'Uitzetcentra in Frankrijk lijken wel gevangenissen'

Er staan metershoge metalen hekken. Daar bovenop zijn dikke rollen prikkeldraad met scheermesjes bevestigd. Op alle hoeken van het terrein hangen bewakingscamera's. Bij de ingang is er een enorme muur en een poort met tralies. Ver weg en uit het zicht - verstopt achter die muren, tralies en hekken - ligt het grootste 'uitzetcentrum' van Frankrijk.

Hier in Mesnil-Amelot, ten noorden van Parijs, worden jaarlijks enkele duizenden illegalen vastgezet tot ze daadwerkelijk de grens worden overgezet. Officieel mag het geen gevangenis heten, maar de migranten worden er wel opgesloten.

,,De kamers binnen zijn smerig. Er wordt weinig schoongemaakt. Er is soms geen warm water, dus kunnen de mensen niet douchen. Er is al regelmatig schurft bij mensen geconstateerd en er zijn vlooien en bedwantsen'', vertelt Nicolas Braun. Hij is juridisch adviseur van de Franse vluchtelingenorganisatie La Cimade.

Braun werkt al vier jaar in het uitzetcentrum van Mesnil-Amelot. Hij vertelt over de situatie binnen, want deze krant kreeg geen toestemming zelf te gaan kijken. ,,Er worden hier regelmatig kinderen opgesloten. We hebben nu een mevrouw met een kindje die hier al meer dan vijf dagen vastzit. Een baby! In dit soort slechte hygiënische omstandigheden kan je toch geen moeder met zuigeling opsluiten?''

In totaal zijn er 25 uitzetcentra in Frankrijk. Nu mogen illegalen daar anderhalve maand worden vastgehouden. Als er na die tijd bijvoorbeeld nog steeds geen reispapieren zijn, moet de vreemdeling worden vrijgelaten. In de nieuwe Franse asielwet, die vandaag wordt gepresenteerd, staat dat een illegaal straks 4,5 maand mag worden opgesloten - wat de regering dus langer de tijd geeft om de uitzetting te organiseren.

Volgens de belangenbehartiger voor vreemdelingen La Cimade zaten in 2016 45.937 mensen vast in uitzetcentra. Het ministerie van Binnenlandse Zaken zegt dat er in dat jaar slechts 13.000 mensen ook echt het land werden uitgezet. Het merendeel wordt na detentie dus alsnog vrijgelaten, en dat wil de regering Macron veranderen.

Om met name het uitzetbeleid te rechtvaardigen, wijst de regering vaak naar het stijgende aantal asielzoekers. Vorig jaar kwam een recordaantal van meer dan 100.000 asielzoekers naar Frankrijk. Maar uit overheidscijfers blijkt die stijging relatief te zijn.

In de EU is het aantal asielzoekers de laatste jaren enorm gestegen, maar die migranten gingen vooral naar Duitsland en Italië. Frankrijk ziet het aantal asielzoekers naar verhouding langzaam stijgen.

Ruim tien jaar geleden meldde meer dan 20 procent van alle asielzoekers die de EU binnenkwamen zich in Frankrijk. In 2016 was dat nog maar 7 procent, aldus demografisch instituut INED. Bovendien is het aantal migranten dat vrijwillig vertrekt uit Frankrijk vorig jaar spectaculair gestegen. In 2017 keerden ruim 7.000 buitenlanders, met financiële steun van Parijs, vrijwillig terug naar hun vaderland: een stijging van 48 procent. Dat blijkt uit vertrouwelijke cijfers die deze krant in handen heeft.

Uit die cijfers blijkt ook dat Frankrijk vorig jaar in totaal 17 miljoen euro meegaf aan vrijwillig vertrekkende migranten. Dat geld was bestemd om de terugreis te betalen, of om bijvoorbeeld in het land van herkomst huisvesting en werk te zoeken.

In 2016 werd 9,5 miljoen uitgekeerd aan bijna 5.000 vrijwillig vertrekkende vreemdelingen.