Vliegtuig straks de lucht in op frietvet: 85 procent schoner, tien maal duurder

Elektrische of waterstofvliegtuigen zouden voor het klimaat nog veel beter zijn dan de verplichte bijmenging van bio- en synthetische brandstoffen, maar zover is de techniek nog niet. Om de luchtvaart toch al snel schoner te krijgen besloot het Parlement het oorspronkelijke Commissievoorstel, onderdeel van de Europese klimaatplannen, flink aan te scherpen.

Vanaf 2025 al moet 2 procent alternatieve brandstof worden bijgemengd, oplopend naar 37 procent in 2040 (Commissie: 32 procent) en 85 procent in 2050 (Commissie: 63 procent). Om die hogere ambitie haalbaar te maken wil het Parlement biobrandstoffen breder definiëren. In elk geval tot 2034 mogen ook restproducten van fossiele brandstoffen en dierlijke vetten worden gebruikt. Brandstoffen op basis van voedergewassen en levensmiddelen en bijproducten van palmolie, soja en zeep sloot het Parlement vanwege niet-duurzaam uit. 

Ook veel luchtvaartmaatschappijen pleitten daarvoor. Mensen die in Afrika van de honger sterven mogen geen voedselgestookte vliegtuigen zien overvliegen. Evenmin wil het Parlement dat tropisch woud verdwijnt of goede landbouwgrond wordt ingenomen door kerosinevervangers. ,,Iedereen moet straks weer zonder schaamte kunnen vliegen”, zoals Vera Tax (PvdA) het verwoordde. ,,Burgers moeten kunnen blijven vliegen, maar wel op een verantwoorde manier”, vond ook Eurocommissaris van Energie Kadri Simson.

Commissie, Parlement, lidstaten en de sector zelf wacht nu nog een enorme opgave. De alternatieve brandstof moet straks beschikbaar zijn op alle 800 Europese luchthavens, terwijl er nu nog geen enkele commerciële raffinaderij van bio-kerosine bestaat. Het per definitie fraudegevoelige systeem moet veilig toepasbaar worden gemaakt, Europese luchtvaartbedrijven mogen geen concurrentienadeel ondervinden (bijvoorbeeld door hen aanvankelijk te compenseren via emissierechten en met een fonds, gevoed met boetes van overtreders) en ook buitenlandse carriers die Europese luchthavens aandoen moeten ‘groen’ tanken. En dat alles zou dus over drie jaar al moeten functioneren terwijl nu in Brussel de onderhandelingen nog moeten beginnen.

Dat die moeilijk worden staat vast, want de Deense liberaal Sören Gade, die straks als Parlementsonderhandelaar optreedt, had de grootste moeite om zelfs het Parlement al op één lijn te krijgen. ,,We hebben het over de sector die het moeilijkste CO2-vrij te maken is”, stelde hij vast. ,,Maar als we niet kiezen voor schoner vliegen is het stoppen met vliegen of onze klimaatdoelen laten vallen.”

Dat laatste was zeker geen optie na een debat eerder op de dag waarin vooral Zuid-Europese Parlementsleden moord en brand schreeuwden over de verwoestende gevolgen van de extreme droogte, die ze één op één aan de klimaatverandering linkten. In heel Zuid-Europa, fulmineerden ze, staan rivieren droog, gaan oogsten verloren, moeten mensen zich beschermen tegen temperaturen van soms al 57 graden (Sicilië) en leggen steeds meer en fellere bosbranden hele regio’s in de as.

Vicevoorzitter Maros Sefcovic, die namens de Commissie dit debat deed, erkende na een uur zeldzaam eensgezinde kritiek dat de situatie ‘ernstig’ is en er ‘als de klimaatverandering zo doorgaat’ over tien jaar 10 procent van het landbouwareaal zal zijn verdwenen. Desondanks sloot hij het debat af zonder één enkele concrete maatregel en de nogal nuchtere conclusie: ,,Ik begrijp dat u wilt dat de Commissie sneller reageert.” 

Kijk hier onze video's over klimaatverandering: