Staking Heineken voorbode van meer strijd voor hogere lonen

,,Moet ik, als straks de horeca opengaat, cafés en restaurants vertellen dat ik ze minder bier kan leveren omdat een vakbond zijn punt wil maken?” Maarten Koudenburg, topman Supply Chain bij Heineken Nederland, kan er met zijn hoofd niet bij. Na maanden vergeefs onderhandelen leggen FNV-leden bij Heineken vrijdag 24 uur het werk neer in de brouwerijen in Zoeterwoude en Den Bosch en de bottelarij van frisdrankdochter Vrumona (Pepsi, Sisi, 7Up) in Bunnik.

Volgende week volgen meer acties, laat bondsbestuurder Niels Suijker doorschemeren. Woensdagmiddag al legde het personeel twee uur lang het werk neer om de eerste actievergaderingen bij te wonen. En dat heeft, volgens Koudenburg, direct gevolgen voor de bierleveranties, vooral aan de gepijnigde horeca. ,,Die wordt direct beleverd vanuit de brouwerijen; daar zijn de biervoorraden klein. Elke 24 uur dat de brouwerijen plat liggen, teer je daar ook op in.”

Al sinds zomer vorig jaar praten brouwer en bonden tevergeefs over loon en arbeidsvoorwaarden voor drie verschillende cao’s. Heineken, dat in de vorige cao-ronde een verhoging van 7,5 procent leverde, legt de streep nu bij een verhoging van 3,5 procent tot eind 2023.

Daar loopt het spaak. FNV heeft bondsbreed vastgelegd dat cao-lonen tenminste met de inflatie moeten meestijgen. Daarmee wordt voorkomen dat werknemers er vanwege de forse prijsstijgingen voor met name energie in koopkracht op achteruit gaan. Vorig jaar lag de inflatie gemiddeld op 2,7 procent maar in december liep de prijsontwaarding al op tot 5,7 procent.

Heineken is de lakmoesproef voor die strijd, een blauwdruk voor komende cao-rondes bij grote en kleine bedrijven. Ook als die zich net als de brouwer beroepen op de enorme klappen die ze de afgelopen twee jaar vanwege corona hebben opgelopen.

Een loonstijging die gelijke tred houdt met de inflatie zal in de papieren lopen. ,,We denken dat de hoge inflatie nog wel even aanhoudt,” zegt hoofdeconoom Ester Barendregt van Rabobank. De bank voorspelt dat de prijsontwaarding in het eerste halfjaar tussen de 5 en 6 procent blijft liggen en over heel 2022 uitkomt op gemiddeld 3,8 procent.

Barendregt verwacht niet dat de salarissen ten minste even hard zullen stijgen, zoals FNV wil. ,,Wij denken niet dat de cao-lonen de inflatie zullen compenseren. Ik denk dat de koopkracht er sowieso op achteruit gaat. Het is jammer dat het kabinet wel plannen heeft voor lastenverlichting voor middeninkomens, maar pas in 2023. Terwijl je die ingreep nu nodig hebt.”

Dat betekent dat consumenten dit jaar minder kunnen kopen, wat producenten dan weer in hun afzet - en in hun mogelijkheid om loonsverhogingen te betalen - zullen merken. En dat kunnen bedrijven als Heineken, die aantoonbaar zijn getroffen door de coronacrisis, er moeilijk bijhebben.

,,We zitten niet aan de rand van de afgrond,” zegt brouwerijtopman Koudenburg. ,,Maar hebben wel de slechtste twee jaar na de Tweede Wereldoorlog achter de rug. We moeten touwtjes aanhalen om hier doorheen te komen. En let wel: iedereen gaat er op vooruit.”

,,Natuurlijk hebben we begrip voor de gevolgen van de coronacrisis,” zegt FNV-bestuurder Suijker. ,,We zien ook wel dat die Heineken raakt. Maar het concern is met een halfjaarwinst van een miljard euro niet het grootste slachtoffer. En onze leden beseffen best dat ze een goeie deal hadden met de vorige cao. We willen niet de hoofdprijs, maar tenminste koopkrachtbehoud.”

Ook CNV heeft het Heinekenvoorstel afgewezen maar wil nog wel verder praten, net als vakcentrale MHP en De Unie. Die bonden staken dan ook niet mee. 

Hoe werkt inflatie? Bekijk het in onderstaande video: