Ruim een kilometer onder de grond bij Rossum brak een buis van de NAM
ROSSUM/ZWOLLE - Ergens tussen 2012 en november 2019 gaat het mis. Ruim een kilometer onder de grond bij Rossum kan een buis van de NAM de druk niet meer aan en breekt. Zonder dat ook maar iemand het ziet, hoort of constateert. Ten onder aan zoutkruip.
Delen per e-mail
Er zit kennelijk druk op de arbeid zondag 20 maart 1955 als de NAM (Nederlandse Aardolie Maatschappij) aan de Tramweg in Rossum begint met boren naar gas. ’s Nachts heeft het meer dan 8 graden gevroren en er is 2,5 uur oponthoud, omdat leidingen ontdooid moeten worden. Maar geboord wordt er die dag tot 52,1 meter diepte. Er gaan 200 zakken cement de boring in, om de buis te ‘cementeren’.
Dat cementeren is belangrijk. Het houdt de buis, waardoor het gas vanuit het veld Rossum-Weerselo naar boven stroomt, op zijn plaats en geeft extra bescherming en stevigheid. Maar 66 jaar later is die cementering van put 2 van het gasveld het middelpunt van discussie. De boel is namelijk kapot. Terwijl dat eigenlijk niet moet kunnen.
Geen aanleiding voor inspectie
Demissionair minister Van ’t Wout van Economische Zaken had het op 8 februari dit jaar nog gezegd aan de Tweede Kamer: „Het cement is in 2012 door de NAM geïnspecteerd. De isolatie en afsluiting van het injectiereservoir bleken van goede kwaliteit te zijn. Er is geen aanleiding om deze nu opnieuw te inspecteren.”
Door de buis van de NAM stroomt afvalwater dat bij de oliewinning in Schoonebeek ontstaat. Het wordt in Twente in oude gasvelden gepompt. Daarbij gaat nogal eens wat mis. De transportleiding tussen Schoonebeek en Twente bleek een aantal jaren geleden lek en moest geheel vernieuwd worden. Daarna bleken in 2019 een soort metaalvretende bacteriën in en op de installatie aan de Tramweg te zitten die roest veroorzaken.
De boel lag al stil toen in november 2019 een ‘vervorming’ werd ontdekt in een stuk buis, op zo’n 1130 meter diepte. Vlak boven de plek waar het afvalwater een zoutlaag passeert die het gasveld afsluit. Deze zoutlaag voorkomt dat het afvalwater zich naar boven kan verplaatsten richting het grondwater.
Geen reden voor ongerustheid
De primaire reactie van de NAM in al deze gevallen, maar ook die van de minister, deed denken aan de beroemde woorden die Hendrikus Colijn in 1936 uitsprak over de dreiging vanuit Duitsland: „Er is voorshands nog geen enkele reden om werkelijk ongerust te zijn.” Die was er dus wel. En nu zeker, nu duidelijk is hoe die vervorming is ontstaan.
Die buis waardoor het afvalwater stroomt is een buis in een buis. De vervorming zit in de binnenste buis, is de boodschap van de NAM. „Er is altijd nog de buitenste buis.” En die buitenste buis is ‘gevangen’ in cement. Toch wordt het injecteren van het afvalwater stilgelegd. Al was het maar, omdat er ruim een kilometer binnenbuis vervangen moet worden.
Maar hoe kan die binnenbuis vervormd raken? De NAM durft het niet te zeggen. „Maar een vernauwing duidt in de regel niet op een lek”, zegt het bedrijf. Nee, lek is de buis niet zo geven drukmetingen aan. Die druk wordt gemeten tussen de binnenste en buitenste buis. Als in één van deze twee buizen iets mis is, dan moet het daar te zien zijn. Alleen, de buitenste buis is wel degelijk kapot.
Zout wordt stroperig
De grond blijkt te bewegen op grote diepte. Beter gezegd: de afsluitende zoutlaag boven het gasveld blijkt te bewegen. Door de hoge druk wordt het zout stroperig en drukt tegen de buitenste buis, steeds harder tot deze ‘krak’ zegt, en tegelijk de binnenste buis een deuk oploopt. Zoutkruip heet dat verschijnsel.
Het roept tal van vragen op, waarop de NAM het antwoord nog niet weet. Of niet wil geven. Hoe kan het bijvoorbeeld dat ondanks een kapotte buitenbuis bij metingen geen drukverschil is geconstateerd? Is deze meetmethode wel betrouwbaar genoeg? Kan er door zoutkruip ook een opening in de zoutlaag ontstaan, waardoor het afvalwater alsnog omhoog beweegt? En waarom zou zoutkruip zich alleen voordoen op de plek waar de breuk geconstateerd is? Er zijn vlakbij de Tramweg nóg drie locaties waar op dit moment wél afvalwater in het gasveld wordt gepompt.
De NAM verwijst naar de talloze dikke onderzoeksrapporten die aantonen dat dáár niets mis is. De suggestie wekkende dat de NAM alles onder controle heeft. Tot ergens tóch een buis breekt. Er gebeurt op een kilometer diepte immers meer dan deskundigen menen te weten.
Moties om injectie te stoppen
GroenLinks, CDA en de SP in Provinciale Staten komt vandaag met een motie om de afvalwaterinjectie in Twente te stoppen. Gedeputeerde Staten moeten daarover in overleg met de NAM, het Staatstoezicht op de Mijnen en het Ministerie van Economische Zaken. De gemeenteraad van Dinkelland nam dinsdag unaniem een motie aan waarin het Ministerie van Economische Zaken wordt opgeroepen de afvalwaterinjectie te stoppen. Opvallend: de motie is in feite ook een motie van wantrouwen voor het Staatstoezicht op de Mijnen. „Een andere onafhankelijke instantie moet toezicht houden bij de NAM”, zegt de gemeenteraad.
Reactie Staatstoezicht op de Mijnen
Volgens het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) heeft het ‘putmonitoringssysteem’ goed gewerkt. Daarbij baseert SodM zich geheel op informatie van de NAM: „Er is er geen sprake van lekkage van het productiewater. De NAM baseert zich hierbij op het feit dat tijdens het injecteren van productiewater geen afwijking is geconstateerd in de druk tussen de binnen- en buitenbuis.” SodM zegt verder dat uit controles van de NAM niet blijkt dat er bij andere putten problemen zijn. „SodM ziet daarom op dit moment geen reden om de injectie stil te leggen.”
Ten aanzien van de zoutkruip en de afsluitende zoutlaag zegt SodM dat niet wordt verwacht dat daardoor ‘lekpaden’ kunnen ontstaan. Studies van onder andere TNO zouden laten zien dat zoutkruip juist een positieve werking heeft op het intact houden van de zoutlaag en daarmee het afdichten van het reservoir. „Elke beginnende opening wordt zo door zout dichtgedrukt.”
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Ootmarsumse eendjes mogelijk slachtoffer dierenmishandeling
OOTMARSUMSE - Ze waren oorspronkelijk met tien, maar sinds vrijdagavond zijn er daar nog maar vier van over. De overige zes eendenkuikens in de vijver in het Populierenpark bij basisschool De Meander in Ootmarsum leven niet meer. Vermoedelijk zijn ze het slachtoffer geworden van ergerlijke dierenmishandeling. -
Omstanders treffen auto in Weerselose sloot aan: dronken bestuurder aangehouden
WEERSELO - Op de Glipsdijk in Weerselo is een bestuurder met zijn auto in de sloot terechtgekomen. De politie heeft uiteindelijk een stomdronken man aangehouden en meegenomen naar het politiebureau. -
Duitse overheid betaalt coronatest voor Nederlandse grenswerkers
ENSCHEDE - Nederlanders die in Duitsland werken kunnen zich voortaan gratis op corona laten testen. De deelstaat Noordrijn-Westfalen betaalt de kosten. -
Geen referendum? Dan organiseren we er toch zelf eentje, zegt Burgerbelangen Dinkelland
DENEKAMP - Als de Dinkellandse gemeenteraad niet wil meewerken aan een referendum over windmolens, dan doet Burgerbelangen Dinkelland het toch zelf. -
PREMIUM
Meer reeën en hazen in Noordoost-Twente: ‘Ze passen zich gemakkelijk aan hun omgeving aan’
ROSSUM - Er gaan geluiden een jachtverbod op hazen in te stellen. Maar in Noordoost-Twente lijkt het aantal hazen te zijn toegenomen. En ook zijn er meer reeën. En dat is goed nieuws, vinden ze bij de wildbeheereenheid.
-
Weer eendenkuikentjes dood in vijver Ootmarsum, vermoeden van vogelgriep
OOTMARSUM - Toch geen mishandeling, maar vermoedelijk een natuurlijke oorzaak. Die voorzichtige conclusie trekt de Dierenbescherming Oldenzaal na opnieuw de vondst van dode eendenkuikentjes in de de vijver in het Populierenpark. „Eentje strekte nog even zijn pootjes.” -
PREMIUMVideo
Dit is wat er gebeurt als je in Ootmarsum tegelijkertijd poaskearl wordt: ‘Het is een enorme eer’
OOTMARSUM - Ze kenden elkaar alleen van gezicht, maar niet echt. Nu wel. Door en door zelfs. Matthijs Lammerink (25) en Jurgen Kleine Schaars (25) hebben een band, die anders is dan een vriendschap. Geheimzinniger. Hechter. Zonder een woord te zeggen, weet de een wat de ander bedoelt. Dat is wat er gebeurt, als je in Ootmarsum tegelijkertijd poaskearl wordt. -
PREMIUM
Altijd even scherp als kleurrijk: Ootmarsummer Frans Houben (75) en zijn glaskunst
OOTMARSUM - Frans Houben tikt morgen (paaszaterdag) 75 jaar aan. Mooie gelegenheid om de omstreden en spraakmakende glaskunstenaar uit Ootmarsum te spreken. „Ik ben milder geworden, geloof ik.”