Revolutie Macron blaast partijen op

De Franse oud-premier Manuel Valls is misschien het beste voorbeeld van een politicus die zijn oude Parti Socialiste wellicht mede ten grave zal dragen. Vanochtend kreeg Valls, die gisteren aankondigde in zijn kiesdistrict Evry (bij Parijs) bij de parlementsverkiezingen kandidaat te willen zijn namens Macron, te horen dat hij eerst lid moet worden van 'La république en marche!', zoals de partij nu heet.

Ook voor de man die twee jaar het kabinet leidde waarin Macron minister van economische zaken was, geldt als regel dat hij zijn oude partij de rug toe moet keren, wil hij parlementskandidaat kunnen worden. ,,Op dit moment voldoet Valls niet aan de criteria om kandidaat te kunnen zijn namens ons'', zei Jean-Paul Delevoye vanochtend op de Franse radio. 

Delevoye screent de mensen, die voor Macron het parlement in willen. Pikant detail: diezelfde Delevoye (70) staat bekend als een conservatieve hardliner, die jarenlang parlementslid, minister en senator was van Les Républicains. Hij werd in 2013 gedwongen met die partij te breken omdat hij in een lokale verkiezing een socialist had gesteund.

De huidige rol van Delevoye in de beweging van Macron is een kapitale. Want het is zijn taak om kopstukken als Valls en andere zwaargewichten los te weken uit hun partijen zodat er een parlementaire meerderheid veroverd kan worden bij de kamerverkiezingen van 11 en 18 juni. Alleen als aan die voorwaarde is voldaan, kan Macron zijn programma uitvoeren. Hij kan niet alleen met jonge en enthousiaste vrijwilligers uit zijn beweging de verkiezingen winnen. Al heeft Macron, die vernieuwing belooft, die ook nodig.

De meeste parlementsleden zijn echter al vele jaren actief in hun kiesdistricten, zijn er geworteld en hebben een reputatie opgebouwd door via het parlement een stuk snelweg, een school of een bedrijventerrein te regelen. Dus moeten de nieuwelingen strategisch geplaatst worden tussen de ervaren krachten.

Ook bij de conservatieven is het bal. Eén van de belangrijke adviseurs van Macron is Edouard Phlippe. De 46-jarige burgemeester van Le Havre is al lange tijd niet weg te slaan uit de entourage van Emmanuel Macron, ook al is hij een prominent lid van Les Républicains. Hij wordt met enige regelmaat genoemd als de mogelijke premier van Macron. Dat steekt, blijkt ook uit de geïrriteerde reacties van het partijbestuur, onder leiding van François Baroin en Christian Jacob. Die reageerden op de suggestie van partijgenoten die zich bij Macron zouden aansluiten: ,,Dan smijten we ze er bij ons uit.''

Er zijn meer conservatieve kapers op de kust voor het premierschap. Want ook de christendemocraat en oud-minister François Bayrou wordt gezien als mogelijke premier. En wat te denken van de huidige IMF-voorzitter (en oud-minister) Christine Lagarde? Ook zij is lid van Les Républicains. Met haar zou Macron twee enorme vliegen in een klap slaan. Lagarde is conservatief, maar staat ook bekend als iemand die kan werken met personen met andere opvattingen. Bovendien staat ze als IMF-voorzitter boven de partijen en riep ze haar land en dan met name terugtredend president Hollande herhaaldelijk op om de economie te hervormen.

Het leidde in de afgelopen jaren in elk geval tot één hervorming: de nieuwe arbeidswet van Emmanuel Macron, toen nog minister. Een nadeel heeft Lagarde ook. Zowel extreemlinks als extreemrechts zal op de premier inhakken, omdat ze, net als de president, wordt gezien als een vertegenwoordiger van het grootkapitaal.

Dan nog het Front National. Want ook die partij is niet ongeschonden uit de strijd gekomen. Toen Marion Maréchal-Le Pen dinsdagavond via een kort bericht bekendmaakte dat zij niet op de kieslijst van het Front National gaat staan, trok er een siddering door Frankrijk. De kleindochter en oogappel van partijoprichter Jean-Marie Le Pen, het boegbeeld van de 'zuidelijke stroming' van de partij van Marine Le Pen, zegt dat ze een 'tijdelijke pauze' neemt. Ze zegt dat ze meer tijd voor haar dochtertje wil vrijmaken.

Maar iedereen weet beter: de 27-jarige Marion Maréchal-Le Pen is het grondig oneens met de lijn die haar tante heeft uitgezet. En door even uit de actieve politiek te stappen, kan ze zich aan de zijlijn profileren als het volgende gezicht van de partij.

Maréchal-Le Pen verwijt haar tante dat ze vooral een 'linkse' sociaal-economische campagne heeft gevoerd en de traditionele uitgangspunten van de partij, anti-islam, anti-immigratie, anti-abortus, voor traditioneel katholieke familiewaarden, min of meer heeft verwaarloosd. Bovendien bevalt het haar, en grootvader Jean-Marie, maar matig dat de ideoloog en de nummer twee van de partij, Florian Philippot, homoseksueel is en daar openlijk voor uitkomt.

Volgens 'het nichtje van' is de score van ruim 34 procent die Marine Le Pen behaalde te mager. Ze had volgens de zuidelijke vleugel minstens 40 procent moeten halen. Dat zou niet gelukt zijn omdat ze historische lijn van de partij heeft verlaten, heet het in de kringen rond Marion Maréchal-Le Pen en haar grootvader.

De komende dagen zal blijken hoezeer de traditionele partijen verder ineenstorten. Maar één ding is zeker: hoe meer verdeeldheid, des te beter voor president Emmanuel Macron. Hij zal dan des te meer worden gezien als de 39-jarige redder des vaderlands.