Topfit? 'Ook dan is griepprik verstandig'

In principe krijgt iedereen van 60 jaar en ouder een oproep van zijn huisarts voor de gratis vaccinatie. En daarnaast is er nog een groep van onder de 60, voor wie het volgens het RIVM ook verstandig is zich te laten inenten. Het gaat om mensen met langdurige hart- en vaatziekten, longziekte, suikerziekte, een nieraandoening of patiënten met weinig weerstand.

"En een groot deel van de genodigden geeft gevolg aan de oproep", is de ervaring van huisarts Marieke Nijhof in Enschede, tevens bestuurslid van de Huisartsenkring Twente. Haar inschatting is dat toch zeker 60 procent komt.

Of deze opkomst voor de meeste Twentse huisartsenpraktijken geldt, weet Nijhof niet. Ze veronderstelt dat de percentages verschillen, mede onder invloed van de mate van service die dokters verlenen. Ze krijgt weinig kritische vragen van patiënten over de zin en onzin van de prikken. Een paar jaar terug, ten tijde van de Mexicaanse griep, laaide de discussie over de effectiviteit op. "Maar de rust is teruggekeerd", is haar ervaring. En daar is ze blij om.

Datzelfde beeld leeft bij sociaal verpleegkundige Mariska Assink van de GGD Twente. Sinds begin deze maand de campagne is begonnen, kreeg zij nog geen enkel telefoontje van een burger die zich met de uitnodiging in de hand afvroeg of die prik nu wel zo nodig was. "In voorgaande jaren werd die vraag soms wel gesteld. Maar als dat gebeurde, was het meestal door iemand die in de zorg werkt. Die was door zijn werkgever opgeroepen."

TV Enschede FM sprak over de situatie met Mariska Assink. Beluister dat item hieronder terug.

Zowel huisarts Nijhof als verpleegkundige Assink van de GGD Twente zijn voorstander van de griepvaccinatie. Maar dat is niet meer vanzelfsprekend. Sinds een paar jaar speelt een brede maatschappelijk discussie over nut en noodzaak van inentingen tegen aandoeningen. Ook afgezet tegen de kosten. In den lande zijn er huisartsen en wetenschappers die de effectiviteit van de griepspuit ter discussie stellen.

Een commentaar in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde was afwijzend over de campagne. De beloning van huisartsen draagt volgens een hoofdredactioneel commentaar in het tijdschrift bij aan de instandhouding van de inentingen.

Ook de Gezondheidsraad stelt dat de effectiviteit van de prik bij gezonde ouderen waarschijnlijk gering is. Toch adviseert de raad uiteindelijk positief over de vaccinatie voor de specifieke doelgroep. Net als het Rijksinstituut voor Gezondheid en Milieu (RIVM), dat stelt dat de prik de kans verkleint dat iemand griep krijgt. En als hij dan toch de pineut is, zorgt het vaccin ervoor dat de ziekte zich minder ernstig manifesteert. Ook is de kans op bijkomende complicaties als longontsteking of hartproblemen kleiner.

Elk jaar overlijden in Nederland zo'n 2.000 mensen als gevolg van griep. In Nederland worden sinds 1997 jaarlijks groepen met een hoog risico op complicaties opgeroepen voor de campagne. De opkomst daalt. Eind jaren 90 lag het deelnamepercentage nog boven de 70 procent. Vorig jaar werd 53.5 procent van de doelgroep met een hoog risico op complicaties door de griep gevaccineerd.

Dat is beduidend lager dan de geschatte opkomst van 60 procent in de praktijk van Marieke Nijhof in Enschede. Ondanks dat her en der kritiek klinkt, biedt de huisarts de vaccinaties nog steeds aan. "Dat blijven we ook doen. Al was het maar omdat ze hun patiënten de mogelijkheid niet willen onthouden. Iedereen maakt zelf de afweging of hij er gevolg aan geeft."

Mariska Assink van de GGD is het met haar eens. "Mensen zeggen soms dat ze nooit ziek zijn. Maar zelf dan zou je het toch moeten doen. Iemand die topfit is, kan het griepvirus wel met zich meedragen. Dat betekent dat je de kwetsbare medemens in het verpleeghuis, ziekenhuis of thuis kunt besmetten."