Maaltijdbezorgers de dupe van grootkapitaal

Bij Deliveroo krijgen maaltijdbezorgers die nieuw in dienst komen automatisch de status van zelfstandige. De 2.000 bezorgers die het bedrijf in Nederland heeft, zijn nu nog in vaste dienst. Ook zij mogen, als ze dat willen, als zelfstandige aan de slag. Het argument om nieuwkomers tot zelfstandige te maken, is dat de bezorgers er zelf om vragen, zei directeur Philippe Padberg van Deliveroo Nederland afgelopen week in het Financieele Dagblad.

Als dat zo is, kijken die bezorgers niet verder dan hun neus lang is. Om ze te paaien heeft Deliveroo het tarief per stop verhoogd van 4,75 euro naar 5,00 euro. Ze houden nu ‘vele malen meer’ over dan bij een salaris van 6 euro bruto per uur in loondienst, zegt het bedrijf. Ja, dat zal. Ze zijn alleen niet langer verzekerd tegen ziekte en arbeidsongeschiktheid en dragen zelf het risico van ongevallen op de fiets. Tel uit je winst. Deliveroo sluit alleen een collectieve aansprakelijkheidsverzekering af voor zijn zzp-bezorgers.

Want wie draait er straks op voor de kosten als één van die zelfstandige Deliveroo-bezorgers met zo’n grote maaltijdtas op rug van de sokken wordt gereden, in een rolstoel belandt, naar het verpleeghuis moet en voor de rest van zijn leven moet rondkomen van een bijstandsuitkering? Precies, u en ik gaan dat betalen, via de belastingen. “Hij wilde het zelf”, roept meneer Padberg van Deliveroo nog maar eens. CNV-voorziter Maurice Limmen noemde het ‘een triest verdienmodel’ voor een bedrijf, dat zijn fietsende bezorgers opjaagt door stukloon te betalen.

De zelfstandige maaltijdbezorgers van Deliveroo bouwen uiteraard ook geen pensioen op. Daarin staan ze niet alleen. De Universiteit Leiden kwam vorige maand met de resultaten van een onderzoek waaruit blijkt dat 43 procent van de bijna één miljoen Nederlandse zzp’ers te weinig pensioen opbouwt. Er van uitgaand dat het pensioen 70 procent van het laatst genoten bruto inkomen bedraagt. Daar komt nog eens bij niet alleen de bezorgers van Deliveroo, maar in totaal 40 procent van alle zzp’ers niet tegen arbeidsongeschiktheid is verzekerd.

Oud-voorzitter Ton Heerts van de FNV en diens opvolger Han Busker stelden voor dat de zelfstandigenaftrek voor zzp’ers mede daarom maar moet worden afgeschaft. Want belasting betalen doen zzp’ers nauwelijks. De startersaftrek en winstvrijstelling inbegrepen, betalen veel éénpitters nauwelijks belasting over de eerste 24.000 euro die er jaarlijks binnenkomt. Het FNV-duo werd door voorzitter Denis Maessen van het Platform Zelfstandige Ondernemers (PZO) van ‘haatzaaien’ en het voeren van een hetze tegen zzp’ers beschuldigd.

Maar Maessen heeft met zijn de collega-voorzitters van ZZP Nederland en Zelfstandigen Bouw een alternatief, dat zo slecht nog niet lijkt. Het trio stelde vorige week in De Telegraaf voor een extra box – box 4 – aan het belastingstelsel toe te voegen en zzp’ers winstbelasting te laten betalen. Aftrekposten kunnen vervallen naarmate de winst hoger wordt, terwijl de heffingskorting hoger wordt naargelang zzp’ers meer geld opzij zetten voor pensioen of arbeidsongeschiktheid.

Een prettig neveneffect van deze stelselherziening zou zijn dat mensen niet meer om fiscale motieven – belastingvoordeel via startersaftrek en winstvrijstelling – besluiten zich als zzp’er in te schrijven bij de Kamer van Koophandel. Het zou bovendien een eind maken aan een jarenlange discussie over de rol van de zzp’ers in het arbeidsbestel.