Een miskraam? ‘Meld je ziek, praat erover, je bent niet alleen’

Een miskraam overkomt 10 tot 15 procent van de vrouwen. Wat veel!

,,Het is veel, maar voor mij als verloskundige wordt het nooit normaal. Het rouwproces rondom een miskraam kan heel heftig zijn. Ik heb vrouwen zien rouwen om een miskraam met zes weken alsof het om een voldragen baby ging. Het gaat niet om hoeveel cellen er al gedeeld waren, maar om hoe groot het verlangen is.”

,,Er speelt nog steeds schaamte en schuldgevoel rondom miskramen. Dat gevoel is ergens te verklaren: het gebeurt in jouw lichaam en het is heel ongrijpbaar. Het is ook een rotwoord; miskraam. Alsof er iets mis met je is. Gemiskraam is het eerder, een verliesgeboorte. Het taboe rondom dit thema eraf halen zou mooi zijn; het kan helpen om erover te praten en je te realiseren dat je niet de enige bent die dit overkomt en met dit verdriet leeft. Zo’n rouwproces kan echt wel een jaar of langer duren.”

Vrouwen houden vaak een slag om de arm en delen hun zwangerschap niet tot twaalf weken. Maakt die voorzichtigheid de miskraam minder heftig, als het dan inderdaad echt gebeurt?

,,De meeste miskramen vinden binnen die drie maanden plaats, maar dat geheim houden die twaalf weken is niet per se logisch en is er ergens in Nederland ingeslopen. Als het dan misgaat deel je dat dan vaker ook niet, want niemand wist überhaupt dat je zwanger was. Zo houden we dat taboe een beetje in stand. Dat is zonde, want erover praten kan juist troostend zijn.”

Hoe verloopt een miskraam meestal?

“De meeste voorkomende miskraam noemen we de niet-intacte zwangerschap. Het begint met bloedverlies en zet door. Bij vijftig procent van de vrouwen die bloedverlies krijgen, wordt het miskraam. Op de echo wordt gezien dat het ‘niet goed’ is, dat kan zowel zijn dat ontwikkeling embryo is gestopt als dat het niet echt ontwikkeld is. Je voelt je dan zwanger, je bent ook zwanger, maar het embryo is niet doorgegroeid.” 

,,Het komt ook voor dat er wel een hartje te zien was met acht weken, maar dat het hartje later toch gestopt is. Soms is er dan al bloedverlies, en soms moet je de miskraam afwachten. Dat kan je op gang brengen met medicatie, met alternatieve methoden zoals acupunctuur of je kunt kiezen voor een curettage. Bij dat laatste merk ik achteraf regelmatig dat vrouwen er spijt van hebben. Ze hebben het gevoel dat hen iets afgenomen is. ”

Doet dat pijn, een miskraam?

,,Je kunt hele krachtige weeën krijgen. Het is echt een bevalling. De baby’tjes vanaf acht, negen weken zijn prachtig. Ze zijn helemaal af. Ik werd pas nog gebeld door een vrouw die haar baby van twaalf weken voelde aankomen. Dan gaan we hem of haar samen bekijken, wassen, vasthouden. Soms maken de ouders er een ritueel van, met tekeningen van de andere kinderen of een klein kistje. De watermethode, waarbij je het baby’tje een paar dagen in koud water bewaart kan ook troostend zijn; zo helemaal schoon zien ze er nóg mooier uit. Dat kan niet altijd; soms zit een baby’tje te verpakt in vliezen en weefsel of heeft de moeder per ongeluk de wc doorgetrokken als het daar is gebeurd.”

Wat kun je zeggen om iemand in je omgeving te troosten?

,,Ik zou er een open vraag van maken, bijvoorbeeld: ‘hoe heb je het ervaren?’ Voor iedereen is het anders. Er kan ook opluchting zijn, als iemand te snel zwanger werd en er nog niet klaar voor was. Wat zelden of nooit troostend is zijn opmerkingen als: ach, je was nog niet zo ver of: het was vast geen gezond baby’tje. Daarmee bagatelliseer je de pijn en zeg je eigenlijk: je bent beter af zonder de baby. Dat is pijnlijk.”

Het gewone leven weer oppakken na zo’n gebeurtenis; hoe doen vrouwen dat?

,,Als je zes weken moet wachten tot je miskraam op gang komt en je voelt je ellendig en zit middenin een rouwproces, meld je alsjeblieft ziek. Ook zes weken lang, als dat moet. Ik hoor nog te vaak dat werkgevers weinig ruimte geven voor dit onderwerp, zowel mannen als vrouwen. ‘Kom op, even tussendoor die miskraam doen, schouders eronder’: je wil niet weten hoe vaak dat voorkomt. Als we het taboe willen doorbreken moeten we er meer over  praten, maar er moeten ook daden komen.”