Marco (56) was gokverslaafd: ‘Als salaris op 23e gestort werd, was alles de 25e op’

,,Ik had al vrij snel door dat ik een probleem had”, vertelt Smit. ,,Als ik met mijn vrienden op een gokkast speelde, bleef ik uiteindelijk als enige over omdat ik door wilde spelen. Was mijn geld op, dan leende ik het. Soms stopte ik een periode. Dat konden dagen zijn maar ook maanden.”

Dat hij begint met gokken is niet verwonderlijk. Smit groeit op in een gezin waarin spelen om geld normaal is. ,,Mijn ouders gingen er vanuit dat ik prima met die verantwoordelijkheid om zou kunnen gaan. En zo lang ik niet over problemen praatte, was er niks aan de hand.”

Toch betrappen ze hem meerdere keren. ,,Dan beloofde ik beterschap en stopte ik weer. Dat ging dan een tijdje goed, maar de intervallen duurden steeds korter en zeker de laatste jaren van mijn verslaving greep ik elke gelegenheid aan om te kunnen spelen.” Veel mensen om Smit heen hebben niet door hoe groot het probleem is. ,,Het is niet zo zichtbaar als het gebruik van drugs en alcohol.”

Na zijn schooltijd gaat Smit werken in sales, maar speelt ondertussen gewoon door. ,,Gokken was een makkelijke manier om aan extra geld te komen. Ik gokte om geld te winnen. Tegelijkertijd werkte het verdovend. Of ik nu geld won of verloor, tijdens het gokken voelde ik even helemaal niets.”

Hoeveel geld er in zijn verslaving ging zitten? ,,Alles wat ik ter beschikking had. Ik zette maandelijks het hoogstnodige weg voor de boodschappen en de vaste lasten. Als mijn salaris op de 23ste gestort werd, was vrijwel alles de laatste maanden op de 25ste al op. Boodschappen deed ik zo goedkoop mogelijk. Ik kocht aanbiedingen, zodat mijn gezin en ik gewoon elke avond eten op tafel hadden.”

,,Ik heb altijd op het randje gebalanceerd”, vertelt hij. ,,Maakte flinke schulden, maar betaalde deze altijd binnen afzienbare tijd af. Ik verzon smoesjes als rekeningen bleven liggen. Mijn ervaring is dat zolang je je afspraken nakomt en je het geld terugbetaalt, niemand ernaar vraagt. Maar ook dát komt in de loop der tijd steeds meer onder druk te staan.”

Het kwartje had ook de andere kant op kunnen vallen, realiseert Smit zich. ,,Ik heb weleens drie maanden hypotheekachterstand gehad, maar de bank heeft afgezien van gedwongen verkoop. Daar heb ik geluk mee gehad.”

In Nederland zijn er volgens de laatste cijfers, die dateren uit 2016 en afkomstig zijn van het Ministerie van Veiligheid en Justitie, 80.000 mensen met een gokprobleem. Maar dat is waarschijnlijk meer, denkt Smit. ,, Een gokverslaving is pas sinds een aantal jaren officieel erkend als verslaving. Behandeling werd niet vergoed. Sommige behandelaren registreerden een andere verslaving om toch te kunnen behandelen. Daarom denk ik dat de cijfers toen hoger lagen. En in coronatijd zijn veel mensen, denk ik, uit verveling gaan gokken. Als je verslavingsgevoelig bent, is dat een gevaarlijke combinatie.”

Hoe herken je een gokprobleem en wat moet je doen als je vermoedt dat iemand in jouw omgeving daaraan lijdt? ,,Het is verdacht als iemand geen geld heeft, vage smoesjes verzint, rekeningen niet op tijd betaalt en uit contact treedt. Is dat het geval bij iemand in jouw directe omgeving? Ga dan, samen met iemand anders, met deze persoon het gesprek aan of organiseer een interventie. Geef aan dat je hem of haar niet kapot wil maken maar wil helpen, en verbind daar voorwaarden aan vast: ‘Als je geen hulp zoekt, help ik je niet uit de shit.’ Neem bij twijfel contact op met mij of met iemand van Stichting AGOG.”

Nederland telt veel mensen die in de schulden zitten. Uit schaamte steken mensen vaak hun kop in het zand. Een schuld onder ogen komen is moeilijk. Dit stappenplan helpt voor het te laat is: