Wat is een sterrenkijkertje en hoe gaat zo'n bevalling?

VRAAG DE VROEDVROUW In deze serie buigt verloskundige Margot van Dijk (30) zich over een vraag uit de praktijk. Deze week is dat: wat zijn sterrenkijkertjes?

Een sterrenkijkertje ligt rug aan rug met zijn moeder, met het hoofdje naar beneden in het bekken en het gezicht naar de voorkant: kijkend naar de sterren. Bij de geboorte ligt het baby’tje niet in de klassieke achterhoofdsligging, de achterhoofdsligging.

Verloskundige Margot van Dijk: ,,Bevallen van een sterrenkijker kan lastiger en pijnlijker zijn dan bevallen van een baby die wel ‘goed’ ligt. Overigens zijn we daar voorzichtig mee in de verloskunde: er is geen goed of fout. Een baby ligt zoals hij ligt.”

,,Zo’n 34 procent van de baby’s ligt bij aanvang in de sterrenkijkerhouding. Dat valt niet te voorspellen en je hebt er ook niks aan om dat van te voren te weten. Ze draaien vaak nog om tijdens het bevallen, waardoor slechts 5 tot 8 procent echt bevalt van een baby in sterrenkijkerhouding.”

,,Tijdens de bevalling kun je een sterrenkijkertje herkennen: verloskundigen kunnen het voelen aan de naden op het schedeltje en de bevalling verloopt vaker volgens een bepaald patroon: de bevalling lijkt te beginnen maar stopt dan weer. De persdrang komt vaak vroeg, de vliezen breken eerder en de weeën worden sterk in de rug gevoeld met druk op de anus. De bevalling heeft vaak een lange aanloop.”

,,De bevalling van een baby met deze ligging kan pijnlijker zijn. Het duurt langer en eindigt ook vaker in een keizersnede of er moet een vacuümpomp worden gebruikt. Vaak nemen vrouwen tijdens de bevalling uit zichzelf de juiste houding aan waardoor de baby zelf bij kan draaien. Houdingen die helpen zijn op handen en knieën staan, of voorover leunen. Zo maak je je bekken wijder.”

,,Liggend op je rug is het bekken het smalst en is de bevalling het zwaarst. Omdat de bevalling pijnlijker is wordt er vaker om een ruggenprik gevraagd, maar juist omdat je bij zo’n prik langdurig op je rug ligt, waardoor je bekken dus op z’n smalst is, heeft de baby minder ruimte om zelf bij te draaien en kan de bevalling in een keizersnede eindigen. De weeënkracht is essentieel bij deze bevallingen. We zien vaak zogenaamde kamelenweeën, met twee weeën direct achter elkaar.”

,,Vaak heeft het met de vorm van de baarmoeder te maken, of met de ligging van de baarmoeder in het bekken en de buik. Het kan ook zijn dat je baby zo het lekkerst ligt, omdat hij ergens spierspanning ervaart.”

,,Er is vaak sprake van spanning in de nek, schouders en kaken door deze ligging. Deze baby’s hebben vaker een sterke voorkeurshouding en last van reflux en een korter tongriempje. Ik adviseer dan om een osteopaat te bezoeken om de spanning in het lijfje weg te nemen. Vraag advies aan je verloskundige. Osteopathie is geen hocus pocus, het zijn vaak doorgestudeerde fysiotherapeuten. Maar het is geen beschermde titel, dus zorg dat je een goeie vindt.”

,,Spinning Babies is een methode, ontwikkeld door een Amerikaanse verloskundige, met houdingen voor tijdens de zwangerschap. Die oefeningen zorgen voor meer ruimte in het bekken, waardoor de baby in de beste positie kan gaan liggen. Die houdingen kun je al vroeg in de zwangerschap oefenen en tijdens de bevalling herhalen. ‘The three sisters of balance’ heet deze techniek.