Kolvende moeders in het zonnetje: ‘Zoveel vrouwen zwoegen in koude bezemhokken’
Borstvoeden: niet elke moeder wil het, en bij niet elke moeder lukt het. Dat laatste gaat vaak gepaard met hard werken. Bovendien komt er een moment dat er gekolfd moet worden. Vandaag, op World Breast Pumping Day wordt er stilgestaan bij moeders die hun melk afkolven. Het thema dit keer: Holding Space: it’s okay to not be okay. Want kolven kan behoorlijk veel van een moeder vergen.
Teleurstelling omdat je baby rechtstreeks voeden niet lukt. Druppel voor druppel melk in je melkflesjes zien vallen terwijl de baby hongerig huilt. Elke paar uur weer aan die kolf vastzitten en na afloop alles schoonmaken: melk afkolven, zegt de organisatie van World Breast Pumping Day, vereist enorm veel toewijding. Ze roepen kolvende moeders vandaag op de hashtag #WeCanPump te gebruiken en kolfselfies te delen.
Niet elke moeder ervaart kolven als vreselijk, maar het kost wel meer moeite dan wanneer de baby meteen goed aanhapt en drinkt, zegt Christine Bulsing. Zij is lactatiekundige bij lactatiekundigenpraktijk Zoete Melk en onderdeel van het Ouders van Nu expertteam. ,,Je moet de melk eerst afkolven en daarna met een fles geven. Je bent dus dubbel zoveel tijd kwijt, tenzij iemand anders het flesje geeft. Daar komt ook nog het steeds schoonmaken van de flesjes en de kolf bij.” Je voedt de baby vanaf zijn geboorte om de drie uur, en wie kolft doet dat net zo vaak. Om de productie op peil te houden, kolft een moeder elke gemiste live voeding.
Als je als kolvende moeder een lekkend zakje uit je tas haalt of een flesje omgooit: dat is afschuwelijk. Dat is haast niet uit te leggen
Gelijk laten drinken
Er kunnen verschillende redenen zijn waarom moeders kolven. Er zijn de fulltime kolvers, die hun kindje nooit aanleggen. Er zijn moeders die precies willen bijhouden hoeveel hun baby binnenkrijgt en het zo monitoren. Dat is niet nodig als je baby gezond, alert is en goed groeit, maar het neemt voor deze moeders die onzekerheid weg, zegt Bulsing.
Ook in de eerste weken kolven moeders vaak als hun kindje nog niet goed aan de borst drinkt. Bulsing: ,,Als moeder en kind in het begin zijn gescheiden, kan het dat de borstvoeding niet op goed gang komt en moet er eerst worden gekolfd. Idealiter drinkt de baby in het eerste uur al bij je, want dan komt de productie goed op gang. Ik adviseer, als dat niet lukt, om in de eerste zes uur wel te gaan kolven als je baby niet bij je is. Die baby heeft reserves en kan de eerste uren wel zonder voeding, maar je borsten moeten zo snel mogelijk dat signaal krijgen om melk aan te maken.”
Ieder lichaam reageert anders, en elk klierweefsel is anders, zegt de lactatiekundige. Bij een geplande keizersnede komt de borstvoeding vaak lastiger op gang, en ook bij overgewicht of een hormoonafwijking. ,,Gelukkig is gekolfde melk net zo goed als niet-afgekolfde melk.”
En er zijn de moeders die weer aan het werk gaan. Kolven is dan haast onvermijdelijk als je borstvoeding wil blijven geven.
Die baby heeft reserves en kan de eerste uren wel zonder voeding, maar je borsten moeten zo snel mogelijk dat signaal krijgen om melk aan te maken
Toeschietreflex kunstmatig opwekken
Borstvoedingsorganisatie La Leche League (LLL) legt uit hoe het werkt met onze menselijke melkproductie: Als de baby aan de borst drinkt, masseert hij met tong en kaken melk uit de melkkanalen achter de tepelhof. Tegelijkertijd stimuleert hij zenuwuiteinden in de tepel en tepelhof, die een signaal doorgeven aan de hersenen. Daar worden vervolgens twee hormonen afgescheiden: prolactine en oxytocine. Oxytocine zorgt ervoor dat de melk naar de tepeluitgangen gestuurd wordt en beschikbaar komt voor de baby: de toeschietreflex die de melk laat stromen.
Kolven moet dit proces nabootsen: er is geen baby die die toeschietreflex opwekt, maar een apparaat dat met borstschilden je tepel vacuüm zet en met ritmische bewegingen het zuigen imiteert. Toch levert kolven altijd minder op dan wanneer de baby zelf drinkt. Om de productie op peil te houden moeten je borsten gestimuleerd blijven: nog vaker kolven dus, als de opbrengst te weinig is.
Revolutie op de moedermelkmarkt: de peperdure draagbare, draadloze kolf Elvie. Is-ie het geld waard? Ouders van Nu testte het apparaat.
Het leuke gedeelte valt weg
Lydia de Raad, voorzitter van LLL, noemt een speciale dag als vandaag om de kolvende moeder erkenning te geven nog niet zo gek: ,,Het leuke, mooie gedeelte van borstvoeden, namelijk je baby dichtbij je, het troosten, koesteren, nabijheid: dat valt weg als je kolft. En dat is juist wat veel vrouwen motiveert om te blijven borstvoeden. Het gevoel: waar doe ik het toch allemaal voor, kun je sneller hebben als je alleen maar kolft.”
De verantwoordelijkheid van het kolven kan enorm veel stress geven, zegt De Raad. ,,Je baby is compleet afhankelijk van jouw melk, jij moet het eruit zien te krijgen en veilig thuis komen met die melk. Als je eens wist hoe vaak wij gebeld worden over een stroomuitval: zo veel stress dat de melk misschien ontdooit.” De uitdrukking ‘crying over spilled milk’: wie dat heeft verzonnen heeft nog nooit een flesje zelfgekolfde melk omgegooid, zegt zij. ,,Als je als kolvende moeder een lekkend zakje uit je tas haalt of een flesje omgooit: dat is afschuwelijk.”
It’s okay to not be okay, maar hoe maak je het comfortabeler voor jezelf als je kolft?
Ontspan. Zucht diep door voordat je begint, bekijk foto’s en filmpjes van je baby. Wat kan helpen, zegt Lydia de Raad, is een filmpje opnemen van hoe je baby begint met drinken. Dat ongeduldige hijgen voordat ze aanhappen en het tevreden geluidje als ze drinken; daarvan gaat je melk stromen.
Ken en gebruik je rechten. Je hebt tot de baby 9 maanden is recht op een kwart kolftijd per werkdag, dus twee uur bij een werkdag van 8 uur. Die mag je ook inzetten om je baby live te voeden, dus eerder ophalen van de opvang. Bulsing: ,,Het werk blijft soms liggen, of een collega moet harder werken. Probeer daar toch voor te kiezen. Het is maar negen maanden, die tijd komt niet meer terug.”
Een goeie tip, zegt De Raad: staar je niet blind op de milliliters. ,,Gebruik babysokjes om de flesjes in te stoppen als je kolft. Ze zijn namelijk niet geijkt en het aantal opgevangen milliliters klopt niet altijd met de maatstreepjes. Als je steeds maar bezig bent met 70, nee toch 90, maar gisteren was het honderd: dan ontspan je niet. Probeer dat los te laten.”
Heb je een mijlpaal bereikt in het borstvoeden? Borstvoedingsorganisatie La Leche League stuurt je een gratis mijlpaalkaartje om dat te vieren.
Er is neusspray te koop met oxytocine die de toeschietreflex makkelijker opwekt.
Warmte is enorm belangrijk. Zorg dat de kachel aanstaat in het kolfhok, leg een warme pittenzak op je nek of borsten en drink iets warms. De Raad: ,,Als je eens wist hoeveel vrouwen en elke dag in een koud bezemhok zitten te zwoegen, terwijl die kou alles blokkeert.”
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMmarieke doet pabo
Als journalist moet Marieke de taaltoets van de pabo makkelijk halen... Toch?
Sommige mensen denken dat ik, gezien mijn achtergrond, de taaltoetsen van de pabo met twee vingers in mijn neus haal. Zelf hoopte ik daar ook een beetje op, maar toen ik onlangs de oefentoets voor de Landelijke Kennisbasistoets Nederlands maakte, kwam ik van een koude kenniskermis thuis. -
Werk jij liever thuis omdat je daar productiever bent? ‘Gaat om meer dan je to-dolijst afstrepen’
Een goede verstandhouding met collega’s, leidinggevenden of klanten maakt je werkdag niet alleen plezieriger, maar zorgt er ook voor dat je meer gedaan krijgt. Mirjam Wiersma, auteur van twee boeken over zakelijk flirten, vertelt hoe je jezelf op de kaart zet en mooie relaties opbouwt met anderen. Deze keer: een intern netwerk. -
PREMIUM
Onderwijskundige over ongelijkheid schooladvies: ‘Waarom niet het voordeel van de twijfel?’
We voeren al te lang de verkeerde discussie om kansenongelijkheid in het onderwijs aan te pakken, stelt onderwijskundige Louise Elffers (43). In haar boek Onderwijs maakt het verschil legt ze uit waar het misgaat. ,,Het onderwijs heeft last van een glazen plafond van lage verwachtingen.’’ -
PREMIUM
Moederdagcadeaus voor hooguit een tientje, zonder je moeder tekort te doen
Het blijft ieder jaar een lastige vraag: hoeveel geef je uit aan een moederdagcadeau? Moeders zijn onbetaalbaar, maar de kosten voor een origineel presentje kunnen hoog uitvallen. Toch kan je haar ook verrassen met een kleinigheid voor een tientje of zelfs minder, zonder je moeder tekort te doen. -
Na de bevalling: hormonen op hol, fysiek in de kreukels en een ongekende verantwoordelijkheid
Een ontregelde hormoonhuishouding, herstellen van de bevalling en mentaal bijkomen van de geboorte van je baby: het gebeurt allemaal tijdens het ‘vierde trimester’. Dat is de periode waarin de moeder ontzwangert, en die begint pas ná de kraamweek.
-
PREMIUM
Goedkoop tanken? Volgende week loont het zelfs om 200 kilometer om te rijden
De brandstofprijzen gaan volgende week in Duitsland zo hard omlaag, dat het prijsverschil met wat je bij een Nederlands tankstation betaalt gigantisch wordt. Vanaf woensdag geldt in Duitsland een adviesprijs van 1,72 euro per liter, minimaal 40 cent minder dan in Nederland. Loont het om daarom naar Duitsland te rijden voor een tankbeurt? -
Energierekening
Ad: ‘Ik heb zelf ventilatoren onder de radiator geklikt voor optimale verwarming’
Hoeveel geld besteed jij aan energie in huis? Hoe probeer je de kosten omlaag te brengen? Deze vragen stellen we elke week aan een Nederlander. Vandaag: Ad Voermans (66) uit Rijen, bij Breda. -
vraag de vroedvrouw
Als je het ‘gouden uurtje’ met je baby hebt gemist
In deze serie buigt verloskundige Margot van Dijk (30) zich over een kwestie uit de praktijk. Deze week is dat: Hoe belangrijk is dat eerste uur met je baby, en wat als je het mist?