Mazelenepidemie Italië door groeiende antivaccinatiebeweging

2240 gevallen van mazelen zijn er sinds het begin van dit jaar gemeld. Ter vergelijking: vorig jaar waren dat er zo'n 340 in diezelfde periode. Mogelijk ligt het aantal nog hoger, omdat dit slechts de gevallen zijn die naar de dokter zijn gegaan. Het overgrote deel (zo'n 90 procent) van de patiënten bleek niet gevaccineerd. De mazelen is een zeer besmettelijke ziekte, met klachten als hoge koorts en vlekjes op de huid. In een enkel geval kan de ziekte dodelijk zijn.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) uitte vorige maand haar zorgen over de uitbraak van mazelen in Italië door de terugval van vaccinaties. Zo'n 95 procent van de bevolking moet gevaccineerd zijn om te voorkomen dat ook mensen die niet zijn ingeënt ziek worden, maar in Italië is dat percentage gedaald naar 85 procent. In sommige gevallen ligt dat percentage onder de 70. Ouders zijn huiverig geworden voor vaccinaties door hardnekkige verhalen dat vaccins onveilig zouden zijn. Zo gaat al jaren het gerucht dat bepaalde vaccins autisme kunnen veroorzaken, een link die tot op de dag van vandaag niet is bewezen. Daarnaast speelt volgens de WHO dat Italianen ten onrechte denken dat 'ouderwetse' ziektes als de mazelen relatief onschuldig zijn. 

Een maand geleden laaide de discussie verder op, toen bleek dat een verpleegster in het Noord-Italiaanse Treviso maandenlang kinderen vanuit haar overtuiging had nagelaten kinderen te vaccineren. Ze deed slechts alsof. Haar collega's sloegen alarm toen opviel dat kinderen nooit huilden als ze bij haar naar buiten kwamen. 7000 kinderen worden opnieuw opgeroepen voor vaccinatie.

De lage vaccinatiegraad en de uitbraak van mazelen in Italië is voor de Amerikaanse overheid voldoende reden om reizigers te waarschuwen de vaccinaties van het gezin te controleren en voor vertrek naar Italië op orde te hebben. Dat de epidemie overslaat naar Nederland is onwaarschijnlijk. In Nederland zijn er tussen januari 2016 en februari 2017 slechts zes gevallen van mazelen gemeld. In 2014 was de laatste uitbraak, voornamelijk onder (uit geloofsovertuiging) niet gevaccineerde schoolkinderen in de Bijbelgordel. Op dit moment heeft 94 procent van de Nederlanders de mazelenprik gekregen.

Italiaanse artsen roepen al jaren om een landelijke voorlichtingscampagne om de geruchten de wereld uit te helpen. Verschillende provincies hebben al besloten dat op crèches die overheidsgeld ontvangen alleen volledig gevaccineerde kinderen mogen worden toegelaten. De Italiaanse minister van Gezondheidszorg Beatrice Lorenzin kondigde deze week aan een wet te willen introduceren die vaccinaties verplicht maakt voor alle Italiaanse kinderen. Scholen en crèches zullen met de nieuwe wet kinderen moeten weigeren die niet alle vaccinaties hebben.

De steeds groter wordende antivaccinatiebeweging is fel tegen de plannen. Het is niet de enige horde die de Italiaanse minister Lorenzin zal moeten nemen. De minister van Onderwijs Valeria Fedeli maakte direct bezwaar tegen de plannen, omdat onderwijs voor alle kinderen toegankelijk moet blijven. Het weigeren van ongevaccineerde kinderen gaat volgens haar in tegen het recht op onderwijs.