‘Kindboete’ voor moeders nog altijd fors, maar corona geeft hoop

Krijg je als vrouw één of meer kinderen, dan heeft dat invloed op je werkende leven. Zwangerschapsverlof, stoppen met werken, minder werken, kolven op je werk, regelmatig zieke kinderen van het kinderdagverblijf moeten halen, minder goed presteren door chronisch slaapgebrek: het is een greep uit mogelijke gevolgen van moederschap op je werk. 

Maar er is meer. ,,In Nederland komt de zogenoemde kindboete volledig voor rekening van moeders, in tegenstelling tot in andere Europese landen’’, vertelt manager Onderzoek & Beleid Anna Okello van Atria, Kennisinstituut voor Emancipatie en Vrouwengeschiedenis.

De kindboete is een veelgebruikte term voor het inkomensverlies waar vrouwen mee te maken krijgen als ze moeder worden. Okello: ,,Uit onderzoek van het CPB blijkt dat het verlies in inkomen voor moeders wel kan oplopen tot 46 procent, zeven jaar na de geboorte van het eerste kind, terwijl er voor vaders geen effect werd gevonden op hun inkomen.’’ Vrouwen gaan in Nederland immers vaak minder werken, stoppen de eerste jaren helemaal met werken, zijn door verlof een tijd uit de running of staan vaker paraat bij zieke kinderen.

Een andere reden voor de kindboete voor moeders is de Nederlandse cultuur, weet Okello. ,,Uit onderzoek blijkt namelijk dat ook sociale normen en opvattingen over de werk-/zorgverdeling tussen vaders en moeders een belangrijke rol lijken te spelen in de inkomensdaling van moeders’’, vertelt zij. Dat je als moeder stopt met werken of minstens minder gaat werken, is in Nederland nog altijd de heersende cultuur waar het moederschap betreft. ,,Het stereotype van de zorgende vrouw en de werkende man is erg hardnekkig. Met beleid waarin je opvang toegankelijker en betaalbaarder maakt bijvoorbeeld, ben je er dus niet’’, aldus Okello.

Hoeveel effect heeft kolven op je werk bijvoorbeeld op je beoordeling en loopbaankansen? En dat je verlof moet nemen voor een ziek kind? ,,Je mag geen negatieve beoordeling krijgen vanwege dit soort factoren, en je mag al helemaal niet ontslagen worden. Volgt er ontslag, dan kun je dit aanvechten. Vanuit de werkgeverskant is het ook zaak om dingen in perspectief te zien, want: wat is een aantal maanden nou in de context van een gehele loopbaan?’’

Okello adviseert om gebruik te maken van de hard bevochten rechten die er al zijn. ,,Je mag - de eerste negen maanden -  onder werktijd je kind borstvoeding geven of kolven. Dit mag maximaal een kwart van je werktijd per dienst in beslag nemen. Ook zijn er verschillende zwangerschapsregelingen en ouderschapsverlofmogelijkheden waar je gebruik van kunt maken’’, licht Okello toe. ,,Nogmaals: dit zijn rechten, dus je staat stevig.’’