Onderzoek Nibud: ‘60 procent huishoudens is financieel kwetsbaar of ongezond’

Deloitte definieert financiële gezondheid als een situatie waarin ‘men in staat is, en het gevoel van controle heeft, om in een comfortabele manier aan alle huidige en lopende financiële verplichtingen te voldoen’. De onderzoekers keken naar inkomsten, uitgaven, sparen, lenen, planning en de balans tussen die domeinen. Financieel gezonde huishoudens kunnen elke maand (veel) geld opzijzetten. Ongezonde huishoudens komen niet rond en kunnen dus ook niet sparen.

Voor het onderzoek werden 5000 huishoudens onder de loep genomen, die werden verdeeld in vier categorieën van financiële gezondheid: ongezond, kwetsbaar, toereikend en gezond. De categorieën ongezond en kwetsbaar groeiden elk van 25 procent naar rond de 30 procent - samen dus 60 procent in vergelijking met het jaar ervoor. De categorie toereikend kromp van 24 procent naar 19 procent. De groep financieel gezonden, in 2021 nog de grootste, slonk tot ongeveer 21 procent. Dat zou een gevolg zijn van onder meer de hoge inflatie en de energiecrisis.

Zo geven bijna een op de vier huishoudens aan onzeker te zijn over het doen van grote uitgaven. Het gaat daarbij bijvoorbeeld vakanties, de aanschaf van een auto of onderhoudswerkzaamheden aan hun huis. Een jaar eerder gold die onzekerheid nog voor een op de zes huishoudens.

Maar ook het betalen van noodzakelijke kosten kost huishoudens meer moeite. Het aandeel dat zonder problemen rekeningen kan betalen kwam vorig jaar uit op 54 procent, in 2021 was dat nog 65 procent. Volgens de onderzoekers lijkt een ruime meerderheid van 89 procent er desondanks nog wel in te slagen om de rekeningen te betalen zonder daarbij een achterstand op te lopen. Dat is volgens hen in lijn met de resultaten uit het vorige onderzoek.

Jongeren van 18 tot en met 24 jaar vormen financieel gezien de ongezondste groep, zo blijkt volgens het FD uit het onderzoek. Zij hebben bovengemiddeld veel last van de grote prijsstijgingen. Tegelijk is dit ook de groep die het minst bereid is het eigen gedrag hierop aan te passen: 18 procent, ten opzichte van gemiddeld 22 procent. De combinatie van deze twee factoren maakt hen extra kwetsbaar.

Heleen van den Berg van het Rode Kruis herkent het beeld dat naar voren komt in het onderzoek. ,,Dit bevestigt de signalen die wij al maanden krijgen: voedsel is een sluitpost geworden. Steeds meer gezinnen houden te weinig geld over voor voedzaam eten. Jongeren worden extra hard getroffen. Gezien de nog steeds toenemende inflatie is het einde nog niet in zicht. Wij bereiken maandelijks 20.000 mensen met voedselhulp. Via lokale partners delen we zo’n 17.500 boodschappenkaarten uit per maand en helpen we kinderen door middel van ontbijttassen. Onvoorstelbaar dat dit in een rijk land als Nederland nodig is.”

Bekijk hier al onze video’s over geld: