Hoe je leeft voor de zwangerschap heeft invloed op de baby en dit geldt ook voor papa's

Zwanger worden is niet altijd even makkelijk. Voor een grotere slagingskans stoppen mensen met roken, nemen ze extra vitamines, vermijden ze stress en hebben ze natuurlijk veel seks.

Want als we nadenken over de periode voor de bevruchting, dan denken we vooral aan de daad die nodig is voor het samensmelten van de eicel en zaadcel. Maar de pre-conceptiefase start, zoals de naam doet vermoeden, juist voor de bevruchting. Grofweg gaat het om de honderd dagen voordat een vrouw in verwachting raakt. 

,,Die hoeveelheid dagen is natuurlijk lastig om vast te pinnen: je weet immers niet precies wanneer de bevruchting plaatsvindt”, vertelt professor Tessa Roseboom. Ze is hoogleraar Vroege ontwikkeling en gezondheid aan de Universiteit van Amsterdam, en doet al 25 jaar onderzoek naar hoe de vroege omgeving - waarin mensen groeien en zich ontwikkelen - de gezondheid gedurende het hele leven beïnvloedt.

Mede door de onderzoeken van Tessa Roseboom is er steeds meer bekend over de impact van de omgeving op de gezondheid van kinderen. Met name over de eerste duizend dagen, gerekend vanaf het moment van de bevruchting tot en met de tweede verjaardag. In deze periode bereikt een baby de meeste biologische mijlpalen in zijn of haar hele leven. 

In de eerste twee jaar na de geboorte wordt een baby vier keer zwaarder, groeien de hersenen en organen verder en wordt het immuunsysteem doorontwikkeld. De omgeving waarin deze ontwikkeling plaatsvindt, zowel in de buik als daarbuiten, heeft hier een grote invloed op.

Inmiddels is er ook steeds meer bekend over het belang van een gezonde leefstijl bij de aanstaande moeder in de periode voor de bevruchting, de pre-conceptiefase dus. Uit recente onderzoeken blijkt niet alleen de gezondheid van de moeder belangrijk te zijn, maar ook de gezondheid van de aanstaande vader. Voor een gezonde baby heb je immers een gezonde eicel én een gezonde zaadcel nodig. 

,,De focus in mijn onderzoek lag de afgelopen jaren vooral bij de vrouw, maar hoe meer onderzoek we doen, hoe meer we leren dat ook het doen en laten van de vader impact heeft op de ontwikkeling van een kind”, vertelt Roseboom. ,,Verschillende onderzoeken laten bijvoorbeeld zien dat als een vader te zwaar is tijdens de pre-conceptie en zwangerschap, het kind ook een grotere kans heeft op overgewicht.”

Allerlei leefstijlfactoren kunnen van invloed zijn op de kwaliteit van de eicel en zaadcel. Je kunt hierbij onder andere denken aan het gebruik van drugs, roken, alcohol drinken, blootstelling aan toxische stoffen (bijvoorbeeld op werk) of veel stress. 

Wanneer een koppel besluit om aan kinderen te willen beginnen, dan is het dus belangrijk dat zij allebei proberen om zo gezond mogelijk te leven. Los van het feit dat je voor een gezond kindje een gezonde eicel en zaadcel nodig hebt, werkt het ook als een extra stimulans als een koppel samen besluit gezonder te leven.

Wat kunnen stellen doen om zo gezond mogelijk te starten aan een zwangerschap? ,,Het belangrijkste is om in de pre-conceptiefase in grote lijnen gezond en in balans te zijn”, zegt professor Roseboom. ,,Het gaat niet om een bepaald aantal kilo’s op de weegschaal of gewandelde stappen per dag. Het gaat erom dat een vrouw en haar partner gezond zijn én lekker in hun vel zitten. Dat wordt enerzijds beïnvloed door gezonde keuzes maken, maar heeft ook met mentale gezondheid te maken.’’  

Dat betekent dus dat koppels niet alleen moeten kijken naar hun eetpatroon of beweging, maar ook naar zaken die hen mogelijk stress of spanning geven. Het advies van Roseboom is om ook deze stress- of spanningsfactoren op te lossen voordat je gaat proberen om zwanger te worden. ,,Zo creëren aanstaande ouders een zo gezond mogelijke omgeving om een kindje in te verwekken en op te laten groeien. En hem of haar dus op die manier de beste start te geven.”