Stijgende zee laat weinig keuze: bedreigd Vanuatu gaat binnen twee jaar hele dorpen verplaatsen

Volgens de klimaatminister van Vanuatu heeft klimaatverandering de verhuizing inmiddels ‘onvermijdelijk’ gemaakt. Minister Ralph Regenvanu zei op een persconferentie dat het omgaan met de gevolgen van de opwarming van de aarde een inmiddels meer dan een grote uitdaging was voor Vanuatu’s 300.000 inwoners. Die wonen verspreid op een eilandengroep tussen Australië en Fiji.

De dorpen aan de kust die de lokale regering nu een risicostatus heeft toegekend, moeten binnen twee jaar naar hoger gebied worden verplaatst. Op langere termijn is het de bedoeling dat nog meer plaatsen zullen worden geëvacueerd. Regenvanu: ,,Het wordt een enorme uitdaging en een tragedie voor de mensen die het land van hun voorouders moeten verlaten en verhuizen, maar dat is de realiteit.”

Ongeveer 60 procent van de Vanuatuanen woont binnen een kilometer van de kust. Behalve de stijgende zeespiegel heeft Vanuatu volgens de minister ook meer en meer last van extreme stormen. In 2015 werd de helft van de bevolking getroffen door een orkaan. Die worden de laatste jaren steeds heftiger. ,,Klimaatverplaatsing van bevolkingen is het belangrijkste kenmerk van onze toekomst. We moeten er klaar voor zijn en er nu plannen voor maken”, aldus Regenvanu.

Vanuatu wordt gerangschikt bij de landen die het meest kwetsbaar zijn voor natuurrampen zoals aardbevingen, stormschade, overstromingen en tsunami’s, volgens het jaarlijkse World Risk Report. Andere landen in de Stille Oceaan zijn ook op zoek naar oplossingen hiervoor, waaronder ook Tuvalu (waar Nederland hulp biedt) en Fiji. Ook hier zijn op den duur tientallen dorpen voorbestemd voor verhuizing vanwege de zee die volgens wetenschappers ergens halverwege deze eeuw tussen de 25 en 58 centimeter zal stijgen.

In 2005 was Vanuatu een van de eerste landen in de Stille Oceaan die een hele gemeenschap op het noordelijke eiland Tegua verplaatste. Van een overstromingsgevoelig kustgebied gingen mensen naar naar hoger gelegen gebieden. In 2017 werden alle 11.000 inwoners van Ambae, een eiland in het noorden van het land, met een armada van boten naar andere eilanden vervoerd nadat de Manaro Voui-vulkaan uitbarstte en steen en as op de dorpelingen regende. In mei van dit jaar riep het parlement van Vanuatu een noodtoestand uit vanwege klimaatverandering. De regering probeert de hulp aan de eilanden te versnellen, ondermeer door zaken aanhangig maken bij het in Den Haag gevestigde Internationale Gerechtshof.