Schiphol legt zich neer bij krimp van het aantal vluchten, zolang die tijdelijk is

Daarmee breekt de luchthaven niet alleen met het decennialang aanjagen van groei, maar ook met het verzet van de luchtvaartsector tegen de krimpplannen van het kabinet.

Volgens Schiphol is een daling van het aantal vluchten pijnlijk voor de luchtvaartmaatschappijen, maar aanvaardbaar voor de luchthaven. Ook omdat zowel in politiek als samenleving de houding tegenover luchtvaart en de bijbehorende milieu- en geluidsoverlast is omgeslagen.

De luchthaven bevindt zich naar eigen zeggen al jaren in een niemandsland op het gebied van regelgeving en vergunningen. Zo ontbreekt nog altijd een natuurvergunning en zijn regels over het gebruik van de zes start- en landingsbanen op de luchthaven inclusief de bijbehorende vliegroutes, nimmer wettelijk vastgelegd. Hetzelfde geldt voor de huidige grens van 500.000 vluchten per jaar.

Lees ook: Hoe de rode loper uiteenrafelt die decennialang voor Schiphol was uitgerold

Daardoor kan het vliegverkeer telkens nagenoeg ongestraft geluidsgrenzen overschrijden. Dat werd eind 2021 al geconstateerd door luchtvaartinspectie ILT en leidde in juni vorig jaar tot het besluit van luchtvaartminister Mark Harbers (infrastructuur en waterstaat) om het aantal vluchten op Schiphol 12 procent terug te brengen.

Omdat het vliegveld met dat besluit weer onder regels komt te vallen die vóór 2015 golden, zou het in principe mogelijk zijn het aantal vluchten te krimpen tot 400.000 per jaar. Dat risico wil Schiphol niet lopen door zich tegen mildere afname te verzetten.

De luchthaven stelt wel voorwaarden aan haar capitulatie. Het terugdringen van het aantal vluchten is volgens het luchthavenbedrijf geen einddoel maar een noodzakelijke tussenstap die alleen geldt om het kabinet in staat te stellen zo snel mogelijk harde grenzen vast te stellen die omwonenden en milieu beschermen.

Volgens Schiphol is de grens van 460.000 vluchten (waarvan 32.000 's nachts) het nieuwe nulpunt en moet in de toekomst onder voorwaarden weer groei mogelijk zijn. Ook moet het kabinet duidelijk van tevoren aangeven op welke termijn nieuwe wettelijke regels voor de luchtvaart worden vastgelegd, zodat er voldoende perspectief voor luchtvaartmaatschappijen blijft om te investeren in de nieuwste generatie vliegtuigen, die minder lawaaiig en vervuilend zijn dan de huidige vloot.

^{Tekst gaat door onder de foto}

Eerder gaf Harbers aan binnen vier tot vijf jaar met zulke nieuwe regels te kunnen komen, of zoveel sneller als mogelijk is. In dat geval zouden er meer vluchten uitgevoerd kunnen worden als maatschappijen de nieuwste toestellen gebruiken.

Met haar standpunt stuurt de luchthaven aan op een conflict met de luchtvaartmaatschappijen die fel tegen krimp zijn. Volgens hen heeft het aanjagen van investeringen in nieuwe vliegtuigen veel meer effect op geluidhinder en milieu-uitstoot.

,,Als we onze voorgenomen vlootinvestering kunnen uitvoeren, bereiken we de geluids- en uitstootbeperking sneller,” aldus KLM-ceo Marjan Rintel. ,,Wij pleiten voor positieve prikkels door overheden zodat we kunnen bijdragen aan milieudoelen.”

^{Tekst gaat door onder de foto}

KLM deelt de Schiphol-eis dat vastgelegd moet worden hoe lang het duurt voor er nieuw luchtvaartbeleid klaar ligt. ,,Wij willen zo snel mogelijk weer terug naar de huidige capaciteit van 500.000 vluchten,” aldus Rintel. ,,Zonder uitzicht op een nieuw stelsel voor Schiphol, kan dat zomaar een paar jaar duren. Daar maken we ons enorm zorgen over. Dan is de impact op KLM enorm groot. Dan gaan er zomaar zeker 30 bestemmingen af.” Moederbedrijf Air France-KLM liet eerder doorschemeren desnoods naar de rechter te stappen.

Harbers heeft zijn krimpplannen al moeten afzwakken. Eind 2022 bleek dat de minister Europese voorschriften om ook te kijken naar alternatieven, had genegeerd. Daardoor kan het aantal vluchten eind dit jaar hoogstens krimpen tot 460.000. Harbers hoopt ondanks bezwaren van onderzoekers in november 2024 alsnog door te pakken naar 440.000, maar heeft daarvoor wel het fiat van de Europese Commissie nodig.

Afgelopen zomer was het regelmatig afzien in de lange rijen die op Schiphol ontstonden: