Zoeken naar leger zorgreservisten in proeftuin Twente

De coronacrisis heeft geleerd dat de zorg in noodsituaties zit te springen om extra handen,  zegt Sabine Uitslag uit Westerhaar, zelf ex-zorgmedewerker, oud-politica en nu mede-initiatiefnemer van dit project. „Ik hoop dat we op korte termijn al een community hebben van een paar honderd mensen. Mensen die zeggen: Als de nood aan de man is, dan wil ik er zijn voor de zorg in mijn regio. Niet lullen maar poetsen.”

Ze wil snel aan de slag. „We zitten immers nu in al de derde golf van corona en er komt wellicht nog een vierde of vijfde. Maar we moeten ook verder kijken. Het is geen tijdelijk iets. In de toekomst kunnen er altijd nieuwe noodsituaties ontstaan in de zorg.” Ze denkt bijvoorbeeld aan de grote griepepidemie jaren geleden, toen de ziekenhuizen ook vol lagen en de ziekenhuizen te weinig verpleegkundigen hadden, omdat ook daar veel zieken waren. 

Gekeken wordt met name naar gediplomeerde mensen uit de zorg die al met pensioen zijn, maar ook oud-zorgmedewerkers die overgestapt zijn naar een ander beroep of nu in flex-pools werkzaam zijn. Waar nodig worden zij geholpen bij het weer op peil brengen van hun kennis. Ze worden naast de reguliere medewerkers in de zorg ingezet; ze krijgen een vast activiteitenpakket. Kandidaten kunnen zich aanmelden via het vandaag gelanceerde digitale platform nationalezorgreserve.nl.

Op dit moment hebben de ziekenhuizen van MST en ZGT aangegeven geïnteresseerd te zijn  in de reservisten. Maar ook thuiszorgorganisatie CarintReggeland, Roessingh, Hospice Enschede, Thoon, en Aveleijn. Ook de werkgeversvereniging Zorg & Welzijn Oost-Nederland staat welwillend tegenover het project.

Op dit moment wordt er  in twee andere delen van het land al proefgedraaid met zorgreservisten (Noord- en Zuid-Holland). Uitslag nam voor deze regio het initiatief om dit handen en voeten te geven. „We zijn nu volop bezig om de plannen zo snel mogelijk nader uit te werken.” 

Bijvoorbeeld voor welke takenpakketten de reserves ingezet kunnen worden. Hoe de bijscholing precies vorm moet krijgen. Maar ook: hoe zit het met vergoedingen? „In die zin is het nog een ontdekkingstocht.” Er wordt momenteel overlegd met Defensie. Daar worden al sinds jaar en dag  oud-militairen opgeroepen bij personeelsgebrek. Daar zijn er afspraken met werkgevers, dat die het loon doorbetalen als de reservist wordt ingezet voor een Defensie-taak.

De roep om het formeren van een nationaal ‘leger’ van zorgreservisten heeft afgelopen maanden weerklank gevonden in Den Haag als gevolg van de coronacrisis. Er was onder andere de motie van Wilders hierover, die ruime steun kreeg. Het ministerie van VWS ondersteunt nu de regionale plannen, die later dus landelijke voortzetting moeten krijgen.

„We hebben wel geleerd van de eerste coronagolf”, zegt Uitslag. Toen de corona losbrak in Nederland hebben vele oud-zorgmedewerkers zich vrijwillig ingezet bij diverse instellingen. Maar dat werkte niet optimaal, stelt Uitslag. „Soms hadden de instellingen meer werk aan die extra mensen dan dat ze echt effectief ingezet konden worden. Ons platform gaat dat voorkomen. Het moet de zorginstelling daadwerkelijk helpen, geen extra werk geven.”

In praktijk zal het zo zijn dat de zorginstellingen een concrete hulpvraag plaatsen op het platform. De zorgreservisten kunnen daar dan op inschrijven als ze de kwalificaties daarvoor hebben. „Iedereen weet van te voren wat er nodig is en wat je moet kunnen. Er komen eigenlijk vier pakketten. De eerste is voor mensen die voor lichte taken inzetbaar zijn. Zoals ikzelf, omdat ik mijn BIG-registratie inmiddels kwijt ben. Dat is bijvoorbeeld in de thuiszorg en wijkverpleging helpen met aankleden, naar bed brengen, wassen. En de vierde, de hoogste  categorie, is voor de mensen die nog volop gekwalificeerd zijn. Bijvoorbeeld ic-verpleegkundigen. Maar hoe de takenpakketten er voor Twente precies gaan uitzien,  is dus iets wat we nu met z’n allen gaan uitvinden.”