Piet Fortuin, voorzitter CNV. © Shody Careman

CNV wil 30-urige werkweek: We houden elkaar gevangen in een ziekmakend systeem

Een werkweek van 30 uur moet - op termijn - de norm worden in Nederland. Hiervoor pleit de nieuwe CNV-voorzitter Piet Fortuin. Het plan krijgt veel steun, zo blijkt uit een onderzoek dat in opdracht van de vakbond door Maurice de Hond onder 3000 werkenden uitgevoerd.

Economieredactie 14-12-19, 06:44 Laatste update: 14-12-19, 17:33

We houden elkaar gevangen in een ziekmakend en peperduur systeem
Piet Fortuin, CNV-voorzitter

Bijna de helft van de werkenden (45 procent) heeft het gevoel knel te zitten tussen werk, privé en andere verplichtingen. 58 procent wil meer tijd voor zijn of haar privéleven en 54 procent ervaart een hoge werkdruk, blijkt uit het onderzoek. 16 procent zit tegen een burn-out aan. Omgerekend zijn dat 1,4 miljoen werkenden die op omvallen staan, aldus het onderzoek.

,,We houden elkaar gevangen in een ziekmakend en peperduur systeem”, aldus Fortuin. ,,Met deze alarmerende cijfers trekken wij aan de noodrem. Dit vraagt om een nieuwe balans voor werkenden, waarmee zij beter in staat zijn om werk en privé te combineren, minder vatbaar zijn voor ziekteverzuim en burn-outs. En waarmee ze gezond hun steeds hogere pensioenleeftijd kunnen halen”.

Opbrengsten hoog

1,3 miljoen mensen hadden vorig jaar te kampen met een burn-out. De kosten daarvan lopen inmiddels op naar 2,8 miljard per jaar, blijkt uit de meest recente cijfers van TNO en CBS. Het CNV verwacht dat, door het lagere ziekteverzuim, hogere productiviteit én het feit dat mensen meer zorgtaken op zich kunnen nemen, de maatschappelijke opbrengsten van de 30-urige werkweek hoog zijn.

,,Deze opbrengst kunnen we gebruiken om de belasting op arbeid te verlagen, zodat de lonen omhoog kunnen. Het voorkomt dat werkenden erop achteruit gaan door de kortere werkweek’’, schrijft CNV. 48% van de ondervraagden denkt dat ze door de kortere werkduur productiever en efficiënter gaan werken. 47% denkt dat mensen die nu aan de kant staan, straks wel kunnen gaan werken.

Het CNV gaat zich aan de cao-tafel hard maken voor de 30-urige werkweek en roept minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid op om een doorrekening te maken met betrekking tot de maatschappelijke kosten en opbrengsten van de 30-urige werkweek. Werkgeversorganisaties staan echter niet te springen bij het idee van een structureel korte werkweek.

Juist langer werken

,,Nederland kent een lange historie van deeltijdwerken, waarover tussen werkgever en werknemer prima afspraken zijn te maken’’, zegt Jannes van der Velde van werkgeversvereniging AWVN. Van der Velde ziet daarom geen enkele reden daar iets aan te doen, zoals het maken van brede afspraken. In tegendeel. ,,De trend is juist dat mensen vandaag de dag langer werken, veroorzaakt door krapte op de arbeidsmarkt.’’

Bedrijven zouden verlofdagen en arbeidsduurverkorting (adv-dagen) door die krapte vaker uitbetalen of omzetten in zogenaamde keuzebudgetten. Ook betwijfelt AWVN of korter werken tot minder uitval of klachten leidt. Burn-outs zijn volgens de organisatie veelal het gevolg van een combinatie van factoren. ,,Werk én prive maken het veel breder’’, aldus Van der Velde.

‘Eerst zien dan geloven’

Ook wat het kostenaspect betreft zet de AWVN, dat nauwe banden onderhoudt met VNO-NCW, vraagtekens bij het CNV-voorstel. Zoals het verlagen van de belasting op werk. ,,Eerst zien dan geloven’’, zegt de woordvoerder over de financiële kant van het verhaal. ,,Wij zijn voor lastenverlichting, maar het verkorten van de werkweek zal ook gevolgen hebben voor de salarissen.’’

Andere organisaties zijn evenmin voorstander van het CNV-plan. ,,In sectoren als onderwijs en zorg is sprake van een enorme schaarste’’, laat woordvoerder Mieke Ripken van VNO-NCW en MKB Nederland weten. ,,We moeten dus niet minder, maar méér gaan werken’’. Uit een onderzoek van de ondernemingsorganisatie blijkt dat een kwart van de ondernemers bij gebrek aan mensen tegen problemen aanloopt.

Ripken: ,,Ook vanwege de vergrijzing en de lagere verhoging van de pensioenleeftijd uit het pensioenakkoord, die het arbeidsaanbod beperkt, is het in Nederland juist hard nodig om de deeltijdcultuur te doorbreken en meer uren werken te stimuleren én mogelijk te maken.’’