt te zullen blijven vechten tegen het sociale beleid van Macron en tegen immigratie. Ze hoopt later dit jaar bij de parlementsverkiezingen te verhinderen dat Macrons partij daar opnieuw een meerderheid scoort en riep alle andere Franse partijen op zich te verenigen tegen Macron.

De linkse politicus Jean-Luc Mélanchon, derde in de eerste ronde van de verkiezingen, richt zijn pijlen ook al op de volgende verkiezingen, die in juni plaatsvinden. ,,Le Pen is verslagen. Dat is erg goed nieuws. Maar Macron is wel herkozen op de slechtst mogelijke manier sinds het bestaan van de vijfde republiek.’’ Hij roept iedereen die ‘niet tevreden is’ op om niet op te geven. ,,De campagne voor de parlementsverkiezingen start nu.’’

Franse media melden op basis van een prognose dat 28,2 procent van de stemgerechtigde Fransen niet is komen opdagen. Daarmee lijkt de opkomst het laagste in decennia te zijn. Frankrijk telt ruim 48 miljoen stemgerechtigden. In de eerste stemronde ging het twee weken geleden nog tussen de liberale pro-Europese Macron, de linkse Jean-Luc Mélenchon, Le Pen en de nog rechtsere Eric Zemmour. Macron won toen de meeste stemmen.

In verschillende Franse steden zijn protesten uitgebroken na de verkiezingsuitslag. Op beelden op sociale media is te zien dat de politie in hoofdstad Parijs traangas inzette. Ook in Rennes, Toulouse, Straatsburg en Montpellier werd gedemonstreerd.

In het centrum van Parijs werd gedemonstreerd in de wijk Châtelet en bij de Place de la République, terwijl president Emmanuel Macron even verderop zijn overwinningstoespraak gaf bij de Eiffeltoren. In het noordwestelijk gelegen Rennes zou zeker één arrestatie zijn verricht. 

Na de eerste ronde, twee weken geleden, waren er ook betogingen. De demonstranten vinden dat er gekozen moet worden tussen twee kwaden.  Onder meer de Sorbonne-universiteit in Parijs was eerder deze maand het toneel van een protest, waar honderden studenten de ingang blokkeerden en het interieur vernielden.

De afgelopen vijf jaar was Emmanuel Macron ook al president. Hij voerde een centrum-liberaal beleid, waarbij de nadruk lag op het creëren van banen en economische groei. Daarin slaagde hij voor een groot deel. De groei nam toe en de werkloosheid daalde. Dat had hij mede te danken aan het Franse parlement: daarin had zijn partij La République en Marche de meerderheid. Veel van zijn plannen kregen daardoor makkelijk het groene licht.

Maar Macron kreeg ook politieke tegenslagen te verwerken. Er waren felle en langdurige protesten van de Gele Hesjes. De coronacrisis eiste twee jaar lang al zijn aandacht op. En dit jaar brak de oorlog in Oekraïne uit. Al die crises wist Macron zonder heel grote kleerscheuren door te komen. Hij paste her en der zijn beleid aan. En hij verscheen vaak op televisie om bijvoorbeeld de strenge lockdowns uit te leggen.

Macrons populariteit daalde in de loop der jaren wel. Veel Fransen vinden hem arrogant en te rechts. Maar hij bleef de afgelopen maanden altijd de favoriete presidentskandidaat voor de meeste kiezers. Voor zijn komende ambtstermijn gaat Macron opnieuw inzetten op economische groei. ,,Je moet eerst rijkdom creëren voor je rijkdom kunt verdelen’’, zei hij tijdens de campagne.

Hij wil ook een omstreden plan uit zijn vorige presidentschap weer tevoorschijn halen: de pensioenleeftijd moet omhoog van 62 naar 65 jaar. Daar kwam de afgelopen jaren veel kritiek op. Tijdens de verkiezingscampagne zei Macron eventueel bereid te zijn tot compromissen. Mogelijk zou een pensioen met 64 jaar ook mogelijk zijn.

In zijn verkiezingsprogramma was verder veel aandacht voor onderwijs, zorg en klimaat – ook de bouw van zes nieuwe kerncentrales noemt hij onder het kopje ‘klimaat’. Verder wil Macron nauwe banden blijven onderhouden met de Europese Unie en wil hij flink investeren in de modernisering van het leger.

Ondertussen stromen de felicitaties voor Macron binnen. De Nederlandse premier Mark Rutte liet zich enthousiast uit over het resultaat. ‘Ik ben blij dat we onze brede en goede samenwerking de komende jaren kunnen voortzetten binnen EU en Navo.’ Zijn Duitse ambtsgenoot Olaf Scholz zegt verheugd te zijn de ‘goede samenwerking’ te kunnen voortzetten. 

Ook Charles Michel, de voorzitter van de Europese Raad, toonde zich verheugd. ‘We hebben een Frankrijk nodig dat zich volledig committeert aan een verenigd Europa. We kunnen nog eens vijf jaar op Frankrijk rekenen.’ De Belgische premier De Croo stelt dat Frankrijk gekozen heeft voor de waarden van de democratie en de Verlichting

Bekijk de reacties van de Franse inwoners en de kandidaten: 

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: