Nederlandse pelgrims juichen bij heiligverklaring Titus Brandsma: ‘Wij hebben hier lang op gewacht’

Een luid gejuich stijgt op vanuit de rechterhelft van het Sint Pietersplein als Paus Franciscus de naam Titus Brandsma voor het eerst uitspreekt. Zo’n vijfhonderd pelgrims zijn uit Nederland meegereisd om deze bijzondere gebeurtenis mee te maken. Het is voor het eerst in vijftien jaar dat een Nederlander heilig wordt verklaard; op 3 juni 2007 werd de Limburgse pater Karel Houben heilig.

Al vroeg verzamelen zich tienduizenden pelgrims uit de hele wereld op het Sint-Pietersplein in Rome. Lange rijen gelovigen schuifelen langzaam door de metaaldetectors, Zwitserse Gardes in hun beroemde bontgekleurde pakken wijzen hen naar hun plek op het immense plein. Er hangt een feestelijke sfeer op het in vier vakken verdeelde Sint-Pietersplein, compleet met petjes, spandoeken en vlaggen. Romes grootste plein is ongeveer halfvol.

Jordi, vertegenwoordiger van de Katholieke studentenvereniging van de Radboud Universiteit in Nijmegen is op het plein aanwezig. ,,We hebben hier in Nijmegen heel lang op gewacht”, zegt de jonge student, gehuld in een Nederlandse vlag.

Titus Brandsma was in de jaren 20 van de vorige eeuw een van de oprichters van de Universiteit en docent filosofie. ,,En dat het dan eindelijk gebeurt en dat je daar dan ook nog bij bent. Fantastisch.” Zijn medestudente Eleonora vond het wel jammer dat er niet zo heel veel Nederlandse pelgrims naar Rome zijn gekomen. ,,Bij de andere namen steeg een enorm gejuich op, bij Titus was het een stuk stiller.”

Sint Titus, zoals hij vanaf vandaag heet, was vanochtend een van de tien Zaligen die werd toegevoegd aan de almaar uitdijende groep Heiligen in de Katholieke Kerk. De andere negen komen onder andere uit India, Frankrijk en Italië zelf.

Brandsma, een Friese boerenzoon, was een karmelieten pater en journalist. In de jaren dertig van de vorige eeuw werd hij rector magnificus van de Katholieke Universiteit Nijmegen, nu Radboud Universiteit. Tijdens de Duitse bezetting in de Tweede Wereldoorlog sprak hij zich fel uit tegen de Jodenvervolging. Ook riep hij collega-journalisten op niet te zwichten voor de nazi-censuur.

In januari 1942 werd hij gearresteerd nadat hij een brief rondbracht naar katholieke hoofdredacteuren, waarin hij opriep de persvrijheid te waarborgen. In juli van datzelfde jaar overleed hij aan de ontberingen in het concentratiekamp Dachau. In 1985 werd Brandsma vanwege zijn martelaarschap door Johannes Paulus II Zalig verklaard. 

Het wonder, dat postuum nodig is voor een heiligverklaring, volgde deze eeuw. De Amerikaanse pater Michael Discoll zou van uitgezaaide kanker genezen zijn, nadat hij op voorspraak van Titus Brandsma om genezing bad. Er is geen wetenschappelijke verklaring voor de genezing en dus schrijft de Kerk dat wonder toe aan Titus Brandsma, zo vertelt een zichtbaar opgetogen kardinaal Eijk tijdens de persconferentie in de Kerk der Friezen. ,,Pater Driscoll was zaterdagavond aanwezig bij de mis en hij heeft een buitengewoon indrukwekkende getuigenis afgelegd.”

Paus Franciscus, die vanwege zijn knieproblemen het podium op gedragen werd, benadrukte in zijn preek dat heiligheid niet het resultaat is van een aantal ‘heroïsche episodes, maar van heel veel dagelijkse liefde’. De 85-jarige Heilige Vader citeerde ook nog de Nederlandse pater Henri Nouwen tijdens zijn preek. ,,Zelfs voordat iemand in deze wereld tot ons sprak, sprak de stem van de eeuwige liefde al tot ons”, zei de paus, terwijl een kleed met de beeltenis van Titus Brandsma boven zijn hoofd wapperde in de wind.

Na de canonisatie, zoals een heiligverklaring officieel heet, is wierook bij de relieken van de nieuwe heiligen geplaatst op een met bloemen versierde standaard op het bordes naast de zetel van de paus. Het reliek van de heilige Titus is een stukje van een pij die hij heeft gedragen.

,,Een Friese Brabander”, zo definieert bisschop de Korte van Den Bosch de nieuwe heilige. ,,Geboren in Friesland, maar het grootste deel van zijn leven beneden de grote rivieren gewoond. En daarmee ook vooral een heilige voor heel Nederland.”