'Tornen aan pensioenrechten is feitelijk onteigening'

'Ik sluit niet uit dat ik binnenkort met mijn kleinkind naar het Malieveld ga', zegt Martin van Rooijen (68) van de Stichting PensioenFatsoen. 'Het gaat immers niet om onze pensioenen, maar om die van onze kleinkinderen.'

Na Jan Nagels 50PLUS-partij en de opstandige FNV-bonden is de volgende partij opgestaan die ageert tegen tegen de pensioenplannen van de sociale partners en minister Kamp: het zijn de 150 duizend gepensioneerden die verenigd zijn in de Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden. Ze hebben hun krachten nu gebundeld in de Stichting PensioenFatsoen.

Want er mag nog geen definitief akkoord liggen, en de FNV heeft vanwege interne onenigheid ook nog een time-out bedongen, maar de gepensioneerden hebben hun actieplannen gereed. Tienduizenden euro's - 'en dat zal snel enkele tonnen meer worden' - liggen klaar voor een juridische strijd.

'Desnoods gaan we door tot het Europees Hof voor de rechten van de mens', zegt NVOG-voorzitter Van Rooijen, voor de KVP ooit staatssecretaris in het kabinet-Den Uyl. Hij wordt bijgestaan door advocaat Jurjen Lemstra, bekend van de Ahold-, World Online- en Dexia-zaken.

Waarom noemt u het pensioenakkoord nu al een gedrocht?
'In de eerste plaats omdat er óver ons wordt gepraat, maar niet mét ons. We weten nog niet precies wat in het conceptakkoord staat, maar wat naar buiten is gekomen, klinkt niet goed. De risico's worden eenzijdig bij werknemers en gepensioneerden gelegd. Wij willen dat als de beurs inzakt, werkgevers blijven bijstorten, net als nu. Gelukkig hebben drie grote FNV-bonden vorige week ook aan de bel getrokken.'

De besturen van de vakcentrale en de werkgevers vinden dit de manier om het pensioenstelsel vergrijzings- en crisisbestendig te maken. Hoe wilt ú dat doel dan bereiken?
'Je hoeft het stelsel helemaal niet te veranderen. De huidige regels kennen genoeg mogelijkheden. De fondsen kunnen bijvoorbeeld in noodgevallen besluiten niet te indexeren. Daar worden wij als gepensioneerden niet blij van, maar dit recht hebben de fondsen. En in het meest extreme geval is er de mogelijkheid om op pensioenen te korten. Verder willen we echt niet gaan.'

Is afstempelen minder erg dan de plannen van de sociale partners?
'Ja, nu zijn onze nominale pensioenrechten 100. Een onvoorwaardelijk recht. In het nieuwe systeem wordt dat voorwaardelijk. Juridisch kan dat niet, het is feitelijk onteigening.

'Men is van plan de gepensioneerden te vragen of zij uit vrije wil, in het belang van het Nederlandse volk, hiermee akkoord gaan. Maar we kunnen het stelsel ook anders toekomstbestendig maken.De pensioenpremie moet omhoog voor een kostendekkend systeem en de werkgever moet zonodig bijstorten.'

U heeft als 65-plusser makkelijk praten. Werkgevers en werknemers moeten die premie betalen, u niet.
'Dat is waar. Maar in de jaren zeventig en tachtig moesten wij ook hoge pensioenpremies betalen. Pas na 1982 begonnen de pensioenfondsen meer te beleggen en daalden de premies.'

Vakbondsjongeren willen wél een snel akkoord
De jongerenorganisaties van FNV en CNV willen juist wél zo snel mogelijk een pensioenakkoord. 'In de huidige situatie worden de pensioenen al enige jaren niet of nauwelijks geïndexeerd en dreigen in de toekomst nog grotere tekorten', schrijven FNV- en CNV-jongeren. Volgens de bonden moet het stelsel aangepast worden aan de verhoogde levensverwachting en sneller kunnen inspelen op grote schokken op de financiële markten. Als op de oude voet wordt doorgegaan, vrezen ze dat de rekening wordt doorgeschoven naar volgende generaties. 'Ook jongeren hebben recht op een fatsoenlijk pensioen. De onderhandelingen lopen nu vast op het verdelen van zekerheden. Het pensioen zou onzekerder worden. Feit is echter dat het pensioen altijd al onzeker was.' (Tekst  Elsbeth Stoker, foto ANP)