Traviata Reisopera laat weinig aan verbeelding over

Enschede, Wilminktheater, zaterdag, La Traviata door de Nederlandse Reisopera en het Gelders Orkest.

De voorstelling, die in het Wilminktheater in première ging, is in heel veel opzichten onthullend. Het alom geprezen regietalent Floris Visser trekt letterlijk de sluier weg die er eigenlijk vanaf de eerste uitvoering over het drama rond de sjieke prostituée Violetta Valéry heeft gehangen. Wat overblijft is een rauw realistisch verhaal over een vrouw die, worstelend met het trauma van haar verloren jeugd, onvermijdelijk haar ondergang tegemoet gaat.

De sleutel voor zijn meeslepende versie van La Traviata vindt Visser in het leven van de echte Violetta, de courtisane uit het Frankrijk van de negentiende eeuw die model stond voor de hoofdfiguur in de opera van Verdi. De historische werkelijkheid van haar tragische leven vormde voor hem de aanleiding tot een aantal opmerkelijke ingrepen, waarvan de introductie van de jonge Violetta wel de meest indringende is: juist door de voortdurende aanwezigheid van het kind als beeld van voorgoed verloren onschuld krijgt de voorstelling een lading die je naar de keel grijpt.

Het realisme van Visser wordt weerspiegeld in de muziek. Die klinkt, in tegenstelling tot veel andere uitvoeringen, nogal sober en kaal. Dirigent Ilych Rivas houdt het Gelders Orkest bij de les, maar kon niet voorkomen dat het Consensus Vocalis vooral in het begin niet altijd even sterk naar voren kwam. Hoofdrolspeelster Urska Arlic Gololicic zet een geloofwaardige Violetta neer en verdient niet alleen om haar vocale prestaties respect: om als operazangeres drie uur lang in lingerie - en één keer zelfs gedeeltelijk zonder- op een podium rond te moeten lopen, getuigt van grote artistieke moed.

Buitengewoon fraai is de aankleding van de voorstelling. De monumentale villa die fungeert als luxe seksclub, de spiegel die de grens tussen waan en werkelijkheid markeert: het zijn vondsten die ertoe leiden dat je drie uur lang muziek inclusief twee pauzes moeiteloos doorstaat.

Dat de hand van Visser hier en daar wat al te zeer aanwezig is, doet niets aan de lading van de voorstelling af. Zijn Violetta schuurt wel erg vaak langs de wanden van het decor en ook bij het steeds weer opduiken van de jonge Violetta bekruipt je op sommige momenten een déja vu gevoel. In zijn neiging het stuk tot op het bot te ontleden laat Visser soms iets te weinig aan de verbeelding over, al zou je dat ook juist zijn kracht kunnen noemen: de impact van deze Traviata, gebracht als opera van deze tijd, is zo sterk dat  geen mens eraan zal ontkomen.