Dit is waarom Nederlanders tot de gelukkigste inwoners ter wereld behoren

Dat Nederland in een rijtje met landen als Finland, Denemarken, IJsland en Israël staat heeft grotendeels te maken met het niveau van individualisme in die landen. Mensen zijn nu eenmaal gelukkiger in een moderne en geïndividualiseerde samenleving, zegt socioloog Ruut Veenhoven. Hij mag dan 80 lentes jong zijn, de onderzoeker is nog altijd actief in zijn vakgebied. Hij is een internationale bekendheid op het gebied van geluk.

,,In Scandinavië en Nederland heerst het gevoel dat er keuze is. Je moet kunnen kiezen om te weten wie je bent. Dat vereist wel een bepaalde opvoeding. Die is in het zuidelijke deel van Europa anders. Daar ligt meer de nadruk op gehoorzamen dan ontdekken wat jijzelf wil.”

Maar het lijkt af en toe alsof het nieuws wordt gedomineerd door kommer en kwel, en dat we enkel nog mineur om ons heen horen. Hoe kan het dan zijn dat Nederlanders tóch zo gelukkig zijn? Dat komt juíst door het mopperen, vertelt Veenhoven. Als er veel wordt geklaagd, verbetert er ook veel. ,,Veel journalisten zien het als hun roeping om misstanden aan het licht te brengen. Daardoor komen veel zaken op de politieke agenda. Een ander verschijnsel: als mensen het idee hebben dat het alleen maar kommer en kwel is, denken ze vaak dat hun eigen leven meevalt. ‘Dan moet ik wel gelukkiger zijn dan de gemiddelde Nederlander’, is de gedachte.”

Punten kunnen we nog scoren op de kwaliteit van de overheid, zegt de geluksprofessor. Dat is volgens hem de beste voorspeller voor een betere score. De onvrede over zaken als de toeslagenaffaire en gaswinning in Groningen, is problematisch voor het geluksgevoel. ,,Daar moet verbetering in komen, maar daar is iedereen het over eens.”

Waarom Israël op plek vier staat, is voor Veenhoven een raadsel. Al tien weken vinden er de ‘grootste protesten in de geschiedenis van het land’ plaats. Toch geeft de gemiddelde inwoner zijn leven een 7,4, is in het Amerikaanse rapport te lezen. Net zoveel als de gemiddelde Nederlander. ,,Het is een redelijk geïndividualiseerd land, maar dit is voor mij ook een verrassing. Net als de Zuid-Amerikaanse landen die redelijk hoog scoren. Die zijn niet erg rijk. De overheid is niet zo slecht als in Afrikaanse landen, maar heeft toch ook haar beperkingen. Kortom, gelukkig zijn er nog zaken te onderzoeken. Anders kan ik net zo goed naar huis gaan.”