Minister moet bedrijfsadressen van 3500 boeren openbaar maken in stikstofzaak

De minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) moet de gegevens binnen drie weken openbaar maken. Tot nu toe weigerde het ministerie dat. De minister was van mening dat niet de concrete adresgegevens van de bedrijven openbaar hoefde te worden gemaakt, maar dat ze kon volstaan met de coördinaten van de emissiebron. Dit om te voorkomen dat een grote hoeveelheid privacygevoelige gegevens voor iedereen beschikbaar is. 

De Raad van State denkt daar anders over. Die verwijst naar de Wet openbaarheid bestuur (Wob). De Wob heeft als doel om zoveel mogelijk informatie openbaar te maken over (stikstof)uitstoot in het milieu. Als er om emissiegegevens wordt gevraagd, speelt de privacy van de betrokkenen geen rol. De minister hoeft geen privégegevens van de ondernemers openbaar te maken, maar bij boeren is die informatie vaak hetzelfde als de gegevens van hun bedrijf, omdat ze meestal met hun gezin bij het bedrijf wonen.

LTO, belangenbehartiger van boeren en tuinders, zegt teleurgesteld te zijn over de uitspraak. „Het voelt absurd – honderden boeren worden juridisch achtervolgd terwijl zij altijd te goeder trouw en volgens de wet hebben gehandeld. Met de Stikstofwet en het coalitieakkoord ligt er een gigantische emissiereductie in het verschiet. Waarom moeten hun gegevens dan ook nog op straat gekwakt onder het mom van openbaarheid in bestuur,” zegt Trienke Elshof, portefeuillehouder Platteland & Omgeving bij LTO Nederland.

Het gaat in deze zaak om 3500 bedrijven, veelal veehouderijen, die tussen 2015 en 2019 een zogenaamde PAS-melding hebben gedaan van activiteiten die stikstof uitstoten. In die tijd hoefden deze bedrijven daarvoor geen vergunning aan te vragen en was een melding op basis van het Programma Aanpak Stikstof (PAS) voldoende. Maar de vernietigende stikstofuitspraak door de Raad van State in 2019 heeft bepaald dat dit geen wettige situatie was. 

Bedrijven hadden wel een vergunning moeten hebben en daardoor zijn hun activiteiten feitelijk illegaal geworden. Het ministerie heeft al gelijk na de uitspraak in 2019 gezegd de situatie bij alle PAS-melders te willen legaliseren. En dat stuit MOB tegen de borst. De natuurorganisatie, die ook de zaak had aangespannen waar de ingrijpende stikstofuitspraak op volgde, bleef de afgelopen jaren procederen.

In juni 2020 al met succes, toen de rechtbank Noord-Nederland  oordeelde dat het ministerie van LNV de adresgegevens van tien PAS-melders in Overijssel, Friesland, Groningen en Drenthe openbaar moest maken. Een jaar later is die uitspraak bevestigd door de Raad van State. En nu moet dat dus voor alle 3500 bedrijven gebeuren die een zogenaamde PAS-melding hebben gedaan. 

Ook na de uitspraak van woensdag gaat MOB door, zegt voorzitter Johan Vollenbroek. „MOB is enkel bereid akkoord te gaan met legalisatie van de meldingen indien gelijktijdig een emissiereductiedoel van 50 procent in 2030 wettelijk wordt vastgelegd voor alle sectoren en een geloofwaardig programma wordt opgesteld om die reductie te realiseren.”